Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν, αυτή τη στιγμή, να λάβουν μεγαλύτερη βοήθεια στον πόλεμο που διεξάγουν εναντίον της Γερμανίας (και του ευρώ) από αυτήν που τους πρόσφερε ο Γ. Παπανδρέου.
Ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και υπουργός Εξωτερικών της χώρας Σταύρος Λαμπρινίδηςήταν ο πρώτος Ευρωπαίος επίσημος με τον οποίο ήρθε σε επαφή η αμερικανική κυβέρνηση μετά τις αποφάσεις της συνόδου της 26ης Οκτωβρίου. Μετά τη συνάντηση με τη Χίλαρι Κλίντον στην Ουάσιγκτον στις 28 Οκτωβρίου ο Λαμπρινίδης δήλωσε: «Ήταν μια εξαιρετικά θετική συνάντηση, σ’ ένα εξαιρετικά θετικό κλίμα, που αποδεικνύει ότι η Ελλάδα και η Αμερική έχουμε πλέον σε πολλά ζητήματα μια κοινήπροσέγγιση των πραγμάτων».
Ανάμεσα στα κοινά ζητήματα όπου διαπιστώνεται η κοινή ελληνοαμερικανική προσέγγιση, για την οποία μίλησε ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, προφανώς είναι και η απόφαση του
Γ. Παπανδρέου για το δημοψήφισμα. Αυτό γίνεται σαφές από τον θετικό - υποστηρικτικό τρόπο με τον οποίο υποδέχτηκε ο Λευκός Οίκος την απόφαση του Παπανδρέου: «Η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος ‘‘ενισχύει’’ την ανάγκη η ευρωζώνη να προχωρήσει γρήγορα και αποτελεσματικά με την εφαρμογή του σχεδίου για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους», αναφέρει η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος την Τρίτη.
Ο εκπρόσωπος Τύπου Τζέι Κάρνεϊ υπογράμμισε ότι η απόφαση για το δημοψήφισμα «απλά ενισχύει την αντίληψη πως η ευρωζώνη θα πρέπει να κινηθεί με ταχείς ρυθμούς για την υλοποίηση της συμφωνίας των Βρυξελλών».
Το αμερικανικό παιχνίδι
Πίσω από τις αμερικανικές παροτρύνσεις για την υλοποίηση της απόφασης των Βρυξελλών (συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου) δύσκολα κρύβονται οι επιδιώξεις της Ουάσιγκτον. Την ίδια μέρα (Τρίτη) οι «Financial Times » σε άρθρο του Willem Buiter, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Το μπαζούκα του EFSF είναι νεροπίστολο», προεξοφλούν την αποτυχία των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Σύμφωνα με το άρθρο της εφημερίδας, η οποία χαρακτηρίζεται και ως «εργαλείο» των αγορών, «η ευρωπαϊκή σύνοδος για τη διάσωση του ευρώ κατέληξε σε προσωρινές και ατελείς λύσεις ως προς τα τρία άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε.
Το πρώτο είναι η αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους (για την Ελλάδα, πιθανότατα την Πορτογαλία και ίσως την Ιρλανδία). Το δεύτερο είναι η ανακεφαλαιοποίηση των, πολλών πλέον, τραπεζών - ‘‘ζόμπι’’ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και το τρίτο είναι η προστασία εκείνων των κρατών που, αν και φαίνεται πως είναι φερέγγυα, αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο ρευστότητας».
Με πιο απλά λόγια, αυτό που ζητούν οι αγορές (και οι ΗΠΑ) από την ευρωζώνη (Γερμανία κατά κύριο λόγο) είναι ζεστό χρήμα. Όπως επισημάνθηκε στην οικονομική ιστοσελίδα XrimaNews, οι ΗΠΑ αναζητούν 2,173 τρισ. δολάρια με τα οποία θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν το επόμενο έτος το κολοσσιαίο χρέος τους. Αναζητώντας αυτό το αστρονομικό ποσό, οι ΗΠΑ είναι προφανές ότι θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να αναχρηματοδοτήσουν αυτό το ποσό με όσο δυνατόν χαμηλότερο επιτόκιο.
Ανάμεσα στις πιθανότητες είναι η πρόκληση μιας διεθνούς κρίσης στα χρηματιστήρια, ώστε να μεταφερθούν χρήματα προς την αγορά ομολόγων και να αναχρηματοδοτήσουν αυτό το τεράστιο χρέος τους με όσο το δυνατόν χαμηλότερο επιτόκιο.
Αυτή τη χρονική στιγμή η ευρωπαϊκή κρίση χρέους είναι δεδομένη και το μόνο που έχει να κάνει η Αμερική είναι να παρατείνει την εξεύρεση της λύσης και για τους επόμενους μήνες. Σε αυτό το τελευταίο (παράταση της ευρωπαϊκής κρίσης) μπορεί ο Γ. Παπανδρέου να προσφέρει μεγάλη βοήθεια.
Εξ άλλου η ενίσχυση των αγορών με 2 τρισ. ευρώ, είτε από τα γερμανικά πλεονάσματα είτε από την κοπή πληθωριστικού νομίσματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είτε από κεφάλαια τρίτων χωρών μέσω του ΔΝΤ είτε από έναν συνδυασμό των παραπάνω, θα είναι μια γερή ανάσα στη ρευστότητα του συστήματος.
Το Βερολίνο προφανώς δεν επιθυμεί ούτε να βάλει το χέρι στην τσέπη ούτε να υπονομεύσει την ισχύ του ευρώ και επιχειρεί να επιβάλει «γερμανική» δημοσιονομική προσαρμογή, πειθαρχία και έλεγχο στην Ελλάδα και την ευρωζώνη συνολικά. Αυτόν τον έλεγχο το Βερολίνο επιχειρεί να τον θεσμοθετήσει – πέραν του ήδη υπάρχοντος Συμφώνου για το Ευρώ – ξεκινώντας μια διαδικασία για την αλλαγή των ευρωπαϊκών Συνθηκών.
Του ζητούν «κωλοτούμπα»
Η προθυμία με την οποία ο Γ. Παπανδρέου τοποθετήθηκε (αυτός και η χώρα) στο πλευρό των ΗΠΑ στον μεγάλο παγκόσμιο νομισματικό πόλεμο εξελίσσεται με κλιμακούμενη ένταση και αποτυπώθηκε από τουςπρώτους μήνες της διακυβέρνησής του, με την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ και μέσω αυτού τη θεσμικήεμπλοκή της Ουάσιγκτον στα δημοσιονομικά της Ε.Ε. και στα πόδια της Γερμανίας.
Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η Ελλάδα βιώνει την οργή του Βερολίνου. Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, όπως θα δείτε στις σελίδες 6-7, Μέρκελ και Σαρκοζί απαντούν με επίσπευση του μηχανισμού πτωχεύσεων (ESM), αλλά και την αναζήτηση νομικού πλαισίου που να διευκολύνει την έξοδο μιας χώρας από το ευρώ.
