Σήμερα, δεκαετίες μετά, ραγίζει η καρδιά της από όσα άσχημα και τραγικά συμβαίνουν γύρω μας: «Δεν μπορώ να βλέπω την Αφροδίτη της Μήλου και το... δάχτυλο, και την προτομή του Σωκράτη με το στόμα γεμάτο ευρώ... Είναι ντροπή για τη χώρα μου. Νιώθω προσβεβλημένη!»
Η μεγάλη κυρία του θεάτρου και του παλιού, καλού ελληνικού κινηματογράφου ξεσπάει απέναντι στον παραλογισμό των ημερών που όλοι βιώνουμε. Μιλάει σκληρά και οργισμένα αδιαφορώντας για το αν κάποιοι την παρεξηγήσουν. Αυτή είναι η δική της αλήθεια. Η αλήθεια μιας γυναίκας, της συντρόφου του ποιητή Φόντα Φιλέρη, που εργάστηκε σκληρά όλη της τη ζωή και άφησε ως παρακαταθήκη ορισμένες μεγάλες ερμηνείες.
Η Μάρθα Βούρτση ανοίγει την ψυχή της στην «Espresso» και μοιράζεται τις μαύρες σκέψεις της… «Ευτυχώς η δική μου η γενιά έζησε ευτυχισμένη. Εμείς ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει ψωμί και δεν μας ενδιαφέρει το παντεσπάνι. Δεν διαμαρτύρομαι, γιατί μου αφαίρεσαν λεφτά από την τσέπη μου, αλλά γιατί η χώρα μου έχει γίνει ξεφτίλα».
Τοποθετεί τα πάντα στις σωστές τους διαστάσεις και στέκεται στην ιδέα της πατρίδας. Φαίνεται ότι πονάει πολύ για όσα συμβαίνουν. Ανεβάζει τους τόνους: «Είναι μακριά νυχτωμένοι. Ευτυχώς, είμαι μεγάλη γυναίκα και θα φύγω γρήγορα, για να μη βλέπω πώς έχει γίνει η πατρίδα μας. Δεν θα πάθω κατάθλιψη σε αυτή την ηλικία, να κοιμάμαι με χάπια. Είμαστε λαός που αποδείξαμε σε ζόρικους καιρούς τι αξίζουμε. Δεν ξέρωω, αλλά κάπως έτσι πρέπει να ήταν στην Κατοχή. Τώρα έχουμε εισβολή από τους δικούς μας ανθρώπους».
Η Μάρθα Βούρτση δεν διστάζει να σχολιάσει τα κακώς κείμενα. Μιλάει ελεύθερα, γιατί έμαθε να σκέφτεται ελεύθερα, προνόμιο για το οποίο πάλεψε μια ολόκληρη ζωή από το δικό της μετερίζι. «Δεν είναι δυνατόν να ακούω την Ελλη Στάη να λέει ότι σχόλασε τον σοφέρ της και τώρα πια οδηγεί η ίδια ή τον κ. Πάγκαλο να δηλώνει ότι δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει το ειδικό τέλος ακινήτων. Ντρέπομαι».
Η μεγάλη μας ηθοποιός μεταφέρει στην κουβέντα την απόγνωση του κόσμου, τη λαϊκή κατακραυγή και δεν διστάζει να εκτεθεί: «Μπορεί να είμαι συνταξιούχος, αλλά ανήκω σε κάποιο άλλο επίπεδο σε σύγκριση με κάποιους άλλους συνανθρώπους μου, που υποφέρουν με τις πενιχρές συντάξεις που παίρνουν. Βέβαια δεν ξέρω τι θα μου ξημερώσει αύριο. Αν περιμένουμε το κράτος να μας περιθάλψει, χαθήκαμε. Στο τέλος δεν θα έχουμε ούτε φέρετρο να μας θάψουν…»
Επόμενο ήταν η κουβέντα να πάει στους έκτακτους φόρους και τα πάσης φύσεως χαράτσια: «Μου ήρθε περαίωση 6.000 ευρώ. Δεν την πλήρωσα. Εγώ θέλω να έρθουν να με ελέγξουν. Χρωστάω στη Μιχαλού, αλλά σε κανέναν άλλον. Πενήντα τέσσερα χρόνια τούς τα έχω ακουμπήσει κανονικά. Τώρα θα αναγκαστώ να πληρώσω για ένα σπίτι πενήντα τεσσάρων χρόνων, γιατί αλλιώς θα μου κόψουν τη ΔΕΗ, αλλά θα είμαι συνεπής και γιατί σκέφτομαι τον συνταξιούχο που έχει όλη κι όλη μια γκαρσονιέρα».
