και προσπαθεί να μας δείξει γιατί το 2011 τελειώνει πολύ χειρότερα από ότι ξεκίνησε.
Όπως σημειώνει, σε άρθρο του στο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ του ΔΝΤ, το 2011 ξεκίνησε σε τροχιά ανάκαμψης, ομολογουμένως αδύναμη και άνιση, αλλά όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, υπήρχε ελπίδα.
Λίγο πριν το τέλος του έτους, προσθέτει, η ανάκαμψη στις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες βρίσκεται σε στασιμότητα και ορισμένοι επενδυτές εξετάζουν ακόμα και τις επιπτώσεις από μια πιθανή διάσπαση της Ευρωζώνης αλλά και το πραγματικό ενδεχόμενο οι συνθήκες να είναι χειρότερες από αυτό που είδαμε το 2008.
Ο Μπανσάρντ αναφέρεται συγκεκριμένα σε τέσσερα μαθήματα:
Πρώτο μάθημα: Μετά την κρίση του 2008/2009 η παγκόσμια οικονομία χαρακτηρίζεται από πολλαπλές ισορροπίες – ήτοι αυτοεκπληρούμενα αποτελέσματα της αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας με σημαντικές μακροοικονομικές επιπτώσεις.
Κάτι τέτοιο δεν είναι νέο, σημειώνει και αναφέρεται στα παραδείγματα αυτοεκπληρούμενων πανικών που οδήγησαν στο παρελθόν σε τραπεζικές καταρρεύσεις και στην ανάγκη για την εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων.
Αυτό που έγινε ξεκάθαρο το 2011, προσθέτει, είναι ότι προβλήματα ρευστότητας επηρεάζουν και τις κυβερνήσεις. "Αν οι επενδυτές θεωρούν ότι οι κυβερνήσεις είναι φερέγγυες, μπορούν να δανείζονται με χαμηλά επιτόκια: αν οι επενδυτές αρχίσουν να έχουν αμφιβολίες και απαιτούν και μεγαλύτερα επιτόκια, τα υψηλά επιτόκια μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε πτώχευση", προειδοποιεί.
"Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του χρέους τόσο μικρότερη είναι η απόσταση μεταξύ φερεγγυότητας και χρεοκοπίας και τόσο μικρότερη είναι η απόσταση μεταξύ του επιτοκίου που συνδέεται με την φερεγγυότητα και του επιτοκίου που συνδέεται με τη χρεοκοπία", αναφέρει.
Δεύτερο μάθημα: Ελλιπή ή αποσπασματικά μέτρα πολιτικής μπορούν να χειροτερέψουν την κατάσταση.
Το υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΝΤ αναφέρεται στις διαδοχικές συνόδους κορυφής της Ε.Ε. επισημαίνοντας ότι συχνά οι προσδοκίες επιδεινώθηκαν μετά από συναντήσεις υψηλού επιπέδου που ενώ είχαν υποσχεθεί μια συνολικά λύση κατέληξαν σε ημίμετρα.
Τρίτο μάθημα: Οι επενδυτές είναι σχιζοφρενείς για τη δημοσιονομική προσαρμογή και την ανάπτυξη.
Όπως σχολιάζει, οι επενδυτές αντιδρούν θετικά σε ειδήσεις που αφορούν στη δημοσιονομική προσαρμογή αλλά αντιδρούν αρνητικά αργότερα όταν η προσαρμογή οδηγεί σε χαμηλότερη ανάπτυξη γεγονός που συμβαίνει συχνά. Ορισμένες προκαταρκτικές εκτιμήσεις του ΔΝΤ υποδηλώνουν πως απαιτούνται μεγάλοι πολλαπλασιαστές για τη συνδυασμένη επίδραση της δημοσιονομικής προσαρμογής και της χαμηλότερης ανάπτυξης για να οδηγηθούμε στο τέλος σε μία αύξηση και όχι μείωση του κινδύνου για τα spreads των κρατικών ομολόγων.
Προειδοποιεί ταυτόχρονα ότι στο βαθμό που οι κυβερνήσεις νιώθουν πως πρέπει να απαντήσουν στις αγορές, ενδέχεται να οδηγηθούν σε γρήγορη προσαρμογή ακόμα και από την πλευρά της βιωσιμότητας του χρέους.
Ωστόσο, ο οικονομολόγος τονίζει σε αυτό το σημείο πως είναι υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της μείωσης των χρεών. Αλλά θα πρέπει να γίνει, όπως δήλωσε και η Angela Merkel, με αργό ρυθμό και όχι με μεγάλη ταχύτητα, συμπληρώνει ο Blanchard προβλέποντας πως θα χρειαστούν τουλάχιστο δύο δεκαετίες για την επιστροφή του χρέους σε συνετή επίπεδα.
Τέταρτο μάθημα: Η αντίληψη διαμορφώνει την πραγματικότητα
Σωστό ή λάθος τα εννοιολογικά πλαίσια αλλάζουν με τα γεγονότα. Και όταν αυτό συμβεί δεν υπάρχει επιστροφή, σημειώνει ο οικονομολόγος αναφέροντας τα παραδείγματα της Ιταλίας και την αναφορά στο ενδεχόμενο διάσπασης της Ευρωζώνης. Αυτές οι αντιλήψεις δεν θα εγκαταλειφθούν εύκολα τονίζει ο Blanchard προσθέτοντας πως πολλοί επενδυτές δημιουργούν στρατηγικές βάσει αυτών.
Βάζοντας κανείς αυτούς τους παράγοντες μαζί, αναφέρει ο Blanchard, και μπορείς να εξηγήσεις γιατί το 2011 τελειώνει πολύ χειρότερα απ΄ ό,τι ξεκίνησε.
Εμφανίζεται ωστόσο αισιόδοξος για τη συνέχεια υπογραμμίζοντας ότι δεν έχει χαθεί η ελπίδα. Το να ξαναμπεί η ανάκαμψη σε καλό δρόμο θα είναι πιο δύσκολο, αναφέρει και προσθέτει: θα χρειαστούν αξιόπιστα αλλά ρεαλιστικά σχέδια δημοσιονομικής προσαρμογής. Θα χρειαστούν παροχές ρευστότητας και τα σχέδια όχι μόνο να ανακοινώνονται αλλά και να εφαρμόζονται. Και θα χρειαστεί πολύ πιο αποτελεσματική συνεργασία από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, αναφέρει.
