Οι ακτιβιστές τονίζουν ότι ο Καλδερόν επιτρέπει συστηματικά στο στρατό του Μεξικού να διαπράττει εγκλήματα σε βάρος πολιτών αφότου ανέπτυξε τις ένοπλες δυνάμεις εναντίον των συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά το 2006. Επιπλέον. έκθεση του HRW (Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα) αναφέρει ότι υπάρχουν στοιχεία πως ο στρατός και η αστυνομία στο Μεξικό ενέχονται σε 170 υποθέσεις βασανιστηρίων, 24 εξωδικαστικές δολοφονίες και 39 "εξαφανίσεις" σε πέντε μεξικανικές πολιτείες.
Η εθνική επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Μεξικού έλαβε πάνω από 4.000 καταγγελίες για παράνομες ενέργειες του στρατού από το 2006 ως το 2010. Την ίδια περίοδο εξέδωσε λεπτομερείς εκθέσεις για τουλάχιστον 65 υποθέσεις καταχρήσεων του στρατού, σύμφωνα με το HRW.
Ο Νετσάι Σαντοβάλ, μεξικανός δικηγόρος ειδικευμένος στα ανθρώπινα δικαιώματα, υπέβαλε προσφυγή στο ΔΠΔ στην Χάγη την Παρασκευή, ζητώντας να υπάρξει έρευνα για τους θανάτους εκατοντάδων πολιτών στα χέρια του στρατού και μελών των καρτέλ των ναρκωτικών. "Η βία στο Μεξικό είναι μεγαλύτερη από τη βία στο Αφγανιστάν, η βία στο Μεξικό είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην Κολομβία", είπε ο Σαντοβάλ. "Θέλουμε από τον εισαγγελέα να μας πει εάν έχουν διαπραχθεί εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο Μεξικό και εάν ο πρόεδρος και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι ευθύνονται" γι' αυτά, πρόσθεσε
Πάνω από 45.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στο Μεξικό τα τελευταία πέντε χρόνια σε ενέργειες για τις οποίες οι αρχές επιρρίπτουν την ευθύνη σε συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος. Τα ισχυρά καρτέλ μάχονται το στρατό και τις υπηρεσίες ασφαλείας αλλά και μεταξύ τους για τον έλεγχο των οδών μεταφοράς ναρκωτικών στις γειτονικές Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες.
Η κυβέρνηση του Μεξικό αρνείται ότι βρίσκεται "σε πόλεμο" και τονίζει ότι η ανάπτυξη των ένοπλων δυνάμεων είναι ένα προσωρινό μέτρο που αποφασίστηκε μετά τα σχετικά αιτήματα πολιτειακών κυβερνήσεων. "Η θεσπισμένη πολιτική ασφαλείας δεν συνιστά διεθνές έγκλημα. Αντιθέτως όλες οι ενέργειες που γίνονται στο πλαίσιο αυτής (της πολιτικής) επικεντρώνονται στο να σταματήσει η δράση εγκληματικών οργανώσεων και στην προστασία όλων των πολιτών", ανέφερε ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών.
Το γραφείο του εισαγγελέα του ΔΠΔ ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι έλαβε την προσφυγή, θα την μελετήσει και "θα λάβει μια απόφαση εν καιρώ".
