Σε μελέτη που δημοσιεύει η επιθεώρηση «Nature Neuroscience» αποκαλύπτουν πως ο εγκέφαλος ορισμένων ανθρώπων έχει την ικανότητα να αγνοεί παντελώς οτιδήποτε αρνητικό, με αποτέλεσμα να τους επιτρέπει να είναι αισιόδοξοι μέχρι… αηδίας. Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν τη μελέτη σημειώνουν στο άρθρο τους πως το 80% των ανθρώπων είναι αισιόδοξοι – άλλο αν πολλοί από αυτούς δεν το ξέρουν και πιστεύουν πως δεν είναι. Κάποιοι όμως είναι τόσο αισιόδοξοι, που συχνά γίνονται εκνευριστικοί.
Πιθανότητες
Για να διερευνήσουν που οφείλεται η άκρατη αισιοδοξία τους, οι επιστήμονες βαθμολόγησαν την αισιοδοξία 14 εθελοντών και στη συνέχεια τους υπέβαλλαν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) εγκεφάλου. Η εξέταση αυτή είναι μια εξελιγμένη μορφή μαγνητικής τομογραφίας, που καταγράφει τη λειτουργία του εγκεφάλου όταν σκεφτόμαστε, κινούμαστε, μετράμε, απαντάμε, μιλάμε κ.τ.λ.
Οι ερευνητές ρώτησαν κάθε έναν από τους εθελοντές πόσο πιθανό θεωρεί να συμβούν στη ζωή του 80 διαφορετικά αρνητικά γεγονότα – από το διαζύγιο έως τον καρκίνο. Στη συνέχεια, τους παρουσίασαν τις αληθινές πιθανότητες για όλ’ αυτά τα προβλήματα. Και στο τέλος, τους ζήτησαν να ξαναπούν πόσο πιθανό θεωρούν να τους συμβούν όλ’ αυτά τα δεινά. Αποτέλεσμα: οι υπερβολικά αισιόδοξοι εθελοντές τροποποίησαν τις βαθμολογίες τους μόνο αν ήταν καλύτερες από αυτές που οι ίδιοι είχαν αρχικά πει!
Η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Τάλι Σάροτ δίνει ως παράδειγμα τον κίνδυνο καρκίνου, που τέθηκε από την ερευνητική ομάδα στο 30%. Εάν ένας εθελοντής πίστευε πως οι πιθανότητές του ήταν 40% (άρα δεν ήταν και τόσο αισιόδοξος), μετά την ενημέρωση που έλαβε τις μείωσε στο 31%. Εάν, όμως, ήταν υπεραισιόδοξος και είχε απαντήσει αρχικά «10%», μετά την ενημέρωση δεν έφτασε καλά-καλά ούτε στο 11%!
Διαλέγει και αποφασίζει
Όταν τα νέα ήταν θετικά, όλοι οι εθελοντές παρουσίαζαν αυξημένη δραστηριότητα στον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου (το πρόσθιο τμήμα του), ο οποίος σχετίζεται με την επεξεργασία των σφαλμάτων.
Όταν όμως τα νέα ήταν αρνητικά, οι πιο αισιόδοξοι εθελοντές παρουσίαζαν ελάχιστη δραστηριότητα στον μετωπιαίο λοβό. Αντιθέτως, οι πιο απαισιόδοξοι παρουσίαζαν την μεγαλύτερη δραστηριότητα.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως ο εγκέφαλος διαλέγει και αποφασίζει ποια στοιχεία θα ακούσει και ποια θα αγνοήσει.
Διαλέγει και αποφασίζει
Όταν τα νέα ήταν θετικά, όλοι οι εθελοντές παρουσίαζαν αυξημένη δραστηριότητα στον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου (το πρόσθιο τμήμα του), ο οποίος σχετίζεται με την επεξεργασία των σφαλμάτων.
Όταν όμως τα νέα ήταν αρνητικά, οι πιο αισιόδοξοι εθελοντές παρουσίαζαν ελάχιστη δραστηριότητα στον μετωπιαίο λοβό. Αντιθέτως, οι πιο απαισιόδοξοι παρουσίαζαν την μεγαλύτερη δραστηριότητα.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως ο εγκέφαλος διαλέγει και αποφασίζει ποια στοιχεία θα ακούσει και ποια θα αγνοήσει.
«Τα ευρήματά μας εξηγούν γιατί πολλοί άνθρωποι, λ.χ., δεν πείθονται με τίποτα για την καρκινογόνο δράση του καπνίσματος», λέει η δρ Σάροτ. «Οι άνθρωποι αυτοί απλούστατα πιστεύουν ακράδαντα πως στους ίδιους δεν θα συμβεί. Αντίστοιχα, οι πιθανότητες να καταλήξει ένας γάμος σε διαζύγιο είναι 50%, αλλά κάποιοι άνθρωποι δεν πιστεύουν πως αυτό το ποσοστό ισχύει για τους ίδιους».
Τα καλά νέα για τους υπεραισιόδοξους είναι πως η αισιοδοξία ωφελεί την υγεία. Μία μελέτη, λ.χ., σε σχεδόν 100.000 γυναίκες έδειξε πως οι αισιόδοξες διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο καρδιοπάθειας και θανάτου σε σύγκριση με τις απαισιόδοξες. Τα άσχημα νέα για τους υπεραισιόδοξους είναι πως εθελοτυφλούν. «Δυστυχώς η υπερβολική αισιοδοξία τούς κάνει να υποτιμούν τους κινδύνους», λέει η δρ Σάροτ. «Και αυτό είναι πραγματικά επικίνδυνο».
