«έβλεπαν» πιο μακριά κάνουν κάποια πρώτα βήματα για να τοποθετηθούν στην επόμενη ημέρα.Χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι θα τους βγει κιόλας. Άλλωστε, όπως φαίνεται, κυρίαρχο ρόλο στην επιβίωση πολλών ελληνικών επιχειρήσεων θα παίξουν τα ξένα κεφάλαια. Οι κίνδυνοι πολλοί και το ναρκοπέδιο στρωμένο... Όπως το «Π» έχει ήδη καταγράψει, οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρό ζήτημα χρηματοδότησης. Οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να δανείσουν εύκολα, ενώ όσες εταιρείες έχουν ακόμη πρόσβαση στα κεφάλαια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αντιμετωπίζονται μάλλον απαξιωτικά στο εξωτερικό: Οι εγγυητικές και οι επιταγές τους πρακτικά δεν γίνονται δεκτές, μια και η πιστοληπτική αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών έχει χτυπήσει... τάρταρα. Έτσι οι ξένοι απαιτούν από του Έλληνες προκαταβολή στις παραγγελίες, εξόφληση σε μετρητά και δεν κάνουν πίστωση.
Οι προβλέψεις αναφέρουν πως, ό,τι και να γίνει, η χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων θαεξακολουθήσει να είναι προβληματική. Και αυτό όχι εξαιτίας των τραπεζών. Επομένως, χωρίς να έχει λυθεί το πρόβλημα χρηματοδότησης της χώρας, τα περί ανάπτυξης είναι μάλλον ουτοπικά σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον.
Δεν είναι τυχαίο το ότι οι περισσότεροι επιχειρηματίες (που θα ήθελαν μια μεγαλύτερη θητεία Παπαδήμου) προβλέπουν ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει. Όσοι άρχισαν να συντάσσουν (ή να ξαναγράφουν, για την ακρίβεια) τους προϋπολογισμούς του επόμενου έτους, βάζουν στους πρώτους στόχους την... επιβίωση και την ομαλή χρηματοδότηση. Για τους περισσότερους, όμως, ακόμη και οι χαμηλότεροι στόχοι δεν βγαίνουν με τα συμβατικά σενάρια. Κι έτσι, στο τραπέζι έχουν πέσει προτάσεις και στρατηγικές εκτάκτου ανάγκης.
Μεταξύ αυτών, να πουληθούν υποκαταστήματα και θυγατρικές ή (για τους μικρότερους) να συνδεθούν στο άρμα ενός μεγαλύτερου συστήματος. Και βέβαια να επαναδιαπραγματευτούν τις υποχρεώσεις τους με τις τράπεζες. Κυρίως όμως να βρεθούν στρατηγικοί συνέταιροι (οι οποίοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν μπορεί παρά να είναι ξένοι) που θα ρίξουν (το απαραίτητο) χρήμα.
Σε αυτό το περιβάλλον πολλοί Ευρωπαίοι και Άραβες... φίλοι περιμένουν σαν τα κοράκια να βρεθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις σε απόγνωση για να αγοράσουν κοψοχρονιά ό,τι βγει για πούλημα, είτε στην Ελλάδα είτε στα δίκτυα των ελληνικών πολυεθνικών της ΝΑ. Ευρώπης. Και παράλληλα αρχίζουν να καταγράφονται και οι πρώτες κινήσεις των Ελλήνων επιχειρηματιών, που προσπαθούν να πάρουν κεφάλι για την επόμενη ημέρα. Ο στόχος της επιβίωσης, για όποιον τον πετύχει, δεν σημαίνει μόνο να μείνει όρθιος, αλλά και να βάλει όρους στην «επόμενη ημέρα». Το πώς και με ποιους συμμάχους, θα το δείξει η ιστορία.
Συμμαχίες
Μια περίπτωση που συνδυάζει όλα όσα είπαμε μέχρι τώρα, είναι αυτή του Ανδρέα Βγενόπουλου. Ο όμιλος της MIG, που κάποτε αυτοδιαφημιζόταν ως το μεγαλύτερο επιχειρηματικό σύστημα των Βαλκανίων, τραβάει σήμερα μεγάλα ζόρια.
Με τις επιχειρήσεις που την απαρτίζουν να πιέζονται από την κρίση, πολλοί κράτησαν την αναπνοή τους όταν ο Βγενόπουλος παραιτήθηκε πριν από μερικές ημέρες από τη θέση του μη εκτελεστικού προέδρου και μέλους του Δ.Σ. της Marfin Λαϊκής Τράπεζας στην Κύπρο. Φοβήθηκαν μια έξοδο... Τελικά, όμως, ο ίδιος κατάφερε να εξασφαλίσει έναν ισχυρό σύμμαχο παίρνοντας θέση λίγο πριν αρχίσει η διαδικασία των αποκρατικοποιήσεων.
