Όπως έχει επανειλημμένως προαναγγείλει το «Π», μετά τις Κάννες η Ε.Ε. έδωσε εντολή στην Κομισιόν να επεξεργαστεί το σχέδιο εξόδου από την ευρωζώνη μιας χώρας με χρόνια προβλήματα - όπως η Ελλάδα.
Ο κύβος ερρίφθη ανεξάρτητα από τις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα μας. Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός είναι τέτοιος ώστε, ακόμη και μετά το κούρεμα του χρέους εις χείρας ιδιωτών κατά 50% (εάν προχωρήσει τελικά), η τάση του θα είναι και πάλι αυξητική, καθώς καμία διαρθρωτική αλλαγή δεν έγινε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Έτσι Μέρκελ και Σαρκοζί αποφάσισαν από κοινού να μεθοδεύσουν τις διαδικασίες διάσπασης της ευρωζώνης σε δύο ταχύτητες. Οι σκληροπυρηνικές είναι αυτές που θα έχουν τα ηνία των αποφάσεων και οι υπόλοιπες θα πρέπει να δουλέψουν σκληρά για να μπουν στον πρώτο πυρήνα.
Στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, μάλιστα, Βερολίνο και Παρίσι αναμένεται να ζητήσουν και επισήμως την αλλαγή της ευρωπαϊκής συνθήκης ώστε να επιτρέπεται μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.
Η έξοδος αναμένεται να είναι το τελικό στάδιο και χρονολογείται σε περίπου δύο χρόνια από τώρα, όταν θα λήξει η νέα δανειακή σύμβαση.
Δηλαδή, πριν μας βγάλουν από το ευρώ, θα μας υποχρεώσουν σε νέο κούρεμα και πιο διευρυμένη ελεγχόμενη χρεοκοπία, θα υποχρεωθούμε να εκχωρήσουμε την ακίνητη περιουσία και τους φυσικούς πόρους στο ευρωπαϊκό ταμείο, θα κάνουμε άλλες δύο εσωτερικές υποτιμήσεις μισθών και συντάξεων ώστε να έχουμε μισθούς Τρίτου Κόσμου και μετά θα μας δείξουν την πόρτα της εξόδου.
Όλα αυτά γίνονται πλέον στο προσκήνιο, αλλά οι πολιτικοί μας αρχηγοί δείχνουν να μην τα βλέπουν. Κινούνται και αποφασίζουν με βάση αμιγώς κομματικά κριτήρια.
Το Eurogroup
Έντονο ήταν το παρασκήνιο που εκτυλίχθηκε στους κόλπους της ευρωζώνης λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της παραίτησης του Γιώργου Παπανδρέου. Πίσω από τις εξελίξεις - αν αληθεύουν τα όσα λένε οι κοινοτικοί -πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες του «Π», ο υπουργός Οικονομικών ενημέρωσε το μεσημέρι της Δευτέρας τόσο τον Όλι Ρεν όσο και τον Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, σε διμερείς συναντήσεις που είχε μαζί τους στις Βρυξέλλες, ότι αυτός θα είναι σίγουρα ο υπουργός Οικονομικών και ότι η υποψηφιότητά του έχει εξασφαλιστεί τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τη Ν.Δ.!
Αργότερα, λίγο πριν από την έναρξη της συνεδρίασης του Eurogroup και ενώ βρισκόταν εντός της αίθουσας, σύμφωνα με πληροφορίες ξένων δημοσιογράφων, φαίνεται να ενημέρωσε και τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι θα παραμείνει στη θέση του, με μια βεβαιότητα που προκάλεσε απορίες.
Και τούτο διότι η άφιξή του στις Βρυξέλλες έγινε ελάχιστες ώρες μετά την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Παπανδρέου και Σαμαρά και κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα εάν τελικά θα παραμένει στο πόστο του, καθώς είναι βέβαιο ότι μόνο από τον Γ. Παπανδρέου θα μπορούσε να έχει τέτοια διαβεβαίωση.
Όμως, όπως φαίνεται, ο Βενιζέλος ήταν ιδιαίτερα... παιχνιδιάρης και σε άλλα επίπεδα. Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με όσα λένε οι κοινοτικοί, η «ξαφνική» ιδέα των Γιούνκερ και Ρεν - που υιοθετήθηκε έπειτα από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης - για τη γραπτή δέσμευση όλων των συμμετεχόντων στη συγκυβέρνηση... δεν προήλθε από αυτούς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι κοινοτικοί έχουν δίκιο.
Όμως είναι βέβαιο ότι πρέπει να μάθουμε αν ο Βενιζέλος ήταν αυτός που πρότεινε την υπογραφή αυτού του εγγράφου από τους Παπανδρέου και Σαμαρά, εκτός από τον νέο πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών, καθώς υπάρχουν οι σοβαρές πληροφορίες που αναφέρουν ότι «η ελληνική αντιπροσωπεία» πρότεινε την πρωτοβουλία του εγγράφου «για το καλό της χώρας και για να δεσμευθούν όλοι».
Με αυτό το σκεπτικό οι γιουρογκρουπάτοι όχι μόνο το υιοθέτησαν, αλλά το ανακοίνωσαν, χωρίς ίσως να προβλέψουν ότι η πρόταση του Έλληνα ομολόγου τους θα... «μηδένιζε» το κοντέρ των διαπραγματεύσεων μεταξύ Σαμαρά και Παπανδρέου, αφού στο κάτω - κάτω είναι και μια πρακτική που εφαρμόζουν εδώ και αρκετό καιρό όχι μόνο για τους Έλληνες ηγέτες, αλλά και για τους ηγέτες άλλων χωρών.
