Οι Ευρωπαίοι επιστήμονες προειδοποιούν, ότι οι θάνατοι που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και ειδικότερα με το όζον, θα αυξηθούν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στο Νότο, κατά τα επόμενα 50 χρόνια.
Μία νέα μελέτη του πανεπιστημίου Ουμέα της Σουηδίας, η οποία αποτελεί μέρος του ευρύτερου προγράμματος Climate-TRAP και παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας στο Άμστερνταμ, προβλέπει ότι σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γαλλία και το Βέλγιο, θα υπάρξει αναλογικά η μεγαλύτερη αύξηση τέτοιου είδους θανάτων. Στόχος της μελέτης είναι να προετοιμάσει τις ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές για τις αναμενόμενες μεταβολές στη δημόσια υγεία, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η μεταβολή του κλίματος που έχει λάβει χώρα μετά τη δεκαετία του '70, προκαλεί πάνω από 140.000 πρόσθετους θανάτους ετησίως. Πέρα από τις επιπτώσεις για την ποιότητα του αέρα και του πόσιμου νερού, καθώς και τις συνέπειες για τις γεωργικές καλλιέργειες, αρκετές θανατηφόρες ασθένειες, όπως η ελονοσία και όσες προκαλούν διάρροια, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην κλιματική αλλαγή.
Η νέα έρευνα χρησιμοποίησε κλιματολογικά μοντέλα και σενάρια πρόβλεψης, για να προσομοιώσει σε ποιο βαθμό τα επίπεδα του όζοντος μπορεί να επηρεαστούν από τις κλιματικές αλλαγές και ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μετά το 1961 σε χώρες όπως η Βρετανία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία και το Βέλγιο, έχουν σημειωθεί οι περισσότεροι πρόσθετοι θάνατοι σχετιζόμενοι με το όζον λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου της θερμοκρασίας.
Τα μοντέλα προβλέπουν ότι έως το 2060 οι περισσότεροι θάνατοι αυτού του είδους (αύξηση 10-14%) θα σημειωθούν στην Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γαλλία και το Βέλγιο, ενώ αντίθετα οι σκανδιναβικές και οι βαλτικές χώρες θα σημειώσουν μείωση θανάτων που σχετίζονται με το όζον και την κλιματική αλλαγή.
Το όζον είναι ένα "διπρόσωπο" αέριο. Όταν βρίσκεται ψηλά στη στρατόσφαιρα, δημιουργεί ένα προστατευτικό στρώμα που εμποδίζει την υπεριώδη ακτινοβολία να φθάσει στην επιφάνεια του πλανήτη μας. Όταν, όμως, το όζον βρίσκεται πιο χαμηλά στη γη, τότε είναι μία ρυπαντική ουσία που δρα σαν "αέριο του θερμοκηπίου", συμβάλλοντας στην άνοδο της θερμοκρασίας.
Από την άλλη, αν κανείς εισπνεύσει το όζον σε αυξημένες ποσότητες, αυτό λειτουργεί ως οξειδωτική ουσία που πλήττει το αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας πόνο στο στήθος, βήχα, ερεθισμό του λαιμού και αίσθημα ασφυξίας. Μπορεί να επιδεινώσει καταστάσεις όπως η βρογχίτιδα, το εμφύσημα και το άσθμα, καθώς επίσης να μειώσει τη γενικότερη λειτουργικότητα των πνευμόνων.
Η ρύπανση από όζον δημιουργείται όταν η ηλιακή ακτινοβολία επιδρά με ορισμένες χημικές ουσίες, όπως τα οξείδια του αζώτου και οι οργανικές πτητικές ουσίες. Η αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής μπορεί να εντείνει αυτές τις φωτοχημικές αντιδράσεις, με συνέπεια οι θερμότερες ημέρες να σχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα όζοντος.
Ο καθηγητής Μαρκ Ντεκράμερ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Πνεύμονα, δήλωσε ότι "η μόλυνση της ατμόσφαιρας αποτελεί τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή για την Ευρώπη. Αν δεν αναλάβουμε δράση, ώστε να μειώσουμε τα επίπεδα του όζοντος και άλλων ρυπαντικών ουσιών, θα δούμε αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία, περισσότερες φαρμακευτικές αγωγές και εκατομμύρια χαμένων ωρών εργασίας".
