Μια φορά κι έναν καιρό, στη Ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη του 1ου π.Χ. αιώνα, λίγο μετά τη ναυμαχία του Ακτίου που έδωσε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο των Ρωμαίων μεταξύ του «δυτικότροπου» Οκταβιανού Αυγούστου και του «Ανατολίτη» Μάρκου Αντώνιου, οι Θεσσαλονικείς αναζητούσαν τρόπους να εξευμενίσουν τον νικητή Οκταβιανό καθώς κατά τη διάρκεια του πολέμου είχαν υποστηρίξει τον αντίπαλό του.
Τι να κάνουν (που δεν είχαν προβλέψει έγκαιρα τον νικητή, να τά 'χουν καλά μαζί του και πλέον βρίσκονται σε δυσμένεια), βρίσκουν στην περιοχή της Μηχανιώνας έναν ολόκληρο αρχαϊκό ναό αφιερωμένο στην Αφροδίτη και τον μεταφέρουν στο κέντρο της πόλης - στη σημερινή Πλατεία Αντιγονιδών.
Διότι ο «δυτικότροπος» Οκταβιανός ήταν «απόγονος» των Ιούλων και του Ιούλιου Καίσαρα και ο ναός της Αφροδίτης από τη Μηχανιώνα (πρώην Αίνεια) φέρεται ότι είχε αναγερθεί από τον Αινεία (τον γιο της Αφροδίτης από την Τροία) ο οποίος στη συνέχεια ταξίδεψε δυτικά, έζησε στην περιοχή της Ρώμης και θεωρούνταν ο γενάρχης των Ρωμαίων...
Γιατί κάποτε στις κρίσεις, όπως αυτή στη Θεσσαλονίκη του 31 π.Χ., η λύση είναι το «γλείψιμο» του ισχυρού που καθορίζει τις τύχες. Κάτι σαν το σημερινό ΔΝΤ και την τρόικα...
Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές της ΣΤ' Δημοτικού που θα πραγματοποιηθεί από σήμερα έως και την Κυριακή στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, οι συμμετέχοντες πρώτα θα κληθούν να βρουν λύση στο πρόβλημα: τρόπους εξευμενισμού του νέου ισχυρού άρχοντα. Κι ύστερα θα τους πουν ποια λύση έδωσαν οι πρόγονοί τους Θεσσαλονικείς - ρωμαίοι υπήκοοι τότε - και θα τους δείξουν και τα αγάλματα που φιλοτέχνησαν προς τιμήν του Οκταβιανού - ορισμένα μάλιστα τα έστησαν μέσα στον ναό της Αφροδίτης. Ηταν άλλωστε τόσο ογκώδης που τα χωρούσε: το ύψος κάθε κίονα του εξάστηλου ναού ήταν επτά μέτρα!
«Δεν ξέρω πώς θα το λέγαμε σήμερα... Οι κινήσεις πάντως των Θεσσαλονικέων του 1ου αιώνα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολιτική διπλωματία για την αντιμετώπιση της κρίσης» σημειώνει, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο επικεφαλής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χρήστος Γκατζόλης.
- Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, πληροφορίες στο τηλ. 2310-830538
Εριδες και φόνοι
Κάπου δέκα αιώνες μετά, στα χρόνια του βασιλιά Θεόφιλου, στη Θεσσαλονίκη η έριδα της Εικονομαχίας δίχαζε τη βυζαντινή (τότε) κοινωνία. Και ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης έρχεται να μυήσει μαθητές 12-14 ετών στα μυστικά αυτής της έριδας και της κρίσης που έφερε και σε ένα αστυνομικής πλοκής μυστήριο, το οποίο καλούνται να λύσουν στο πλαίσιο του προγράμματος «Μια πόλη σε κρίση». Εμπλέκοντας πολιτική, θρησκευτική εξουσία, φανατισμό, πλούτο και διαφθορά. Ιανουάριος 833: Με εντολή του βασιλιά, ο πρωτοσπαθάριος Λέων (πρόσωπο μυθικό, κάτι σαν «πρόγονος» του Ηρακλή Πουαρό) συνοδεύει στη Θεσσαλονίκη τον στρατηγό που πρόκειται να αναλάβει διοικητής της περιοχής. Ο πραγματικός σκοπός της επίσκεψής του είναι να ενημερωθεί για τις δραστηριότητες του εικονόφιλου αρχιεπισκόπου Δωρόθεου. Αθελά του, γίνεται μάρτυρας μιας δυσάρεστης σκηνής ανάμεσα στον προσωρινό τοποτηρητή της πόλης και τη σύζυγό του. Το επόμενο πρωί ο πρωτονοτάριος βρίσκεται δολοφονημένος - ακολουθούν και άλλοι φόνοι γύρω από τον Ναό της του Θεού Σοφίας _ και ο Λέων αναλαμβάνει τη διαλεύκανση.
Η μυστηριώδης ιστορία - που στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ζητεί τη συμβολή των μικρών... Πουαρό μέσα από παιχνίδια ρόλων και θεατρικές τεχνικές - βασίζεται στο βιβλίο του βυζαντινολόγου Παναγιώτη Αγαπητού «Ο χάλκινος οφθαλμός» και εκτυλίσσεται στη Θεσσαλονίκη την εποχή της εικονομαχίας. Οταν ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, που ανήκει στους εικονομάχους, στέλνει τον Λέοντα στη Θεσσαλονίκη για να ερευνήσει την πατριαρχική καταγγελία ότι ο αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος _ όπως και το σύνολο των πιστών στην πόλη _ είναι εικονολάτρης.
erroso.blogspot.com
