Τα έφερε έτσι η ιστορία, το μέλλον όλων μας να κρίνεται από την κυβέρνηση της οποίας είσαι επικεφαλής. Η καταστροφή της χώρας – όχι μεταφορικά αλλά κυριολεκτικά καθώς αυτό θα συμβεί αν βρεθεί χρεωκοπημένη ή εκτός ευρωζώνης – κρίνεται από μία κλωστή και επηρεάζεται από κάθε πολιτική πρωτοβουλία που αναλαμβάνετε, ή δεν αναλαμβάνετε, τόσο εσύ όσο και κάθε μέλος της κυβέρνησης που έχεις σχηματίσει.
Από τη στιγμή που πήραμε, ως κίνημα και εσύ ως επικεφαλής αυτού, την εντολή της κοινωνίας να σώσουμε τη χώρα από το χείλος του γκρεμού η μόνη υποχρέωση την οποία θα έπρεπε να έχεις προτάξει είναι ακριβώς η εφαρμογή αυτής της εντολής. Αντ’ αυτής όμως προχώρησες σε πολιτικές πρωτοβουλίες, επιλογές προσώπων και πολιτικών που όχι απλά υπολείπονται των αναγκών της εποχής, αλλά ήδη έχει αποδειχθεί ότι μας σπρώχνουν ακόμα κοντύτερα στην πτώση στο γκρεμό.
Ανήκω στα στελέχη του κινήματος που όσο κι αν συχνά διαπιστώναμε λάθη και παραλείψεις, ατεκμηρίωτες αποφάσεις και αδικαιολόγητες επιλογές, παραμείναμε συσπειρωμένοι χωρίς να κάνουμε ούτε εσωτερική αντιπολίτευση ούτε καν επισήμανση των όποιων λαθών – ή για την ακρίβεια αυτή την κάναμε μόνο σε κλειστές κομματικές διαδικασίες και πάλι με μόνο στόχο να ακούσεις κάποιες στιγμές το προφανές.
Μη γνωρίζοντας τις ακριβείς συνθήκες και διαπραγματεύσεις, θεωρώ ότι είναι άδικο να σχολιάσω το αν καλώς ή κακώς μπήκαμε στο μνημόνιο και την κηδεμονία της τρόικας. Το σίγουρα εξωφρενικό αυτής της ιστορίας δεν είναι το πώς και γιατί μπήκαμε στο μνημόνιο - το οποίο συνδυάζει επώδυνα οικονομικά μέτρα με αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές - αλλά το ότι οι διαρθρωτικές αυτές αλλαγές στο κράτος και στην κοινωνία έπρεπε να αποτελούν στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησής σου αν πραγματικά επιθυμία σου ήταν να σώσεις αυτή τη χώρα. Αντ’ αυτού εδώ και πολλούς μήνες το μόνο που συμβαίνει είναι να προσπαθούν όλοι σχεδόν οι άνθρωποι του περιβάλλοντός σου που έχεις επιλέξει στα κρίσιμα πόστα Υπουργείων αλλά και εσύ μαζί, να κάνετε το άσπρο-μαύρο και να διαπραγματεύεστε με την τρόικα όχι το αν πρέπει να προχωρήσουν τα επώδυνα οικονομικά μέτρα (τα οποία χωρίς δεύτερη σκέψη ενέκρινες κάθε εβδομάδα σχεδόν), αλλά πως θα αποφευχθούν τελικά οι μεταρρυθμίσεις τις οποίες ο ίδιος έπρεπε να απαιτούσες εξ αρχής. Όπως και να ελέγχεις καθημερινά τους Υπουργούς σχετικά με την πρόοδό τους, ανεξαρτήτως μνημονίων και υποχρεώσεων προς τρίτους. Δυστυχώς όμως, Πρόεδρε, στο αντικείμενο της επιλογής και της διοίκησης στελεχιακού δυναμικού, όσο και στο θέμα του management του τεράστιου project της εφαρμογής των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για τη σωτηρία του κράτους παίρνεις βαθμό ακριβώς μηδέν.
