Πρόκειται για τη μορφή της οικογένειας που απειλείται περισσότερο με κοινωνικό αποκλεισμό.
Τις μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι ανύπαντρες μητέρες που δεν υποστηρίζονται από τον πατέρα ή άλλο συγγενή.
«Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι παρόλο που η συζυγική ομάδα γίνεται πιο αβέβαιη, εξαιτίας της αύξησης των διαζυγίων, αλλά και της εξατομίκευσης των διαπροσωπικών σχέσεων, η γονεϊκότητα ενισχύεται λόγω της ισότιμης θέσης που έχουν σήμερα τα παιδιά εκτός γάμου», συμπεραίνει, ύστερα από σχετική έρευνά της η διδάκτωρ Κοινωνιολογίας και ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, Λάουρα Μαράτου -Αλιμπράντη.
Σε αντίθεση με αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα δεν έχει θεσπίσει ειδικές ρυθμίσεις για τις μονογονεϊκές οικογένειες, που εντάσσονται στο γενικότερο νομοθετικό πλαίσιο οικογενειακού δικαίου. Το πρώτο βήμα για την κοινωνική εξομοίωση των παιδιών εκτός γάμου έγινε το 1983, όταν με την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου (Ν. 1329/83), η παλιά αρνητικά φορτισμένη ορολογία «εξώγαμα τέκνα» αντικαταστάθηκε με την περισσότερο ουδέτερη «τέκνα γεννημένα χωρίς γάμο των γονέων τους». Με τον ίδιο νόμο η άγαμη μητέρα εξομοιώθηκε νομικά, ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, με την έγγαμη, ενώ η Πολιτεία εμπλέκεται ενεργά απαιτώντας από τον πατέρα να αναλάβει τις ευθύνες του στην ανατροφή του παιδιού.
Οι σημερινές παροχές του κράτους στη μονογενεϊκή οικογένεια, σε ότι αφορά στην οικονομική ενίσχυσή τους, είναι 44 ευρώ μηνιαίο επίδομα, που καταβάλλουν οι διευθύνσεις πρόνοιας, σε κάθε απροστάτευτο παιδί ηλικίας μέχρι 16 χρόνων.
