αντανακλά την αδυναμία αποπληρωμής λόγω της ύφεσης, αλλά και την επιδείνωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Όσον αφορά την κατηγορία των στεγαστικών δανείων, οι επισφάλειες το α' εξάμηνο του 2011 διαμορφώθηκαν σε 11,9%, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 9,5 δισ. ευρώ. Στα καταναλωτικά δάνεια, περίπου 8,5 δισ. ευρώ δεν εξυπηρετούνται και το ποσοστό αντιστοιχεί σε 24%, ενώ στα επιχειρηματικά, τα επισφαλή δάνεια ανέρχονται σε περίπου 14 δισ. ευρώ ή 11,2%.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, λέει η έκθεση της ΤτΕ, η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος δέχεται ισχυρές πιέσεις, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης, εξυγίανση των ισολογισμών και επαναπροσδιορισμό του επιχειρησιακού υποδείγματος λειτουργίας των τραπεζών.
Η δημιουργία μεγαλύτερων και ισχυρότερων σχημάτων αποτελεί αναγκαία επιλογή στη διαδικασία αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος και θα επιτρέψει στις τράπεζες να διαδραματίσουν επιτυχώς το διαμεσολαβητικό τους ρόλο, συμβάλλοντας στην ανασυγκρότηση της οικονομίας.
Η Εκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, τονίζει ότι ο ρυθμός καθυστέρησης προς το σύνολο των δανείων είναι επιταχυνόμενος σε σύγκριση με την εξέλιξη του εν λόγω δείκτη το 2010, λόγω της σημαντικής επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Αρνητική εξέλιξη αποτελεί και η μείωση του ποσοστού κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση, από προβλέψεις σημειώνει η έκθεση.
Στο τέλος Ιουνίου του 2011 οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας εμφάνισαν υποχώρηση, που οφείλεται κυρίως στην επίδραση στα εποπτικά κεφάλαια από τις προβλέψεις εν όψει της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (PSI) βάσει της αρχικής συμφωνίας της 21ης Ιουλίου.
Επιπλέον, λόγω της συνεχούς επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος και της επίδρασης που θα έχει η απομείωση της αξίας των ομολόγων, μετά και την πρόσφατη απόφαση της Συνόδου Κορυφής, απαιτείται περαιτέρω σημαντικού ύψους κεφαλαιακή θωράκιση του τραπεζικού συστήματος, επισημαίνεται στην έκθεση. Πέραν τούτου, ενδέχεται οι τράπεζες να πρέπει να προχωρήσουν σε περαιτέρω ενίσχυση των κεφαλαίων τους, όταν ολοκληρωθεί η διενεργούμενη διαγνωστική μελέτη για τα χαρτοφυλάκια δανείων τους.
Η διαγνωστική μελέτη από την BlackRock για τα χαρτοφυλάκια δανείων των τραπεζών θα ιχνηλατήσει τη δυναμική αποπληρωμής των δανείων, λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες προκλήσεις τις οποίες συνεπάγεται η ύφεση, και θα κατευθύνει τις τράπεζες να προσαρμόσουν ανάλογα τα κεφάλαια και το επίπεδο των προβλέψεών τους. Εκτιμάται ότι μεσοπρόθεσμα το αποτέλεσμα της μελέτης θα έχει θετική επίδραση στην αποδοχή των ελληνικών τραπεζών από τις αγορές και είναι πιθανόν ότι θα διευκολύνει τη συντομότερη επιστροφή τους σε αυτές.
Νέες αιχμές Βενιζέλου κατά τραπεζών
Η διατήρηση των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στη Νέα Ευρώπη και την Τουρκία, αποτελεί τροχοπέδη στην παροχή της εγχώριας ρευστότητας υπαινίχθηκε ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος, σε ομιλία του στο ΚΤΕ Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Βενιζέλος είπε ότι τον ρωτούν οι βουλευτές του κόμματος του, πού πήγε η ρευστότητα των 155 δισ. ευρώ που παρέχει στις τράπεζες το κράτος.
