Πριν τις (δωρεάν) προβολές στο Ινστιτούτο Θερβάντες το CAID έχει προγραμματίσει την προβολή της ταινίας «Αποκαλύπτοντας τη συμπεριφορά των ζώων» (2008) των Alberto José Redondo Villa, Juan Carranza Almansa, στις 18:00-18:45, στο πλαίσιο του ειδικού αφιερώματος στον Ισπανικό Επιστημονικό Κινηματογράφο, και στις 18:45-19:45 μια ενδιαφέρουσα ομιλία με τίτλο «Νευρολογία: Τόπος καταγωγής του επιστημονικού κινηματογράφου» από τον κ. Αλεσάντρο Γκρίφινι, πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης για τα ΜΜΕ στην Επιστήμη (IAMS).
Διαγωνιστικές προβολές
19:45-20:30 Νύχτες με τον εχθρό μου, Βέλγιο, 2010
20:30-21:30 Έχει ο εγκέφαλός μου φύλο; Γαλλία, 2010
21:30-22:30 Αλλάζοντας το νου, Καναδάς, 2010
22:30-23:30 Ο ηλεκτρικός νους, Ισραήλ, 2010
Οι ταινίες αναλυτικά
Νύχτες με τον εχθρό μου
(Les nuits avec mon enemy, 34΄, Βέλγιο, 2010)
Παραγωγός: Patrice Goldberg
Σκηνοθέτης: Veronique Neczyporenko & Patrice Goldberg
Εταιρεία Παραγωγής: RTBF
Επιστημονικό Πεδίο: Υγεία/ Ιατρική/ Πειραματικές Επιστήμες
Εξαιτίας του άγχους και των απαιτήσεων της καθημερινής ζωής, εδώ κι έναν αιώνα κοιμόμαστε κατά μέσο όρο δύο ώρες λιγότερο την ημέρα. Ποιες είναι οι συνέπειες ενός ύπνου όλο και πιο σύντομου; Ερευνητές, κυρίως Βέλγοι, δουλεύουν μέρα… και νύχτα για να κατανοήσουν τους μυστηριώδεις μηχανισμούς αυτής της ζωτικής αλλά και τόσο ιδιαίτερης ανάγκης. Πώς λειτουργεί ο ύπνος μας; Μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτόν; Με τι τίμημα; Παχυσαρκία, διαβήτης, ανοσολογικές διαταραχές, κενά μνήμης, πρόωρη γήρανση: προβλήματα που μπορεί να έχουν άμεση σχέση με τον κακό ύπνο. Και τι να πει κανείς για τις ακραίες περιπτώσεις; Για ασθένειες και εντυπωσιακές διαταραχές ύπνου; Βίωση των ονείρων ως πραγματικότητα, θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον στο διάστημα μιας νύχτας, ύπνος σε όρθια στάση ή ακόμη και κυριολεκτικά πτώση σε ύπνο: αυτή είναι η καθημερινή «τύχη» των ατόμων, τις μαρτυρίες των οποίων συνέλεξε η Matière Grise.
Έχει ο εγκέφαλός μου φύλο;
(Mon cerveau a-t-il un sexe?, 52΄, Γαλλία, 2010)
Παραγωγός: CNRS Images
Σκηνοθέτης: Laure Delesalle
Εταιρεία Παραγωγής: CNRS Images
Επιστημονικό Πεδίο: Εγκέφαλος/ Νευροφυσιολογία/ Ιατρική
Γιατί οι άνδρες και οι γυναίκες δεν έχουν την ίδια συμπεριφορά; Είναι διαφορετικές οι διανοητικές ικανότητες των ανδρών και των γυναικών; Η διαμάχη μεταξύ επιστημόνων είναι έντονη, καθώς η ερώτηση περί αρσενικού/θηλυκού δεν είναι ποτέ ουδέτερη. Η σκηνοθέτης συντονίζει μια
προσπάθεια διερεύνησης που εκτείνεται από τη βιολογική έρευνα έως τις τελευταίες εξελίξεις στις ανθρωπιστικές επιστήμες, και κλονίζει παγιωμένες αντιλήψεις. Ξεκινάει μια περιπέτεια σε περιοχές αυτόνομες και θέτει υπό ερώτηση όλα όσα συμμετέχουν στην κατασκευή της ταυτότητας του φύλου: την ανατομία και την απεικόνιση του εγκεφάλου, το ρόλο των χρωμοσωμάτων, των
γονιδίων και των ορμονών, διεισδύει στα πεδία της προϊστορίας, της εκπαίδευσης και της ψυχανάλυσης.