Φτάσαμε με όλα αυτά, αγαπητέ Πρόεδρε, να παρακαλάμε να συμφωνήσει όλος ο κοσμος για ένα κούρεμα του χρέους μας και στο τέλος στο να κάνεις πανηγυρικές δηλώσεις ότι κάτι πετύχαμε - την ώρα που ως χώρα ούτε καν συμμετείχαμε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε.Ε. και Τραπεζιτών. Όσο άκαιροι όμως κι αν ήταν οι πανηγυρισμοί σου, Πρόεδρε, και παρ’ ότι ουδόλως άλλαξαν το κλίμα στην κοινωνία, είναι σίγουρο ότι η απόφαση αυτή των Ευρωπαίων ηγετών πάρθηκε για το καλό της ευροζώνης και τελικά και για αυτό της Ελλάδας ως μέλος αυτής. ΚΑΙ ΟΜΩΣ! Μια εβδομάδα μετά, έρχεσαι, Πρόεδρε, και αντί να προχωρήσεις πιο συγκεντρωμένος και με πιο πολλά εργαλεία στο έργο σου, προχωράς στην πιο ανεκδιήγητη επιλογή – μια επιλογή που ούτε ο μεγαλύτερος εχθρός της χώρας μας δε θα μπορούσε να τη σκεφτεί – στην οργάνωση δημοψηφίσματος για το αν τελικά θέλουμε ή όχι να είμαστε στην ευρωζώνη! Μη γελιέσαι, Πρόεδρε, όπως και αν το θέσεις το ερώτημα, το πραγματικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος απαντά σε αυτό ακριβώς ΚΑΙ ΜΟΝΟ. Την ώρα δηλαδή που το μοναδικό όπλο που έχουμε και μας γλιτώνει απ’ τη χρεωκοπία είναι το ότι είμαστε στην ευρωζώνη και την ώρα που κανείς – εκτός ίσως του γραφικού ΚΚΕ – δε θέτει θέμα εξόδου από αυτή, εσύ ανοίγεις το θέμα από το μηδέν και μάλιστα το θέτεις στη διακριτική ευχέρεια του λαού. Σε μια εποχή μάλιστα που λόγω ακριβώς των πολιτικών σου επιλογών ο λαός – ο μέσος συμπολίτης του «ένας εργαζόμενος ανά νοικοκυριό» – κάθε άλλο παρά μπορεί να έχει τη νηφαλιότητα να απαντήσει ορθά και καθαρά σε ένα τόσο θεμελιώδες και κρίσιμο για το μέλλον ζήτημα.
Η σκέψη σου για την πρωτοβουλία αυτή, ως πολιτικός ελιγμός, είναι προφανής. Είναι όμως και ό,τι πιο επικίνδυνο έχει αποφασίσει Έλληνας ηγέτης, από τη μεταπολίτευση και μετά τουλάχιστον. Και είχες, Πρόεδρε, την ευκαιρία ακόμα και μετά τη συνάντηση με Σαρκοζί και Μέρκελ χθες, Τετάρτη βράδυ, να το πάρεις πίσω – όλοι έχουμε δικαίωμα στο λάθος, αν και σε τέτοιες χρονικές στιγμές ο Πρωθυπουργός της χώρας είναι ο μόνος που δε θα έπρεπε να κάνει οποιοδήποτε λάθος. Βγήκαν στην συνέντευξη τύπου οι συνομιλητές σου ανοιχτά και ξεκάθαρα και διευκρίνισαν ότι το «όχι» στο δημοψήφισμα – όπως κι αν σκεφτείς να θέσεις το ερώτημα – σημαίνει απευθείας την έξοδο μας από το ευρώ και την Ε.Ε. τελικά. Κι όμως πέντε λεπτά μετά δηλώνεις ότι η μόνη αλλαγή που θα κάνεις αφορά στην ημερομηνία του δημοψηφίσματος.
