Όμως είναι και η πρώτη φορά που υπάρχουν ουσιαστικές συζητήσεις, αντιπαραθέσεις και διάλογος μεταξύ όλων των φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Τα νέα μέτρα απο τη μία πλευρά στα Πανεπιστήμια, αλλά και οι όποιες ελλείψεις και προβλήματα στα σχολεία, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, δημιουργούν τις συνθήκες για να αναπτυχθούν πλέον σοβαρές απόψεις και τάσεις μέσα στα Πανεπιστήμια, μέσα στα σχολεία, μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων.
Χαρακτηριστικό είναι το κλίμα που επικρατεί σε γενικές συνελεύσεις τμημάτων και σχολών των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Πολλοί είναι οι φοιτητές και οι σπουδαστές που προσέρχονται και ανεβαίνουν στο βήμα, εκφράζοντας συχνά και απόψεις με τις οποίες δεν είναι σύμφωνη η πλειοψηφία των παρόντων. Πολλοί φοιτητές, επέλεξαν το διαδίκτυο για να εκφράσουν διαφορετική άποψη και να υποστηρίξουν ότι τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να είναι ανοιχτά και να εκφράζονται ελεύθερα οι διαφωνίες μέσα στα ιδρύματα.
Ομως υπάρχει κι ένας “περίεργος” φόβος, καθώς με όσους φοιτητές μιλήσαμε και είχαν την άποψη ότι δεν πρέπει να κλείνουν τα Πανεπιστήμια, αυτοί δεν θέλησαν να κάνουν δηλώσεις επωνύμως. “Κάποιοι συνάδελφοι μας”, μας είπαν, “μίλησαν και μάλιστα στην τηλεόραση, είπαν τις απόψεις τους, αλλά δέχθηκαν σφοδρές επικρίσεις από τους συναδέλφους τους”.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι οι φοιτητές έχουν διχαστεί. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός που τάσσεται υπέρ των καταλήψεων, πιστεύοντας ότι “αυτός είναι ο μόνος τρόπος να “συγκινηθεί” η εξουσία και να προχωρήσει σε αλλαγές”.“ Οι άλλοι υπονομεύουν το μέλλον μας και πρέπει να αντιδράσουμε δυναμικά. Η κατάληψη ίσως είναι η κίνηση που δεν θα τους αφήσει να ησυχάσουν. Αν ανοίξουν τα ιδρύματα θα αδιαφορήσουν”. Υπάρχουν όμως και εκείνοι οι φοιτητές που μας λένε ότι “το να κλείνεις ένα Πανεπιστήμιο είναι καταστροφικό, μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα. Ήδη υπάρχουν προβλήματα με τους επι πτυχίω φοιτητές, με τα προγράμματα, όπως το “'Ερασμος”' και την κινητικότητα των φοιτητών, αλλά και το ενδεχόμενο να χαθεί ολόκληρο το εξάμηνο, αν συνεχισθούν οι κινητοποιήσεις. Όμως το χειρότερο είναι η υπονόμευση του ίδιου του μέλλοντος μας”.
Είναι επιχειρήματα φοιτητών και από τις δύο πλευρές και στις συζητήσεις στα Πανεπιστήμια ακούγονται εντονότατα και οι δύο. Απόδειξη ότι ακόμη και ο αριθμός των καταλήψεων που παρουσιάζουν οι φοιτητές στη δική τους ιστοσελίδα, ενώ στην αρχή αύξανε συνεχώς, εδώ και λίγες ημέρες “ανεβοκατεβαίνει”.
Χαρακτηριστικό του κλίματος αυτού, μεταξύ των φοιτητών, είναι και η εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις της ΠΑΣΠ που πρόσκειται στο ΠΑΣΟΚ. Οι επικεφαλής της παράταξης στα πανεπιστήμια έχουν εντελώς διαφορετική άποψη με τους επικεφαλής στα ΤΕΙ.
Ο Μιχάλης Νικηφόρος, που ηγείται της ΠΑΣΠ στα Πανεπιστήμια, είναι κατηγορηματικός, λέγοντας ότι υποστηρίζει τις καταλήψεις ως ένα μέσον πίεσης και αλλαγής πολλών διατάξεων του νόμου με τις οποίες διαφωνεί, όπως λέει, η πλειοψηφία των φοιτητών.
