γαστρεντερική οδό και βοηθούν στη θωράκιση του οργανισμού. Ο συνολικός τους αριθμός είναι αρκετές χιλιάδες δισεκατομμύρια, ίσως πιο πολλά και από τον αριθμό των κυττάρων του σώματός μας. Υπάρχουν δύο κατηγορίες προβιοτικών μικροοργανισμών (μικροβίων), το γένος Bifidobacterium και το γένος Lactobacillus, τα οποία έχουν πολλά υποείδη. Πάνω από 400 είδη μικροοργανισμών βρίσκονται στην εντερική χλωρίδα του ανθρώπου.
«Καλά» μικρόβια υπάρχουν και σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι και το ξινόγαλα. Τα προβιοτικά βακτήρια βρίσκονται στο κέντρο του ενδιαφέροντος, τόσο των επιστημονικών μελετών, όσο και των εμπορικών επιχειρήσεων. Και αυτό εξαιτίας ενός μεγάλου αριθμού ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία των ανθρώπων.
Αναλυτικότερα, στον ανθρώπινο γαστρεντερικό σωλήνα υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός βακτηριδίων, που συνιστούν την γνωστή μας εντερική χλωρίδα. Η χλωρίδα του παχέος εντέρου παίζει σημαντικό ρόλο στην διαδικασία της πέψης και την απορρόφηση διαφόρων θρεπτικών ουσιών. Επίσης, εξασφαλίζει προστασία έναντι των λοιμώξεων και της μόλυνσης του πεπτικού συστήματος από παθογόνους οργανισμούς που εισέρχονται στο έντερο μέσω των τροφών. Για να προάγουμε λοιπόν την υγεία του οργανισμού μας, είναι πολύ σημαντικό να διατηρούμε τα ευεργετικά βακτήρια της χλωρίδας ενεργά και σε υψηλές συγκεντρώσεις.
Η εντερική χλωρίδα επηρεάζεται σημαντικά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής με το έντονο στρες και το άγχος της καθημερινότητας, από την κακή διατροφή και ειδικότερα όταν αυτή βασίζεται σε λιπαρές τροφές, αλκοόλ, και πολύ λίγες φυτικές ίνες, τη λήψη φαρμάκων, τα ταξίδια σε μακρινούς τόπους, και τα ακανόνιστα γεύματα. Εδώ λοιπόν έρχονται να παίξουν τον δικό τους ρόλο τα προβιοτικά. Μπορούμε να προστατέψουμε και να αποκαταστήσουμε την εντερική χλωρίδα, μέσω της πρόσληψης των προβιοτικών συστατικών.
Για να μπορεί να χαρακτηριστεί ένα βακτήριο ως προβιοτικό, οι επιστήμονες θέτουν μια σειρά προϋποθέσεων. Το πιο σημαντικό, είναι το βακτήριο αυτό να έχει μια θετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου.
Συγκεκριμένα, η λήψη προβιοτικών ρυθμίζει την καλή λειτουργία του εντέρου, βοηθώντας τα άτομα που ταλαιπωρούνται από δυσκοιλιότητα. Μελέτες μάλιστα υποστηρίζουν ότι η λήψη προβιοτικών συμβάλλει στην αποφυγή ιογενών διαρροιών, κυρίως σε παιδιά μικρής ηλικίας.
Τα προβιοτικά φαίνεται επίσης να αναστέλλουν τη λειτουργία του ελικοβακτηρίου του πυλωρού, του μικροβίου που ενοχοποιείται για το έλκος.
Επιπρόσθετα, συγκεκριμένα στελέχη προβιοτικών συμβάλλουν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου, ενώ έχουν ευεργετική δράση και σε φλεγμονώδεις νόσους του παχέος εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα.
Τα προβιοτικά και το γιαούρτι έδειξα να βελτιώνουν την πέψη των γαλακτοκομικών με λακτόζη, μειώνοντας σημαντικά τα συμπτώματα δυσανεξίας.
Σημαντικά είναι τα αποτελέσματα από έρευνες που δείχνουν ότι η κατανάλωση προβιοτικών συνδέεται με τη μειωμένη δραστικότητα των ενζύμων που μετατρέπουν προκαρκινογόνες ουσίες σε καρκινογόνες.
Χρήσιμα είναι τα προβιοτικά και σε κάθε γυναίκα που παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα επεισόδια με γυναικολογικές λοιμώξεις (κολπίτιδα, τραχηλίτιδα), ή ουρολογικές λοιμώξεις (κυστίτιδα).
Τα προβιοτικά πρέπει να συστήνονται σε περιπτώσεις χρήσης αντιβιοτικών, λόγω λοιμώξεων. Εδώ είναι καλύτερα να χρησιμοποιείται το παραδοσιακό γιαούρτι κατά τη φάση που λαμβάνει κανείς αντιβιοτικά, και τα προβιοτικά να δίνονται μετά το τέλος της θεραπείας και για 15 ημέρες περίπου.
Βλέπουμε λοιπόν ότι σε μια πληθώρα περιπτώσεων, που εμφανίζονται θα λέγαμε συχνά, τα προβιοτικά έχουν την θέση τους στη θεραπευτική μας προσέγγιση.
Κυριότερα προβιοτικά τρόφιμα αποτελούν τα προβιοτικά γιαούρτια και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, που αποτελούν προϊόντα ζύμωσης ή ακόμα και λαχανικά, και πρόσφατα τυριά και παγωτά. Επιπλέον, είναι σήμερα δυνατή η προσθήκη προβιοτικών σε ειδικές τροφές για βρέφη αλλά και η διάθεσή τους σε μορφή συμπληρωμάτων διατροφής.
Τα προβιοτικά με την μορφή τροφίμων μπορούν να καταναλώνονται άφοβα από όλους. Ωστόσο, δεν συνίσταται η χορήγηση τους σε υγιή βρέφη πριν από τον 6ο μήνα της ζωής, λόγω της ανωριμότητας του πεπτικού τους συστήματος.
Δεν χρειάζεται υπερκατανάλωση των προβιοτικών προϊόντων, πιστεύοντας ότι θα μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων νοσημάτων, αλλά χρήση τους με σύνεση, χωρίς να υποκατασταθεί ο υγιεινός τρόπος ζωής και η ισορροπημένη διατροφή.
Τα προβιοτικά τρόφιμα για να είναι ασφαλή θα πρέπει να έχουν ετικέτα με τις αναλυτικές πληροφορίες που απαιτούνται από το νόμο, να αναγράφονται τα είδη της καλλιέργειας των βακτηριδίων που περιέχουν και να διατηρούνται σε συγκεκριμένες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας.