Πρόκειται για τη στρατηγική συνεργασία που υπέγραψε η Abu Dhabi Mar με τη MIG, με στόχο, όπως ανακοινώθηκε, «την από κοινού αναζήτηση επενδυτικών ευκαιριών στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην ευρύτερη περιοχή». Τι κάνει νιάου - νιάου στα κεραμίδια, που λέμε...
Με βάση τη συμφωνία, η Abu Dhabi Mar (ADM) θα αποκτήσει μετοχική θέση αλλά και εκπροσώπηση στο Δ.Σ. της MIG. Πρόκειται για το δεύτερο κρατικό fund από τα Αραβικά Εμιράτα που αποκτά θέση στον ελληνικό όμιλο μετά το Dubai Gro up, που ελέγχει το 17% της ελληνικής εταιρείας. Η διαδικασία ίσως να είναι περίπλοκη πάντως, καθώς το Dubai και το IRF (το fund υπό την Αγγελική Φράγκου) με 17,91%, αν και δεν διαφωνούν με την κίνηση, δεν θέλουν και να πουλήσουν. Όχημα για τη συνεργασία αυτή είναι το «κουφάρι» των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ., που κατέχει η ADM, αφού η MIG θα γίνει μέτοχος στον Σκαραμαγκά με αντίστοιχη εκπροσώπηση στο Δ.Σ. H ADM ελέγχει το 75% των Ελληνικών Ναυπηγείων, με την πρώην ιδιοκτήτρια, γερμανική Thyssen Krupp , να διατηρεί μερίδιο 25%. Μαζί με αυτά η MIG παίρνει προίκα και τον πολυσχιδή Λιβανέζο επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, που είναι επικεφαλής της ADM και ο οποίος θα εγκατασταθεί στο Δ.Σ. της MIG - και σε θέση αντιπροέδρου μάλιστα...
Συμβολικό τίμημα
Μπορεί λοιπόν ο Σκαραμαγκάς να είναι το όχημα, αλλά η ουσία βρίσκεται στο ότι το Άμπου Ντάμπι θα φέρει τους παράδες τους οποίους θα διαχειριστεί ο Βγενόπουλος. Κι έτσι, όποια κίνηση ή επένδυση κάνουν τα Εμιράτα στην Ελλάδα και την τριγύρω περιοχή, θα την κάνουν μέσω MIG. Η πρώτη «επένδυση» που δρομολογείται, πάντως, είναι η ενίσχυση της ίδιας της MIG, αφού η Abu Dhabi Mar θα μπει σε μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο που θα εκδώσει η MIG, ενισχύοντάς την έτσι με κεφάλαια την πιο κρίσιμη στιγμή.
Το ακριβές ποσοστό συμμετοχής της ADM στη MIG θα καθοριστεί από την επίτευξη συμφωνίας με τους υφιστάμενους μετόχους για την πώληση μετοχών τους. Όμως, βάσει των μέχρι στιγμής ενδείξεων, το αρχικό ποσοστό συμμετοχής αναμένεται να είναι μικρότερο του 5%. Αντίστοιχα, το ποσοστό συμμετοχής της MIG στα ναυπηγεία θα αποφασισθεί λίγο αργότερα, μετά την ολοκλήρωση του νομικού και οικονομικού ελέγχου.
Πάλι, όμως, αναμένεται να είναι ποσοστό μικρής μειοψηφίας, που θα αποκτηθεί με «συμβολικό» τίμημα και με «αντάλλαγμα» τη βοήθεια της MIG για τη διαχείριση της επένδυσης που έχει ήδη κάνει η ADM στην Ελλάδα. Για τη MIG άλλωστε τα ναυπηγεία μπορεί να αποτελέσουν σοβαρό αντικείμενο μόνο μετά την έκβαση της δικαστικής αντιπαράθεσης της ελληνικής κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με το επιτρεπόμενο επιχειρηματικό αντικείμενο των ναυπηγείων.
Δηλαδή, αν η Κομισιόν αφήσει τον Σκαραμαγκά, εκτός από κατασκευές του Πολεμικού Ναυτικού (που δύσκολα θα υπάρξουν άλλες), να κάνει και άλλες ναυπηγήσεις. Για παράδειγμα, εμπορικά, ή και κότερα, που ενδιαφέρουν τους Άραβες.
Αν αυτό δεν προχωρήσει, αναμείνατε τα νεότερα στις αποκρατικοποιήσεις. Τα λιμάνια είναι κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Άραβες, όπως και γενικότερα οι υποδομές, στις οποίες υπάρχει πολύ ψωμάκι. Ενδιαφέρον υπάρχει και γενικότερα για το real estate . Και τώρα που οι τιμές έχουν πέσει, τα φιλέτα του Δημοσίου αποτελούν πρώτο στόχο, κυρίως όσα υπόσχονται τουριστική ανάπτυξη. Κάτι σαν το Ελληνικό και το Κατάρ...