Αντίθετα ο Αλέξανδρος Θεοδωράκος επικεφαλής της ΠΑΣΠ στα ΤΕΙ, παρά το γεγονός ότι διαφωνεί με κάποιες διατάξεις του νόμου, θεωρεί όμως ότι τα Ιδρύματα πρέπει να μείνουν ανοιχτά.
Μια φοιτήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μας λέει : “Είναι ευκολότερο για μένα να εκφράζομαι μέσω του facebook. Εκεί λέω ανοιχτά τις απόψεις μου. Στη γενική συνέλευση πάντως της σχολής, δεν πήγα....”
'Ετσι στο διαδίκτυο αναπτύσσεται “το κίνημα των αγανακτισμένων με τις καταλήψεις”, όπως το έχουν βαπτίσει ορισμένοι.
Όπως μας λέει ένας απ΄τους “αγανακτισμένους” αυτούς φοιτητές “οι απόψεις των περισσότερων από εμάς που γράφουμε στο facebook, απέχουν από το να υποστηρίζουν τις απόψεις του υπουργείου Παιδείας, όπως μας κατηγορούν ορισμένοι, αλλά δείχνουν την αγωνία των παιδιών για το μέλλον σ΄έναν κόσμο που αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα”.
Επίσης, είναι χαρακτηριστικό ότι και η ΔΑΠ που αντιδρά στις διατάξεις του νέου νόμου, τάσσεται εναντίον των καταλήψεων, υποστηρίζοντας άλλου είδους κινητοποιήσεις.
'Ενα ακόμη χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί μεταξύ των φοιτητών, είναι ότι παρά το γεγονός ότι ο νέος νόμος ψηφίστηκε με ευρεία συναίνεση στη Βουλή, οι παρατάξεις “ξεπέρασαν” τα κόμματα και έστω και αν πρόσκεινται σε αυτά, δεν ταυτίζονται με την “γραμμή“ τους και ακολουθούν εντελώς διαφοροποιημένο σκεπτικό και τακτική.
Αυτό ακριβώς το γεγονός, πολλοί φοιτητές το θεωρούν ιδιαίτερα θετικό και δεν διστάζουν να μιλήσουν για “την αρχή της χειραφέτησης και ωριμότητας των παρατάξεων”.
Αλλά “κινητικότητα” υπάρχει και στις τάξεις των καθηγητών, που παρά το γεγονός ότι διαφωνούν με διατάξεις του νόμου, υποστηρίζουν στην πλειοψηφία τους “ανοιχτά Πανεπιστήμια”. Είναι χαρακτηριστική η φράση “'Ενα κλειστό Πανεπιστήμιο είναι νεκρό Πανεπιστήμιο”, με την οποία ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ι. Χατζηδημητρίου απηύθυνε έκκληση να σταματήσουν οι καταλήψεις και να ανοίξουν τα Πανεπιστήμια. Με την άποψη αυτή συντάσσονται πολλοί καθηγητές και πρυτάνεις, όπως αποδείχθηκε από τις πρόσφατες ομόφωνες αποφάσεις της Συνόδου Πρυτάνεων, που τάχθηκαν υπέρ των ανοιχτών πανεπιστημίων, παρά τις διαφορές και τις αντιθέσεις που έχουν με διατάξεις του νέου νόμου.
Στις συνελεύσεις των καθηγητών των Ιδρυμάτων, πλέον, είναι πολύ μεγαλύτερη η συμμετοχή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Οι εκπαιδευτικοί της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στις συνελεύσεις τους ενημερώνονται, συζητούν και προσπαθούν, όπως έλεγε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ένας καθηγητής, “να εισέλθουν στη νέα εποχή που φαίνεται πια καθαρά ότι μπαίνουμε”.