Απάντησε ότι «η ρευστότητα έχει πάει σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό στις ανάγκες αναχρηματοδότησης του εσωτερικού προβλήματος κάθε τράπεζας, στην ανάγκη χρηματοδότησης των θυγατρικών της, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ένα μεγάλο μέρος της ρευστότητας αυτής έχει μεταφερθεί στο εξωτερικό για να στηριχθούν τα δίκτυα των θυγατρικών εταιρειών των ελληνικών τραπεζών».
«Και αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα που πρέπει να δούμε, διότι αυτό το μπουμ το οποίο έγινε με τις τράπεζες στην Τουρκία, την Πολωνία, τη Σερβία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, πρέπει να δούμε τώρα μέσα στη στρατηγική της ανασυγκρότησης του τραπεζικού συστήματος πώς τοποθετούμεθα απέναντι στο ζήτημα αυτό», τόνισε ο κ. Βενιζέλος, προαναγγέλλοντας την προτροπή για αλλαγή στρατηγικής, σε επενδύσεις για τις οποίες οι τράπεζες πιστεύουν ότι θα αποκομίσουν πιο γρήγορα κέρδη, από ότι στην εγχώρια αγορά. Με εξαίρεση την τουρκική θυγατρική της Εθνικής, η οποία καμία χρονιά δε σταμάτησε να συνεισφέρει σημαντικά κέρδη στον όμιλο της τράπεζας.
«Μετανάστευσαν» καταθέσεις 54,3 δισ. ευρώ στη διετία
Καταθέσεις ύψους περίπου 54,3 δισ. ευρώ των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων «έφυγαν» από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από τον Ιανουάριο του 2009 έως το Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους και ειδικότερα, κατά 27,9 δισ. ευρώ υποχώρησαν οι καταθέσεις των ιδίων κατηγοριών το 2009 και 26,9 δισ. ευρώ έχουν μειωθεί στο εννεάμηνο του 2011.
Από το σύνολο των εκροών (στο οποίο περιλαμβάνονται και τα repos και τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων), το μεγαλύτερο μέρος κατευθύνθηκε προς τα «σεντούκια» των καταθετών εκτιμά τη ΤτΕ, ενώ το 20% των συνολικών εκροών των καταθέσεων του 2011 εμβάστηκε σε τράπεζες του εξωτερικού, αναφέρει η έκθεση της ΤτΕ. Τονίζεται ακόμη, ότι το αντίστοιχο ποσοστό υπολογίζεται σε 30% την περίοδο του 2010.
Η έκθεση της ΤτΕ επισημαίνει ότι η «φυγή» των καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, οφείλεται και στην αυξημένη αβεβαιότητα των αποταμιευτών, η οποία συνέβαλε στην υποκατάσταση με τραπεζογραμμάτια μεγάλης αξίας, καταθέσεις ή χρηματοοικονομικές επενδύσεις στο εξωτερικό ή χρυσές λίρες. Η υποχώρηση των εγχώριων καταθέσεων σχετίζεται επίσης και με την αύξηση των φορολογικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Αναλυτικότερα, το δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον αποτέλεσε το σημαντικότερο προσδιοριστικό παράγοντα των νομισματικών εξελίξεων κατά το 2011.Τα νοικοκυριά, λόγω της αξιόλογης υποχώρησης του διαθέσιμου εισοδήματός τους, χρησιμοποίησαν τις καταθέσεις τους προκειμένου να καλύψουν καταναλωτικές δαπάνες. Ομοίως, οι επιχειρήσεις, εξαιτίας της μειωμένης δυνατότητας αυτοχρηματοδότησης μέσω των κερδών τους ή άντλησης κεφαλαίων μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης, αξιοποίησαν τις καταθέσεις τους προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις λειτουργικές τους δαπάνες ή να εκπληρώσουν τις χρηματοοικονομικές τους υποχρεώσεις.
