· Μία στις πέντε γυναίκες ζει με βίαιο σύντροφο,
· Οι μισές από τις γυναίκες που δολοφονούνται κάθε χρόνο είναι θύματα των συζύγων ή των συντρόφων τους ...
· Μία στις τρεις γυναίκες που φτάνουν στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείων είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας [1].
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είχαμε δεκάδες θύματα, γυναίκες δολοφονημένες από συζύγους ή συντρόφους. Όταν μιλάμε για κακοποίηση μιλάμε ουσιαστικά για κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μιλάμε για ένα έγκλημα που συντελείται εν κρυπτώ, στην ιδιωτική σφαίρα, το οποίο αν συνέβαινε σε οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ή σχέση, ο δράστης θα τιμωρούνταν. Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία των θυτών στην ενδοοικογενειακή βία απολαμβάνει μία ασυλία, μία ιδιότυπη ατιμωρησία. Συνιστά ένα θέμα ταμπού γιατί αγγίζει βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις και στερεότυπα. H τέλεση αυτού του εγκλήματος «επιτρέπεται» γιατί είναι ακόμη ισχυρή και ηθικά νομιμοποιημένη η αντίληψη ότι ο άνδρας έχει κυριαρχικό δικαίωμα πάνω στην γυναίκα. Μέχρι το 2006 δεν υπήρχε καν ειδικό νομικό πλαίσιο για την κακοποίηση των γυναικών αλλά και μετά που ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος (ν.3500/2006) -ο οποίος καταρχήν ήταν ένα θετικό βήμα παρόλη την κριτική που δέχθηκε σε επιμέρους σημεία του- ουσιαστικά μένει ανεφάρμοστος. Aλλά και στο επίπεδο της στήριξης θυμάτων κακοποίησης η κατάσταση στη χώρα μας είναι τραγική. Οι δομές στήριξης είναι υποτυπώδεις αν όχι ανύπαρκτες Στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 προβλέπεται: δημιουργία ξενώνων φιλοξενίας γυναικών-θυμάτων βίας και των παιδιών τους στις πρωτεύουσες των περιφερειών, επιμόρφωση των στελεχών για τα Συμβουλευτικά Κέντρα και τους Ξενώνες, συνεργασία με άλλους φορείς, υπηρεσίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είμαστε στο τέλος του 2011 και το μόνο που είδαμε (πέρα από τις αλλεπάλληλες εξαγγελίες) είναι η δημιουργία της απολύτως αναγκαίας, αλλά όχι ικανής, γραμμής SOS εθνικής εμβέλειας (15900). Aυτή είναι η κατάσταση στη χώρα μας τη στιγμή που στοιχεία δείχνουν ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 έως 44 ετών στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας απ' ό,τι ο καρκίνος και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα μαζί .
Επανερχόμαστε λοιπόν για άλλη μια χρονιά με τα ίδια, πάντα τραγικά επίκαιρα, αιτήματα:
Να οργανωθούν ολοκληρωμένες δομές υποστήριξης κακοποιημένων γυναικών με πλήρη ψυχοκοινωνική στήριξη.
Να συνταχθεί και να εφαρμοστεί κατάλληλο και επαρκές νομικό πλαίσιο το οποίο, αναδεικνύοντας τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος, θα στοχεύει στην πάταξή του και όχι στη συγκάλυψή και υποβάθμισή του.
Να σταματήσει η στρεβλή ερμηνεία και παρουσίαση (“οικογενειακές τραγωδίες, εγκλήματα πάθους”) των περιστατικών έμφυλης βίας από τα ΜΜΕ.
να προωθηθεί η υλοποίηση προγραμμάτων ισότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες καθώς ο σεξισμός και τα έμφυλα στερεότυπα πρέπει να καταπολεμηθούν κυρίως μέσα από την παιδεία.
Η Θεματική Ομάδα των Οικολόγων Πράσινων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
[1] Τα στοιχεία περιλαμβάνονται σε έκθεση του ευρωβαρόμετρου το 1999, βλ. κείμενο που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Δικτύου Γυναικών Θεσσαλονίκης: http://www.femnetsalonica.gr/seres-via.htm
· Οι μισές από τις γυναίκες που δολοφονούνται κάθε χρόνο είναι θύματα των συζύγων ή των συντρόφων τους ...