Συγχώρεσέ με Πρόεδρε αλλά ως εδώ… Είναι προφανές και στον πλέον αδαή ότι ρισκάρεις για μικροκομματική σκοπιμότητα και κυρίως για να μην πάρεις για λόγους εγωισμού πίσω την προφανέστατα λανθασμένη σου πρωτοβουλία, την ίδια την καταστροφή της χώρας...
Δεν έχει σημασία, Πρόεδρε, αν η εκτίμησή σου είναι ότι το δημοψήφισμα θα βγάλει «ναι» ούτε το αν οι πιθανότητες για να γίνει αυτό είναι 1% ή 99%. Σημασία έχει ότι η λήψη αποφάσεων έχει μία και μόνη απαράβατη αρχή: Δεν επιτρέπεται να εξετάζεται ποτέ αυτόνομα η πιθανότητα να πάει κάτι στραβά αλλά υποχρεωτικά πρέπει να εξετάζεται ο συνδυασμός (το γινόμενο) της πιθανότητας αυτής με την επίπτωση που θα έχει αν αποδειχθεί λανθασμένη η επιλογή. Μόνο που στο δίλημμα του δημοψηφίσματος η επίπτωση της λανθασμένης επιλογής είναι απλά το χάος. Για το λόγο αυτό, ακόμα και 1% να πιστεύεις ότι υπάρχει πιθανότητα να βγει το «όχι» δεν έχεις το δικαίωμα –όποιος κι αν είναι ο λόγος που το αποφάσισες – να ρισκάρεις το μέλλον της χώρας μας, την ώρα που η αρνητική επίπτωση είναι απλά εκτός κάθε ορίου.
Πραγματικά μετά τη δήλωσή σου βγαίνοντας από τη συνάντηση χθες βράδυ με Μέρκελ και Σαρκοζί ένα πράγμα μόνο υπάρχει πια να διαπιστώσει κανείς: Ότι είσαι πια επικίνδυνος για τη χώρα. Και με συγχωρείς αλλά ντρέπομαι να σε αποκαλώ πια Πρόεδρο και κλαίω που σε έχουμε ακόμα Πρωθυπουργό και που τόσα χρόνια σε υπερασπιζόμουν και σε στήριζα.
Δυστυχώς η παρτίδα – γιατί μάλλον κάπως έτσι δείχνεις να χειρίζεσαι τα ζητήματα – τελείωσε. Και την έχασες θυσιάζοντας με μια κίνηση βασίλισσα και πύργους για να κερδίσεις ένα πιονάκι, αλλά κυρίως για να μη παραδεχτείς ότι έκανες λάθος «άνοιγμα». Σε εκλιπαρώ, όχι για μένα ή για το ΠΑΣΟΚ, αλλά για το μέλλον της χώρας στην οποία ζω να παραδώσεις τα κλειδιά και να σταματήσεις. Όχι κάνοντας εκλογές – μόνο κακό θα προκαλούσαν τη στιγμή αυτή – αλλά απαιτώντας μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας χωρίς όρους για την παρουσία σου.
Είμαι 35 ετών και το μέλλον της χώρας θα καθορίσει το μέλλον της ζωής μου, όπως και των περισσότερων που ζούμε και θέλουμε να ζούμε εδώ. Σε ικετεύω μη βάζεις άλλο την υστεροφημία σου και το τι θα γράψει η ιστορία για το αν «έπεσες» ή σε «ρίξανε» πάνω από τις τελευταίες ελπίδες μου να μη ζήσω την υπόλοιπη ζωή μου σε μια κατεστραμμένη χώρα.
Με εκτίμηση,
Δημήτρης Πανόπουλος
Επιστ. Συνεργάτης Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου,
Γραμματέας Τομεακής Τεχνικών Επιστημόνων ΠΑΣΟΚ
(ευχαρίστως με την παραίτησή μου στη διάθεσή σου φυσικά…)
