Αν, μάλιστα, πληκτρολογήσουμε «Greece» και «Attica» στην ιστοσελίδα του European Greenway Association (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πράσινων Διαδρομών), βλέπουμε το πρόβλημα της πρωτεύουσας συμπυκνωμένο στη φράση «No green way» («Δεν υπάρχει πράσινη διαδρομή»). Η συνολική πολιτική για τη διαχείριση των ελεύθερων χώρων και του αστικού πρασίνου δημόσιου χαρακτήρα δεν εκμεταλλεύεται τα ανυπολόγιστα οφέλη που θα προσέθεταν στην καθημερινότητα των πολιτών, στην οικονομία των δήμων, στη βελτίωση του μικροκλίματος, στην αύξηση χλωρίδας και πανίδας και στην καλλιέργεια οικολογικής κουλτούρας.
Δυνατότητα βελτίωσης
Κι όμως. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι, μέσα από συνολικό σχεδιασμό, η μορφή της πόλης μπορεί να αλλάξει και να δημιουργηθούν πολλές μικρές ή μεγάλες πράσινες διαδρομές.
Ως τέτοιες ορίζονται οι διαδρομές που είναι ειδικά σχεδιασμένες για πεζούς, άλογα και ελαφρά μη μηχανοκίνητα οχήματα (ποδήλατα, αναπηρικά οχήματα, πατίνια). Συχνά για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται εγκαταλειμμένοι δρόμοι, παλιές γραμμές τρένων, όχθες ποταμών κλπ. Η φιλοσοφία είναι να μην είναι κουραστικές διαδρομές, να παρέχουν ασφάλεια και στις διασταυρώσεις, να υπάρχει συνέχεια και εναλλακτικές πορείες και επαρκής πληροφόρηση στους χρήστες.
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις, οι πράσινες διαδρομές λειτουργούν εδώ και χρόνια. Όπου δεν ήταν δυνατόν η δημιουργία μια μεγάλης διαδρομής, οι ειδικοί έκαναν πολλές μικρές. Έτσι κατάφεραν να αυξήσουν το ποσοστό πρασίνου που αναλογεί ανά κάτοικο, σε αντίθεση με την Αθήνα που έχει το μικρότερο στον σχετικό πίνακα. Αρκετοί δήμοι έχουν εκπονήσει σχετικές μελέτες και έχουν βελτιώσει αρκετά σημεία των περιοχών τους, όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Απαιτούνται συνολική πολιτική και σχεδιασμός και όχι αποσπασματικές ενέργειες ανάλογα με τα οικονομικά κάθε δήμου. Ο συγκοινωνιολόγος Πάνος Παπαδάκος εκφράζει στη Real planet την απαισιοδοξία του: «Ιδιαίτερα για τη Αθήνα, η σημερινή εικόνα της ανεξέλεγκτης - αντικοινωνικής στάθμευσης, η βάναυση καταπάτηση των ούτως ή άλλως ανεπαρκών πεζοδρομίων από κάθε είδους εμπόδια και, κατά συνέπεια, η τριτοκοσμική εικόνα των πεζών να βαδίζουν στο οδόστρωμα με την ανοχή των πολιτών και την αδιαφορία της πολιτείας απομακρύνει κάθε προσδοκία επιτυχίας ενός τέτοιου εγχειρήματος».
Πράσινη διαδρομή προτείνει με μελέτη του για τον δήμο της Αθήνας ο δρ Γρηγόρης Βάρρας, επίκουρος καθηγητής τμήματος Ανθοκομίας, Αρχιτεκτονικής, Τοπίου ΤΕΙ Ηπείρου. Αυτή είναι η εξής: Ποδονίφτης - Ανθέων - Ανω Πατήσια (Αγ. Βαρβάρα) - Αγ. Λαύρας - Ταϋγέτου - Αγ. Ζώνης - Φωκίωνος Νέγρη - Κυψέλης - Πανελλήνιος (Πεδίο Αρεως) - Μάρνη - πλ. Βάθης - Καρόλου - πλ. Καραϊσκάκη - Σταθμός Λαρίσης. Στην πρόταση προβλέπεται η κατασκευή ενδιάμεσων κόμβων με σύνδεση της διαδρομής Ορφανίδου - Πλ. Παπαδιαμάντη - πλ. Λαμπρινής - Αγ. Ανδρέας, με κόμβο την Αγ. Λαύρας και τη σύνδεση της διαδρομής 3ης Σεπτεμβρίου - πλ. Ομονοίας - Αθηνάς - πλ. Μοναστηρίου - Ακρόπολη, με κόμβο τη Μάρνη.
«Δυστυχώς, πολλές φορές ο λανθασμένος σχεδιασμός της πόλης, τα ακατάλληλα υλικά, η ακατάλληλη χωροθέτηση και, συνηθέστερα, ο κατακερματισμός και η ασύνδετη διάταξη των χώρων πρασίνου οδηγούν σε αποτυχία της βελτίωσης του περιβάλλοντος», λέει στην «R» ο Γρ. Βάρρας και εξηγεί: «Αντί να προσφέρουν πλεονεκτήματα στον δομημένο χώρο, τον υποβαθμίζουν. Τα βασικότερα από τα προβλήματα που παρουσιάζονται στους χώρους πρασίνου από το δομημένο περιβάλλον είναι η θερμοκρασία, οι ατμοσφαιρικοί ρυπαντές, οι χημικοί ρυπαντές στα νερά της βροχής, τα απόβλητα, τα εξωτικά - μη ενδημικά είδη, τα οικόσιτα ζώα και, κυρίως, η εκτός σχεδίου και η αυθαίρετη δόμηση».
