Ο λιπώδης ιστός παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του ενεργειακού ισοζυγίου του οργανισμού. Όταν το ισοζύγιο ενέργειας είναι θετικό, ο λιπώδης ιστός λειτουργεί ως μια «αποθήκη ενέργειας». Όταν το ισοζύγιο ενέργειας είναι αρνητικό παρατηρείται εκτεταμένη κινητοποίηση λιπαρών οξέων από τον λιπώδη ιστό για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του οργανισμού. Στο λιπώδη ιστό «συγκατοικούν» λιποκύτταρα (τα κύτταρα αυτών των οποίων αποθηκεύονται τα λιπαρά οξέα) αλλά και κύτταρα του ανοσολογικού συστήματος με κυριότερο κυτταρικό εκπρόσωπο τα μακροφάγα (κύτταρα που εμπλέκονται στη μη ειδική ανοσία).
Η μεγέθυνση του λιπώδους ιστού σε παχύσαρκα άτομα χωρίζεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο παρατηρείται ταυτόχρονα υπερπλασία (αύξηση του αριθμού των λιποκυττάρων) και υπερτροφία (αύξηση του μεγέθους των λιποκυττάρων) ενώ στο δεύτερο στάδιο παρατηρείται μόνο υπερτροφία. Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από την παρουσία μιας χαμηλής έντασης φλεγμονής (low grade inflammation). Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της μόνιμης φλεγμονής έστω και αν είναι χαμηλής έντασης είναι η διέγερση του ανοσολογικού συστήματος. Η διέγερση αυτή είναι αναίτια μιας και το ανοσολογικό σύστημα δεν διεγείρεται για να αντιμετωπίσει κάποιο βλαπτικό παράγοντα (μικροοργανισμό, ιό κλπ). Η αναίτια ενεργοποίηση του ανοσολογικού συστήματος απορυθμίζει την γενικότερη λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος. Η διέγερση του ανοσολογικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από μια εντυπωσιακή αύξηση του αριθμού των κυττάρων αυτών πιθανότατα μεταβάλει (αυξάνει) και τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά.
Η έρευνα μας εξέτασε την πιθανότητα τα ελεύθερα λιπαρά οξέα που απαντώνται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο αίμα των παχύσαρκων ατόμων να ενεργοποιούν τα μακροφάγα συμβάλλοντας στη δημιουργία της ήπιας φλεγμονής. Στη συνέχεια εξετάσαμε αν η σόγια περιέχει συστατικά τα οποία μπορεί να αποτρέψουν την ενεργοποίηση των μακροφάγων άρα να αποτρέψουν την εκδήλωση της ήπιας φλεγμονής. Τα αποτελέσματα μας επιβεβαίωσαν τις υποθέσεις μας. Συγκεκριμένα, όλα τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (ΕΛΟ) με μήκος άνθρακα 12-18 αυξάνουν την έκφραση προφλεγμονοδών γονιδίων από τα μακροφάγα. Συνεπώς, τα ΕΛΟ συμβάλλουν στη δημιουργία ήπιας φλεγμονής. Δεύτερον, η δραστικότητα των ΕΛΟ αυξάνεται όσο αυξάνεται το μήκος της αλυσίδας άνθρακα και δεν επηρεάζεται από το αν το ΕΛΟ είναι κεκορεσμένο ή μη. Τρίτον, τα πεπτίδια πρωτεϊνών σόγιας αναστέλλουν πλήρως την προφλεγμονώδη δράση των ΕΛΟ έναντι των μακροφάγων άρα παρεμποδίζουν την δημιουργία ήπιας φλεγμονής από τα ΕΛΟ.
Συμπερασματικά, η σόγια μέσω των πεπτιδίων που προέρχονται από τη διάσπαση των πρωτεϊνών της ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση παρεμποδίζοντας την αναίτια και βλαπτική διέγερση του ανοσολογικού συστήματος που προκαλείτε από τα ΕΛΟ. Τα δεδομένα μας στηρίζουν την άποψη ότι η σόγια πρέπει να θεωρείται ένα λειτουργικό τρόφιμο (functional food).
Η μεγέθυνση του λιπώδους ιστού σε παχύσαρκα άτομα χωρίζεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο παρατηρείται ταυτόχρονα υπερπλασία (αύξηση του αριθμού των λιποκυττάρων) και υπερτροφία (αύξηση του μεγέθους των λιποκυττάρων) ενώ στο δεύτερο στάδιο παρατηρείται μόνο υπερτροφία. Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από την παρουσία μιας χαμηλής έντασης φλεγμονής (low grade inflammation). Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της μόνιμης φλεγμονής έστω και αν είναι χαμηλής έντασης είναι η διέγερση του ανοσολογικού συστήματος. Η διέγερση αυτή είναι αναίτια μιας και το ανοσολογικό σύστημα δεν διεγείρεται για να αντιμετωπίσει κάποιο βλαπτικό παράγοντα (μικροοργανισμό, ιό κλπ). Η αναίτια ενεργοποίηση του ανοσολογικού συστήματος απορυθμίζει την γενικότερη λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος. Η διέγερση του ανοσολογικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από μια εντυπωσιακή αύξηση του αριθμού των κυττάρων αυτών πιθανότατα μεταβάλει (αυξάνει) και τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά.
Η έρευνα μας εξέτασε την πιθανότητα τα ελεύθερα λιπαρά οξέα που απαντώνται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο αίμα των παχύσαρκων ατόμων να ενεργοποιούν τα μακροφάγα συμβάλλοντας στη δημιουργία της ήπιας φλεγμονής. Στη συνέχεια εξετάσαμε αν η σόγια περιέχει συστατικά τα οποία μπορεί να αποτρέψουν την ενεργοποίηση των μακροφάγων άρα να αποτρέψουν την εκδήλωση της ήπιας φλεγμονής. Τα αποτελέσματα μας επιβεβαίωσαν τις υποθέσεις μας. Συγκεκριμένα, όλα τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (ΕΛΟ) με μήκος άνθρακα 12-18 αυξάνουν την έκφραση προφλεγμονοδών γονιδίων από τα μακροφάγα. Συνεπώς, τα ΕΛΟ συμβάλλουν στη δημιουργία ήπιας φλεγμονής. Δεύτερον, η δραστικότητα των ΕΛΟ αυξάνεται όσο αυξάνεται το μήκος της αλυσίδας άνθρακα και δεν επηρεάζεται από το αν το ΕΛΟ είναι κεκορεσμένο ή μη. Τρίτον, τα πεπτίδια πρωτεϊνών σόγιας αναστέλλουν πλήρως την προφλεγμονώδη δράση των ΕΛΟ έναντι των μακροφάγων άρα παρεμποδίζουν την δημιουργία ήπιας φλεγμονής από τα ΕΛΟ.
Συμπερασματικά, η σόγια μέσω των πεπτιδίων που προέρχονται από τη διάσπαση των πρωτεϊνών της ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση παρεμποδίζοντας την αναίτια και βλαπτική διέγερση του ανοσολογικού συστήματος που προκαλείτε από τα ΕΛΟ. Τα δεδομένα μας στηρίζουν την άποψη ότι η σόγια πρέπει να θεωρείται ένα λειτουργικό τρόφιμο (functional food).
