-Μα, δεν τα έχουμε πάει και καλά. Θα αντιτείνουν κάποιοι. Πως να πάψουν να ασχολούνται μαζί μας;
Θα ανταπαντήσουμε ότι τελικώς, η όποια "χασούρα" από την Ελλάδα και τις αστοχίες της λογικά και υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε μετά από τόσο καιρό να έχει αποτιμηθεί. Πόσα τέλος πάντων μπορεί να χάσει η διεθνής αγορά από έστω και μια υποθετική πλήρη ελληνική αποτυχία; Πολλά; Λίγα; Πόσο καιρό χρειάζεται κανείς να αποτιμήσει τη ζημιά και να επιτύχει την αντιστάθμισή της; Και εν τέλει, αν η ελληνική υπόθεση είναι μια ζημιογόνα επένδυση, ξέρετε πολλούς που επί ενάμιση και πλέον χρόνο επιμένουν να ασχολούνται με ζημιές; Εντάξει, παιδιά, το μαγαζί φαλίρισε. Γιατί δεν πάτε κι αλλού;
Κι όμως, δεν πάνε. Με όρους αγοράς, εξακολουθούν να θεωρούν ότι αξίζει να διατηρούν στο "στόχαστρο" την ελληνική οικονομία και ας μην ξεχνάμε ότι αυτό σημαίνει δαπάνες. Διατηρούν αναλυτές, κεφάλαια, μηχανισμούς προσανατολισμένους να ασχολούνται με το ζήτημά μας. Τα αίτια βεβαίως δεν έχουν να κάνουν ούτε με μεταφυσικές εξηγήσεις, ούτε με υποτιθέμενες "κρυφές" ελληνικές αξίες, ούτε πολύ περισσότερο με την προσδοκία εφαρμογής μιας "μαγικής συνταγής" απ' όπου αυτή κι αν προέλθει. Δεν αναμένει κανείς ούτε την εμφάνιση κανενός Έλληνα πολιτικού "μάγου" ούτε μια ξαφνική ευρωπαϊκή έμπνευση που θα καταπλήξει το επενδυτικό κοινό.
Η απάντηση στο ερώτημα σχετίζεται με την πορεία όχι της ελληνικής οικονομίας αλλά των αναμενόμενων εξελίξεων στο παγκόσμιο σκηνικό. Ας συγκρατήσουμε στη σκέψη μας δύο πράγματα:
Το διεθνές οικονομικό σύστημα εμφανίζει ενδείξεις κόπωσης. Σε επίπεδο χρηματοοικονομικών δεικτών, η ανάλυση μας καταδεικνύει την "προετοιμασία" για την υποδοχή μιας νέας παγκόσμιας υφεσιακής κατάστασης.
Η ελληνική υπόθεση δεν αποτελεί παρά μια από τις εν δυνάμει αφορμές εκδήλωσης της φάσης επιτάχυνσης αυτής της καθοδικής πορείας. Η Ελλάδα - με δική της ευθύνη βεβαίως - παραμένει ευάλωτη στις μεταβολές της διεθνούς πραγματικότητας. Ως εκ τούτου, το μικρό μέγεθος και τα τεράστια προβλήματα της ελληνικής οικονομίας λειτουργούν ως πρόδρομοι δείκτες σε σχέση με τις διεθνείς εξελίξεις και έτσι αντιμετωπίζονται από το διεθνές κεφάλαιο.Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι η κατάσταση στην ευρύτερη εικόνα δεν απαλλάσσει εκ των ευθυνών τους ηγεσίες και πολιτικούς ταγούς. Αντί να προσανατολιστούν στην ουσιαστική θωράκιση - άλλη μια λέξη που από την πολύ χρήση αχρηστεύθηκε - της χώρας, επικεντρώθηκαν στο βραχυχρόνιο ζήτημα των εκταμιεύσεων. Αναλώθηκε η εγχώρια ηγεσία στην εξάντληση των δυνατοτήτων της κοινωνίας και της οικονομίας στην επίτευξη πρόσκαιρης "ανακούφισης" από τις "ενέσεις ρευστότητας" της Τρόικας, αντί να εντάξουν αυτήν την όντως επώδυνη στρατηγική σε ένα ευρύτερο σύνολο προνοιών για μια περαιτέρω επιδείνωση του διεθνούς κλίματος.
Το "ταβάνι" λοιπόν των μέτρων ή αν προτιμάτε "ο πάτος του βαρελιού" - ανάλογα πως το βλέπει ο καθένας - δεν προσδιορίστηκε ακόμη. Και ενώ μέχρι σήμερα η ευρωπαϊκή και η διεθνής ηγεσία αλλά και η εγχώρια, προσπαθούσε να μας πείσει πως η τύχη της ελληνικής οικονομίας εξαρτάτο από τις δικές μας επιλογές και εν πολλοίς είχε δίκιο γιατί στο χρόνο που υπαγορεύοντο αυτές οι υποδείξεις ήταν αληθείς και είχαν αξία, ο χρόνος αυτός δυστυχώς παρήλθε.
Η ελληνική οικονομία - όπως και οι υπόλοιπες - εισέρχονται στα αχαρτογράφητα νερά μιας νέας διεθνούς κρίσης, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ο κάθε "καπετάνιος" προέβλεψε ή είχε την ικανότητα να προετοιμάσει. Κι αν η ελληνική πολιτική σκηνή ή και η κοινωνία θεωρήσει πως στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επιδείνωσης θα ενταχθεί και η χώρα μας σε κάποιο εξωγενώς κατασκευασθέν καταφύγιο, να επισημάνουμε ότι σε καιρούς βαριάς καταιγίδας τα καταφύγια αντιμετωπίζουν έντονο συνωστισμό και η εξασφάλιση μιας θέσης καθίσταται εξόχως ακριβή.