Αλλάζοντας το νου
(Changing your mind, 52΄, Καναδάς, 2010)
Παραγωγός: Gordon Henderson & Mike Sheerin
Σκηνοθέτης: Mike Sheerin
Εταιρεία Παραγωγής: 90th Parallel Productions Ltd
Επιστημονικό Πεδίο: Νευρολογία/ Ιατρική
Για αιώνες θεωρούσαμε ότι ο ενήλικος ανθρώπινος εγκέφαλος είναι αδύνατον να αλλάξει ριζικά. Σήμερα η ανακάλυψη και η αυξανόμενη επίγνωση της πλαστικότητας του εγκεφάλου έχει φέρει επανάσταση στην κατανόησή μας για αυτόν και έχει ανοίξει το δρόμο για νέες θεραπευτικές παρεμβάσεις και δυνητικές θεραπείες πολλών ασθενειών και διαταραχών που κάποτε θεωρούσαμε ανίατες. Τα τελευταία χρόνια έχουμε θεμελιώσει τη γνώση ότι οι εγκέφαλοί μας τροποποιούν διαρκώς τη δομή κα τη λειτουργία τους και ότι ο ενήλικος εγκέφαλος δεν είναι «καλωδιωμένος», αλλά πλαστικός –αέναα μεταβαλλόμενος. Το Αλλάζοντας το νου αποτελεί συνέχεια του αποκαλυπτικού ντοκιμαντέρ της προηγούμενης σεζόν Ο Εγκέφαλος που αλλάζει τον εαυτό του (βασισμένο στο best seller του ψυχιάτρου και ερευνητή από το Τορόντο Δρ. Norman Doidge). Στο ντοκιμαντέρ αυτό διερευνούμε το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το ότι ο εγκέφαλος αλλάζει στην προσπάθεια ανεύρεσης νέων θεραπειών για ψυχικές ασθένειες και διαταραχές και με αυτό τον τρόπο να προσφέρουμε κάποια ελπίδα σε αυτούς που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, μετατραυματική διαταραχή άγχους ή ακόμη και σχιζοφρένεια.
Ο ηλεκτρικός νους
(The electric mind, 60΄, Ισραήλ, 2010)
Παραγωγός / Σκηνοθέτης: Nadav Harel
Εταιρεία Παραγωγής: Noprocess Films
Επιστημονικό Πεδίο: Νευροεπιστήμες/ Ψυχιατρική/ Ιατρική/ Τεχνολογίες/ Πολιτισμός/Ανθρωπολογία
Η προοπτική του χειρισμού της σκέψης και της συμπεριφοράς μέσω μηχανών δημιουργεί στους ανθρώπους φαντασιώσεις εδώ και δεκαετίες, αλλά η πρόσφατη εννοιολογική και τεχνολογική πρόοδος στις επιστήμες του εγκεφάλου μετατρέπουν την επιστημονική φαντασία σε ιατρική πραγματικότητα για εκατομμύρια ανθρώπους που υποφέρουν από εγκεφαλικές διαταραχές. Ο Ηλεκτρικός νους είναι ένα κινηματογραφικό ταξίδι στο κεφάλι και την καρδιά τεσσάρων ανθρώπων που υποφέρουν από διαταραχές του εγκεφάλου που προκαλούν ασθένειες: κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, επιληψία και δυστονία. Κι όλα τούτα καθώς οι άνθρωποι αυτοί, άνδρες και γυναίκες, ηλικιωμένοι και νέοι, υποβάλλονται σε ρηξικέλευθες θεραπείες που περιλαμβάνουν επεμβάσεις στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους. Εγείρονται, λοιπόν, ερωτήματα για την ιατρική ηθική, τις αλληλεπιδράσεις εγκεφάλου-σώματος και εγκεφάλου-νου, ακόμη και για την ουσία της ίδιας μας της ταυτότητας.
Όσο για την Κυριακή, έπειτα από τις ομιλίες και τις προβολές με θέμα την Αστρονομία και το Διάστημα, η λήξη του φεστιβάλ θα γιορταστεί με έναν διαφορετικό τρόπο: Η Αστρονομική Ένωση Σπάρτης θα στήσει τα τηλεσκόπιά της στην ταράτσα του Ινστιτούτου Θερβάντες, για να δουν οι παρευρισκόμενοι ''τον Ουρανό με τ' Άστρα''!