Μια και είπαμε Ελληνικό, να μην ξεχνάμε πως, δεδομένου ότι οι άσπονδοι εξάδελφοι από το Κατάρ έχουν συμμαχήσει με την Alpha Ban k του Κωστόπουλου, η λογική δεν μπορεί να αποκλείσει τραπεζικό ενδιαφέρον, με δεδομένο ότι ο Βγενόπουλος και η MIG εξακολουθούν να συνδέονται με τη Marfin. Άλλωστε και το κείμενο της παραίτησης του Βγενόπουλου για κάτι τέτοιο προϊδέαζε...
Ο Mr MIG , λοιπόν (που σημειώστε ότι από τις 4 Οκτωβρίου αγόρασε πάνω από 7.000.000 μετοχές MIG), έριξε ζαριά και του βγήκε. Εκτός αν στον δρόμο διαπιστώσει ότι ο κ. Σάφα είναι πιο μεγάλος απ’ ό,τι υπολόγιζε... Η Abu Dhabi Mar συνδέεται με τη βασιλική οικογένεια του Άμπου Ντάμπι και το 70% των μετοχών της ελέγχεται, σύμφωνα με πληροφορίες, από αυτήν. Οι δύο κύριοι μέτοχοι της ADM είναι η Al Ain Internationa l Group σε ποσοστό 70% και η επενδυτική Privinvest σε ποσοστό 30%. Και οι δύο αυτές εταιρείες δραστηριοποιούνται, όπως και η ADM, στα ΗΑΕ. Πρόεδρος της εταιρείας είναι ο Ahmad Darwish Al Marar - ο οποίος είναι και γενικός διευθυντής στην Abu Dhabi Islamic Bank - και διευθυντής ο Ισκαντάρ Σάφα, ο οποίος είναι και ο ιδρυτής και διευθυντής της Privinvest. Ο όμιλος δημιουργήθηκε το 2007 και ελέγχει μεταξύ άλλων τα γαλλικά ναυπηγεία της CMN, τα γερμανικά ναυπηγεία Nobiskrug στο Rendsburg, τα οποία επίσης ειδικεύονται στη σχεδίαση και τη ναυπήγηση μεγάλων σκαφών αναψυχής και έχει απορροφήσει την ThyssenKrupp Marine System (Blohm+Voss, Αμβούργο).
Ο επιμένων ελληνικά
Μια άλλου τύπου κίνηση, συντηρητικότερη, πιο στοχευμένη, αλλά και με πιο μετρήσιμο αποτέλεσμα, ήταν αυτή που προ ημερών έκανε ο όμιλος Μυτιληναίου... να προχωρήσει σε αρχικήσυμφωνία για τη σταδιακή απόδοση της δραστηριότητας βωξίτη της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά. Πρόκειται για μια ενέργεια με αμιγώς ελληνικά κεφάλαια, που δείχνει κατ’ αρχήν ότι υπάρχουν ακόμη επιχειρήσεις με ταμείο (!), αλλά και με προοπτική να αντιμετωπίζουν τα θέματα με τις δικές τους δυνάμεις.
Η συμφωνία που υπεγράφη, προβλέπει την αρχική εισφορά της δραστηριότητας βωξίτη της S&B (στην Ελλάδα) στην κατά 100% θυγατρική της Αλουμίνιο της Ελλάδος (του Μυτιληναίου), Δελφοί Δίστομον.Με τον τρόπο αυτόν, πέραν της συμμετοχής, ο Μυτιληναίος εξασφαλίζει την πολυπόθητη πρώτη ύλη (και την τιμή της, όπως έχει κάνει πολλές φορές) για τα επόμενα χρόνια.
Σημειωτέον πως στο νέο σχήμα η Αλουμίνιον Α.Ε. θα αγοράσει μέρος της συμμετοχής της SandB ώστε το μερίδιό της να φτάσει στο 51%, αποκτώντας παράλληλα και τον ουσιαστικό έλεγχο του νέου σχήματος. Αν και εκτιμήσεις για ευρύτερη συνεργασία των δύο πλευρών είναι αρκετά πρώιμες, η κίνηση δεν πέρασε απαρατήρητη από διορατικούς παίκτες. Κυρίως όμως από επενδυτές οι οποίοι γνωρίζουν να επιβραβεύουν με διαφόρους τρόπους (δηλαδή όχι μόνο μετοχικά) τις στοχευμένες και ουσιαστικές κινήσεις.
Η συμφωνία δύο ηγετικών επιχειρηματικών ονομάτων (Μυτιληναίου - Κυριακόπουλου) μόνο τυχαία δεν θα πρέπει να θεωρηθεί. Από μόνη της προοιωνίζεται ευρύτερες εξελίξεις στον κλάδο, ενώ θα μπορούσε να εκληφθεί ως προπομπός σε παρεμφερείς τομείς και δραστηριότητες.