Τι μπορεί να συνδέει τη χρυσή προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου που εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο Κομοτηνής με την χρυσή προτομή του Μάρκου Αυρήλιου στο Ρωμαϊκό Μουσείο στην πόλη Αβάνς της Ελβετίας; Η έρευνα της Ελβετίδας αρχαιολόγου Ανν Ντεπουρί Γκιζέλ, η οποία από χθες βρίσκεται στη Θράκη αναζητώντας στοιχεία για το πολύτιμο έκθεμα του αρχαιολογικού μουσείο Κομοτηνής. Η εντυπωσιακή ολόχρυση προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.) ανακαλύφθηκε στην περιοχή της αρχαίας Πλωτινούπολης στο Διδυμότειχο το 1965 κατά την κατασκευή χαρακώματος από στρατιώτες και σε βάθος 1,60 μέτρων. Λείπει μικρό κομμάτι από το πρόσθιο αριστερό τμήμα της, ενώ ένα άλλο είναι συγκολλημένο. Το μέγεθός της είναι λίγο μικρότερο από το φυσικό και είναι κατασκευασμένη με την τεχνική της σφυρηλάτησης.
Εικόνες λατρείας του αυτοκράτορα-θεού
Ο αυτοκράτορας εικονίζεται γενειοφόρος να φοράει φολιδωτό θώρακα με γοργόνειο στο στήθος. Τα μαλλιά του είναι διαμορφωμένα σε ελλειψοειδείς βοστρύχους και αποδίδονται διαφορετικά από τη γενειάδα. Το πρόσωπό του είναι ευρύ, τα μάτια μεγάλα, και η ίριδά τους δηλώνεται με χάραξη. Ίχνη χαλκού στο πίσω μέρος δείχνουν ότι η προτομή ήταν στερεωμένη σε κοντάρι, όπως οι προτομές και άλλων αυτοκρατόρων που τις κρατούσαν οι “imaginiferi” του ρωμαϊκού στρατού σαν ένα είδος λαβάρου. Τα πορτραίτα αυτά ήταν μέσο έκφρασης της αυτοκρατορικής εξουσίας και αποτελούσαν ταυτόχρονα εικόνες λατρείας του αυτοκράτορα-θεού στις μακρινές επαρχίες του κράτους.
Η ιστορία της Θράκης στις σελίδες οδηγού Ελβετικού μουσείου
Η χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου είναι από τα καλά διατηρημένα ευρήματα του είδους και μαζί με την προτομή του Μάρκου Αυρήλιου κοσμεί τις σελίδες του επίσημου οδηγού του μουσείου στην Ελβετία. Κρατώντας αυτόν τον οδηγό στα χέρια της η πρώην διευθύντρια του μουσείου της Αβάνς Ανν Ντεπουρί Γκιζέλ μίλησε στο «Χ» για την πολύχρονη επιθυμία της να ερευνήσει εκ του σύνεγγυς το έκθεμα, «στην Ελλάδα ήρθα πριν 2 χρόνια για ένα συνέδριο στη Θεσσαλονίκη. Τότε ζήτησα από έναν φίλο μου που δουλεύει στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης αν ήταν δυνατόν να έρθω στην Κομοτηνή. Πήραν λοιπόν το λεωφορείο και ήρθα στο μουσείο και το είδα, γιατί ήθελα να το δω τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μου. Όταν ενημέρωσα για την πρόθεσή μου να πραγματοποιήσω έρευνα, έκανα αίτηση και περίμενα την άδεια. Πλέον έχω την άδεια από το υπουργείο για να κάνω την έρευνα μου και είμαι ενθουσιασμένη».
Η έρευνα της Ελβετίδας αρχαιολόγου αμέσως προσέλκυσε το ενδιαφέρον της ΙΘ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που δέχτηκαν να συνδράμουν στο έργο της. Τιμή χαρακτήρισε το γεγονός η αρχαιολόγος Μαρίνα Τασακλάκη, «έχουμε την τιμή να φιλοξενήσουμε μια Ελβετίδα αρχαιολόγο, την κ. Γκιζέλ από το μουσείο της Αβάνς, όπου υπάρχει η χρυσή προτομή του Μάρκου Αυρήλιου. Η αρχαιολόγος ενδιαφέρεται να μελετήσει τη χρυσή προτομή που υπάρχει στο μουσείο της πόλης μας, να δει πως είναι κατασκευασμένη, να κάνει κάποιες αναλύσεις. Με αφορμή την δημοσίευση της ιδίας για την προτομή του Μάρκου Αυρήλιου, συνεχίζει το έργο της με έρευνα και της προτομής Σεπτιμίου Σεβήρου. Κατά διαστήματα για τα εκθέματα του μουσείο της Κομοτηνής ενδιαφέροντα ξένοι ερευνητές, αλλά σε επίπεδο μελέτης και δημοσίευσης είναι η πρώτη φορά, που συμβαίνει».
Η αρχαιολόγος από την Ελβετία κοιτάζει την χρυσή προτομή και εντυπωσιάζεται, τη φωτογραφίζει και εξετάζει κάθε λεπτομέρεια και υπόσχεται με την έρευνά της να κάνει γνωστή την ύπαρξη αυτού του σπάνιου εκθέματος σε διεθνές επίπεδο, «υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ενδιαφέρονται γι’ αυτό αλλά δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο, υπάρχει μόνο μια φωτογραφία του, πολύ παλιά, αλλά αρκετά καλή. Είναι όμως διαφορετικό το συναίσθημα όταν κοιτάζεις την προτομή από κοντά και είμαι πολύ χαρούμενη που έχω αυτή την δυνατότητα». Η μελέτη της Ελβετίδας αρχαιολόγου Ανν Ντεπουρί Γκιζέλ διαρκεί ώρες και γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, ενώ θα διαρκέσει μέρες.
Μάλιστα η επιστήμονας θα μεταβεί στον αρχαιολογικό χώρο της Πλωτινούπολης στο Διδυμότειχο προκειμένου να μελετήσει και την περιοχή, όπου ανακαλύφθηκε η χρυσή προτομή.