Μπλόκο στον Σαμαρά;
Ο Βενιζέλος, όπως όλοι ξέρουμε πλέον, δεν είναι αφελής. Προφανώς γνώριζε πολύ καλά ότι η Ε.Ε. και το ΔΝΤ θα ζητούσαν έτσι κι αλλιώς την υπογραφή ενός τέτοιου εγγράφου, αλλά δεν θα το ανακοίνωναν για να μη φανεί ως παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Ελλάδας, την ώρα μάλιστα που οι ζυμώσεις για τον νέο πρωθυπουργό ήταν σε πλήρη εξέλιξη.
Όμως μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί αν ο λόγος της παρότρυνσης για τη δημοσιοποίηση της απαίτησης για τις υπογραφές είχε να κάνει με την επιδίωξη να μπλοκάρουν οι διαδικασίες για τη «συνεννόηση» μεταξύ Σαμαρά και Παπανδρέου, παρά το γεγονός ότι όλοι γνωρίζουν πως στην επιλογή αυτήν υπήρχε σύμπνοια μεταξύ Γιώργου και Βενιζέλου.
Σίγουρα οι εισηγητές γνώριζαν ότι ο Σαμαράς, λόγω των προηγούμενων τοποθετήσεών του, θα δυσκολευόταν να κάνει (δημοσίως τουλάχιστον) και αυτήν την υποχώρηση, όμως δεν φαντάζονταν ότι ο αρχηγός της Ν.Δ. θα άρπαζε την ευκαιρία με την άρνηση να ανατρέψει αυτό το αρνητικό κλίμα - και σε έναν μεγάλο βαθμό το κατάφερε.
Άλλωστε το κλίμα για τον πρόεδρο της Ν.Δ. ήταν ήδη εξαιρετικά αρνητικό στην Ε.Ε., καθώς, όπως γκρινιάζουν στη Συγγρού, εδώ και έναν περίπου χρόνο υπήρξε συστηματική «διαχείριση» των θέσεών του από το Μαξίμου και σε πολλές περιπτώσεις - λένε - είχε υπονομευτεί η εικόνα του.
Έτσι, στο ίδιο κλίμα, ο Βενιζέλος τη Δευτέρα στο Eurogroup φρόντισε να «ενημερώσει» τους υπουργούς, ακόμα και τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, για το «τι είδους παιχνίδια παίζει ο κ. Σαμαράς» προεξοφλώντας ότι ο πρόεδρος της Ν.Δ. θα ήταν αρνητικός και ότι «από χέρι» δεν θέλει ουσιαστικά μια κυβέρνηση συνεργασίας!
Με τον τρόπο αυτόν ο Βενιζέλος, όπως λέει το ρεπορτάζ, υπέβαλλε εμμέσως την ιδέα ότι αυτός είναι ο μόνος αξιόπιστος συνομιλητής στην Ελλάδα για τους δανειστές και ζητούσε με τον τρόπο του «ψήφο εμπιστοσύνης» και στήριξη, ώστε να επιστρέψει στην Αθήνα και να ενημερώσει το Υπουργικό Συμβούλιο ότι η Ε.Ε. και το ΔΝΤ επιθυμούν να παραμείνει στη θέση του.
Τι «έπαιξε» με Παπαδήμο
Την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό της κυβέρνησης, ενώ εξελισσόταν το θρίλερ για την επιλογή πρωθυπουργού για την κυβέρνηση συνεργασίας, σε αρκετούς η επιλογή του Λουκά Παπαδήμου προκαλούσε... «τρόμο», παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν ετέθη επισήμως το όνομά του και από κανέναν δεν επιβεβαιώνεται ότι υπήρξαν προχωρημένες συζητήσεις μαζί του.
Πέρα από όλα όσα εύλογα θα μπορούσε να πει κάποιος για την επιλογή ενός τραπεζίτη, οι περιπλοκές στο εσωτερικό θα μπορούσαν να είναι πολλές.
Κατ’ αρχάς, ξέροντας τι γίνεται – και πώς – στην Ε.Ε., στην ΕΚΤ, στα Eurogroup, στο ΔΝΤ, θα έπαιρνε εντελώς πάνω του συνομιλίες και διαπραγματεύσεις. Κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε όχι μόνο αρκετούς δελφίνους, αλλά και τους ίδιους τους αρχηγούς.
Στο πλαίσιο αυτό θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη μια συνύπαρξη Βενιζέλου - Παπαδήμου, καθώς ο νυν υπουργός Οικονομικών θα υποβιβαζόταν σε απλό παρατηρητή, κάτι που είναι βέβαιο ότι δεν θα αποδεχόταν.
Τα δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για «βέτο» Βενιζέλου στην επιλογή Παπαδήμου έχουν βάση. Και η ανακοίνωση που εξέδωσε ο υπουργός Οικονομικών στην ουσία δεν το διαψεύδει.
Ούτε όμως ο πρωθυπουργός ούτε ο Σαμαράς έδειξαν ιδιαίτερη θέρμη στην επιλογή Παπαδήμου. Αντίθετα, με τις «διαρροές», οι επαφές με τον Παπαδήμο δεν ήταν ούτε πυκνές ούτε... βαρυσήμαντες. Τα δύο κόμματα, άλλωστε, προτίμησαν, όπως φαίνεται, να τοποθετήσουν επικεφαλής της νέας κυβέρνησης ένα λιγότερο ισχυρό και περισσότερο ελέγξιμο πρόσωπο, ώστε η πραγματική πολιτική να ασκείται από αυτούς.