Είναι γνωστή ως «το βουνό» και όχι άδικα, αφού οι σωροί από τα σκουπίδια συνεχίζουν μέχρι εκεί που πάει το μάτι, καταλαμβάνοντας μια έκταση 110 εκταρίων. Τρόφιμα σε σήψη, σπασμένα έπιπλα, φάρμακα και ιατρικά μηχανήματα, ηλεκτρικές συσκευές και αυτοκίνητα είναι τα θεμέλια μιας πόλης, όπου κατοικούν εκατοντάδες οικογένειες και βγάζουν το μεροκάματο από τα σκουπίδια που συλλέγουν. Μικροί και μεγάλοι δουλεύουν καθημερινά στη χωματερή μαζεύοντας τα ανακυκλώσιμα είδη ή οποιοδήποτε άλλο υλικό μπορεί να πωληθεί, κερδίζοντας περίπου 2,50 ευρώ την ημέρα. Κάθε πρωί συγκεντρώνονται όλοι στους πρόποδες του βουνού και κάτω από τα σκουπιδιάρικα που ξεφορτώνουν, αρχίζουν να ξεδιαλέγουν τους «θησαυρούς» που θα τους εξασφαλίσουν τα προς το ζην.
Όλο το 24ωρο στο πόδι
Περίπου 6.000 τόνοι απορριμμάτων καταλήγουν κάθε μέρα στην Μπαντάρ Τζεμπάνκγ και σχεδόν όλοι δουλεύουν επί 24ωρης βάσης. Τα βράδια οι ρακοσυλλέκτες φορούν φακούς στο κεφάλι τους και με κρεμασμένο ένα αυτοσχέδιο καλάθι στην πλάτη συνεχίζουν τη δουλειά μέχρι το ξημέρωμα.
«Ήρθα εδώ γιατί η δουλειά είναι καλή και, πάνω απ’ όλα, είμαι αφεντικό του εαυτού μου», λέει η 47χρονη Ούμι, η οποία, όταν μετακόμισε στη «σκουπιδούπολη» πριν από είκοσι χρόνια, ήταν αγρότισσα. «Όταν καλλιεργούσαμε το ρύζι, έπρεπε να περιμένουμε για τη σοδειά και δεν μπορούσαμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων αν η παραγωγή θα ήταν καλή. Πλέον, δουλεύω όποτε έχω όρεξη και ξέρω πως πάντα κάτι θα βρω ανάμεσα στους σωρούς», συμπληρώνει η ίδια.
Σπίτια από χαρτόνι
Η χωματερή, η οποία βρίσκεται 32 χιλιόμετρα ανατολικά της Τζακάρτα, είναι για πολλούς μια επιχείρηση επικερδής που, φυσικά, θα επεκτείνεται διαρκώς. Κατασκευασμένη το 1989 εκεί όπου άλλοτε υπήρχαν ορυζώνες, στεγάζει σήμερα δεκάδες οικογένειες, οι οποίες έχουν φτιάξει τα σπίτια τους με υλικά που βρίσκουν γύρω τους. Σπίτια με δύο δωμάτια, κατασκευασμένα από χαρτόνι, κομμάτια ξύλου, πλαστικό και κουρελούδες, τα οποία δεν μπορεί να ξεχωρίσει το μάτι από το υπόλοιπο σκηνικό. Η καθημερινότητα των 2.000 οικογενειών που ζουν εκεί έχει φτιαχτεί από όλα εκείνα τα πράγματα, τα οποία οι κάτοικοι των γύρω πόλεων θεωρούν άχρηστα. Ένα μικρό υπαίθριο σινεμά, ένα γήπεδο για βόλεϊ, μία αλάνα για να προσεύχονται οι πιστοί, μέχρι και ένα σχολείο, όπου οι μικροί κάνουν τα μαθήματά τους έως ότου έρθει το μεσημέρι και να βοηθήσουν τους γονείς τους στη διαλογή των σκουπιδιών, είναι οι αυτοσχέδιες υποδομές της χάρτινης πόλης. Καθώς η χωματερή μεγαλώνει συνεχώς, στην περιοχή καταφτάνουν καινούργιοι κάτοικοι, η πλειονότητα των οποίων είναι ανειδίκευτοι εργάτες από την Ιάβα, που το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους συνέλεγαν τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια από τους δρόμους. Το λιγότερο που μπορεί να χαρακτηρίσει κάποιος τη ζωή στην Μπαντάρ Τζεμπάνγκ είναι δύσκολη. «Από τη στιγμή που έφτασα εδώ, δεν μπορούσα να φάω για εβδομάδες. Η μυρωδιά ήταν τόσο φριχτή που έκανα εμετό κάθε μέρα», αναφέρει ο 25χρονος Νταντί. «Οσοι αποφασίζουν να μετακομίσουν στην κοινότητα της χωματερής στιγματίζονται για μια ζωή. Ο κόσμος με ρωτά για ποιον λόγο ζω υπό αυτές τις συνθήκες. Αλλά όταν βλέπουν πόσα χρήματα βγάζω, τότε αλλάζουν γνώμη », λέει ο Σαρ Τζοκ, ο οποίος θεωρείται το «αφεντικό», καθώς χωρίζει τους νεοαφιχθέντες σε ομάδες και αναλαμβάνει την πώληση των απορριμμάτων σε εταιρείες ανακύκλωσης. «Βρίσκω λαχανικά, ψάρι ή κρέας κάθε μέρα στο βουνό. Αν οπτικά φαίνεται καλό και δεν μυρίζει, το παίρνω και το μαγειρεύω. Μέχρι στιγμής, είμαστε τυχεροί και δεν έχουμε πάθει τίποτα», περιγράφει η Νίλα, μια μητέρα τριών παιδιών που μένει στη χωματερή.