Κυκλοφορεί παντού και προσπαθεί να χαθεί μέσα στο ανώνυμο πλήθος για να μην την αναγνωρίσουν. Αλλά δεν περνά απαρατήρητη… «Οταν βρίσκομαι στη λαϊκή, όπου πηγαίνω κάθε εβδομάδα, ή στο σούπερ μάρκετ, δεν θα καλέσω τις κάμερες. Δεν με αφορά καθόλου να με αποκαλούν “θεά”. Θυμώνω και μάλιστα κάποτε έκανα παρατήρηση σε κάποιον που με αποκάλεσε έτσι. Δεν με αφορά να μου λένε “πόσο νέα διατηρείσαι”, γι’ αυτό απαντώ: “Μένω κάθε δέκα ημέρες στο ψυγείο”… Αυτό είναι το επίπεδό τους. Μου αρέσει να με πλησιάζουν και να μου λένε πολύ απλά: “Σε εκτιμούμε. Σε αγαπούμε, γιατί είσαι δικό μας παιδί”. Ο κόσμος γνωρίζει ποιος είναι ο άνθρωπος πίσω από το “πακέτο” της ηθοποιίας…»
Η Μάρθα Βούρτση κατέβηκε και στην πλατεία με τους αγανακτισμένους για να διαμαρτυρηθεί. Λέει γι’ αυτή της την εμπειρία: «Πήγα στο Σύνταγμα, αλλά δεν είχα τις οργανικές αντοχές να παραμείνω. Οταν άρχισαν να ρίχνουν δακρυγόνα στο μετρό, έφυγα. Τα βράδια ακούω τον Νίκο Χατζηνικολάου. Είναι ο μόνος δημοσιογράφος που λέει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Είναι πολύ ευθύς και δεν χαρίζεται σε κανέναν. Τον παρακολουθώ ανελλιπώς».
Η έξοχη πρωταγωνίστρια λέει τα πράγματα με το όνομά τους σε όποιον της απευθύνει τον λόγο. Δεν κωλώνει, κατά πως λέμε στην αργκό… «Οταν οι γειτόνισσες μου λένε “κυρά-Μάρθα, πώς τα βλέπεις τα πράγματα;”, τους απαντώ: “Πώς να τα βλέπω; Στο τέλος τα ίδια θα ψηφίσετε, τι με ρωτάτε;”. Ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος και τόσοι άλλοι έχτισαν γενιές με ήθος και αξίζουν τον σεβασμό μας. Αλλά όλοι ξέρουν καλά τα του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού».
Δεν διστάζει ακόμη να σχολιάσει τις αποφάσεις των ισχυρών που κρατούν τις τύχες μας στα χέρια τους: «Ολες οι αποφάσεις παίρνονται ερήμην του λαού. Λένε ότι θα σώσουν την Ελλάδα. Αλλά η χώρα δεν είναι μόνον πεδιάδες, βουνά και σκουπίδια. Είναι ψυχές, παιδιά με διπλώματα που σηκώνονται και φεύγουν από την πατρίδα μας. Πήραν τα Ελγίνεια, ας πάρουν και την Ακρόπολη να τελειώνουμε…»
«Πουλάμε αλουμίνια ή τέχνη;»
Χειμαρρώδης, η Μάρθα Βούρτση δεν διστάζει να πει τα πράγματα με τ’ όνομά τους για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος της, αλλά και να στηλιτεύσει την απαξίωση της Πολιτείας απέναντι στο μεγαλύτερο κεφάλαιο αυτού του τόπου, τον πολιτισμό:
«Είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Ο κλάδος μας χτυπιέται πολύ άσχημα. Ο πολιτισμός δεν ενδιαφέρει την Ελλάδα, δυστυχώς. Και το μόνο που έχει να εξαγάγει τούτη η χώρα είναι ο τουρισμός και ο πολιτισμός της. Ξαφνικά εμείς οι ηθοποιοί γίναμε ελεύθεροι επαγγελματίες, μαγαζάτορες. Αναρωτιέμαι, πουλάμε αλουμίνια ή τέχνη; Μπλεγμένα τα πράγματα. Φέτος δεν έχω παίξει πουθενά. Ο,τι βλέπετε στην “Πολυκατοικία” είναι επανάληψη και μας χρωστάνε κι από πάνω. Του χρόνου θα είναι τεκμήριο το μπλοκάκι κι εγώ φέτος δεν έκοψα ούτε μία απόδειξη μέχρι στιγμής. Θα περιμένω να μου καταβληθούν τα δεδουλευμένα μου και μετά θα το παραδώσω και να με αφήσουν ήσυχη».