Χαρακτηριστικό ενός άλλου κλίματος και ανέμου που πνέει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι και τα όσα συμβαίνουν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το διήμερο των εκδηλώσεων της ΔΕΘ πολλοί ανησυχούσαν τί θα γίνει, καθώς το πανεπιστήμιο που τελεί υπό κατάληψη βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την ΔΕΘ. 'Οπως μας έλεγε ο πρύτανης Γ. Μυλόπουλος, ήταν εκπληκτική η αποφασιστικότητα και η ωριμότητα των φοιτητών που φρόντισαν να απομακρύνουν κάθε στοιχείο που θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα. Κι ήταν εύκολο να μετατραπεί και πάλι το Πανεπιστήμιο σε “πεδίο σύγκρουσης με τις δυνάμεις των ΜΑΤ”. Τίποτα τέτοιο δεν συνέβη κι αυτό οφείλεται στους φοιτητές, τους καθηγητές και τους εργαζόμενους που παρέμειναν όλοι μέσα στο ίδρυμα καθ΄όλο το επίμαχο διάστημα.
Την ίδια όμως τακτική παρατηρήσαμε όλοι και στο τελευταίο συλλαλητήριο, στο κέντρο της Αθήνας την προηγούμενη εβδομάδα, όταν νεαρά άτομα με κουκούλες επιχείρησαν να εισχωρήσουν στα “μπλόκ” των φοιτητών κι αυτοί τους έβγαλαν έξω πάραυτα.
Αν όλα αυτά συνθέτουν το “παζλ” της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης -όπου πλέον ισχύει ο νέος νόμος και σύντομα θα κληθεί στην πράξη η πανεπιστημιακή κοινότητα να αρχίσει την εφαρμογή του- νέα δεδομένα δοκιμάζουν τις συνοχές, την αλληλεγγύη και τις τακτικές δασκάλων, καθηγητών, μαθητών και γονέων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Αν και οι εκπαιδευτικοί “κονταροχτυπιούνται” με το υπουργείο Παιδείας, όσον αφορά στον αριθμό των εκπαιδευτικών προβλημάτων, η μεγάλη όμως ανησυχία ήταν πως θ΄αντιμετωπιστεί η έλλειψη των βιβλίων.
Αν και οι ελλείψεις είναι μεγάλες, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης -η νησιωτική Ελλάδα, οι παραμεθόριες περιοχές κλπ. έχουν καλυφθεί σε μεγάλο ποσοστό από βιβλία- διαφαίνεται η αγαστή συνεργασία της εκπαιδευτικής κοινότητας. Μια συνεργασία που ίσως ήταν απρόβλεπτη, αλλά λειτουργεί, όπως διαπιστώνουν πολλοί γονείς αλλά και η ίδια η υπουργός Παιδείας, που συνεχάρη δημοσίως τους εκπαιδευτικούς.
Δεν είναι λίγοι οι γονείς που τους ακούσαμε να συνομιλούν την πρώτη μέρα της έναρξης των μαθημάτων στα σχολεία. “Ψυχραιμία” συνιστούσαν οι εκπαιδευτικοί, τονίζοντας ότι είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την όποια έλλειψη. Δεδομένου μάλιστα ότι στα περισσότερα σχολεία υπήρχαν εξ αρχής τα βιβλία στα βασικά μαθήματα, κινητοποιήθηκαν όλοι οι φορείς για την παραγωγή φωτοτυπιών. Μηχανισμοί αναπαραγωγής των σελίδων των βιβλίων στήθηκαν σε δήμους, αλλά και στο Εθνικό Τυπογραφείο με την εθελοντική προσφορά των υπαλλήλων του.
Οι εκπαιδευτικοί πάντως καυτηριάζουν ως “πρωτοφανή” την έλλειψη των βιβλίων και προχωρούν σε κινητοποιήσεις, ενώ σημαντικό μέρος των αιτημάτων περιλαμβάνουν τις περικοπές στις μηνιαίες αποδοχές και γενικότερα στη μείωση των δαπανών για την Παιδεία.
Τέλος και οι μαθητές φαίνεται να προστίθενται στις κινητοποιήσεις, αφού δηλώνουν ότι θα αρχίσουν “μπλόκα” σε κεντρικούς δρόμους όλων των περιοχών της Αθήνας, διεκδικώντας, βιβλία, εκπαιδευτικούς και κονδύλια.