· Μία στις τρεις γυναίκες που φτάνουν στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείων είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας [1].
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είχαμε δεκάδες θύματα, γυναίκες δολοφονημένες από συζύγους ή συντρόφους. Όταν μιλάμε για κακοποίηση μιλάμε ουσιαστικά για κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μιλάμε για ένα έγκλημα που συντελείται εν κρυπτώ, στην ιδιωτική σφαίρα, το οποίο αν συνέβαινε σε οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ή σχέση, ο δράστης θα τιμωρούνταν. Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία των θυτών στην ενδοοικογενειακή βία απολαμβάνει μία ασυλία, μία ιδιότυπη ατιμωρησία. Συνιστά ένα θέμα ταμπού γιατί αγγίζει βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις και στερεότυπα. H τέλεση αυτού του εγκλήματος «επιτρέπεται» γιατί είναι ακόμη ισχυρή και ηθικά νομιμοποιημένη η αντίληψη ότι ο άνδρας έχει κυριαρχικό δικαίωμα πάνω στην γυναίκα. Μέχρι το 2006 δεν υπήρχε καν ειδικό νομικό πλαίσιο για την κακοποίηση των γυναικών αλλά και μετά που ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος (ν.3500/2006) -ο οποίος καταρχήν ήταν ένα θετικό βήμα παρόλη την κριτική που δέχθηκε σε επιμέρους σημεία του- ουσιαστικά μένει ανεφάρμοστος. Aλλά και στο επίπεδο της στήριξης θυμάτων κακοποίησης η κατάσταση στη χώρα μας είναι τραγική. Οι δομές στήριξης είναι υποτυπώδεις αν όχι ανύπαρκτες Στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 προβλέπεται: δημιουργία ξενώνων φιλοξενίας γυναικών-θυμάτων βίας και των παιδιών τους στις πρωτεύουσες των περιφερειών, επιμόρφωση των στελεχών για τα Συμβουλευτικά Κέντρα και τους Ξενώνες, συνεργασία με άλλους φορείς, υπηρεσίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είμαστε στο τέλος του 2011 και το μόνο που είδαμε (πέρα από τις αλλεπάλληλες εξαγγελίες) είναι η δημιουργία της απολύτως αναγκαίας, αλλά όχι ικανής, γραμμής SOS εθνικής εμβέλειας (15900). Aυτή είναι η κατάσταση στη χώρα μας τη στιγμή που στοιχεία δείχνουν ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 έως 44 ετών στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας απ' ό,τι ο καρκίνος και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα μαζί .
Επανερχόμαστε λοιπόν για άλλη μια χρονιά με τα ίδια, πάντα τραγικά επίκαιρα, αιτήματα:
Να οργανωθούν ολοκληρωμένες δομές υποστήριξης κακοποιημένων γυναικών με πλήρη ψυχοκοινωνική στήριξη.
Να συνταχθεί και να εφαρμοστεί κατάλληλο και επαρκές νομικό πλαίσιο το οποίο, αναδεικνύοντας τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος, θα στοχεύει στην πάταξή του και όχι στη συγκάλυψή και υποβάθμισή του.
Να σταματήσει η στρεβλή ερμηνεία και παρουσίαση (“οικογενειακές τραγωδίες, εγκλήματα πάθους”) των περιστατικών έμφυλης βίας από τα ΜΜΕ.
να προωθηθεί η υλοποίηση προγραμμάτων ισότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες καθώς ο σεξισμός και τα έμφυλα στερεότυπα πρέπει να καταπολεμηθούν κυρίως μέσα από την παιδεία.
Η Θεματική Ομάδα των Οικολόγων Πράσινων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
[1] Τα στοιχεία περιλαμβάνονται σε έκθεση του ευρωβαρόμετρου το 1999, βλ. κείμενο που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Δικτύου Γυναικών Θεσσαλονίκης: http://www.femnetsalonica.gr/seres-via.htm
