Σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες έχει εξελιχθεί η υπόθεση των παγωμένων μεγάλων οδικών έργων (Ελευσίνα - Πάτρα - Πύργος, Ιόνια Οδός, Ε65 και Μαλιακός - Κλειδί).
Τα τελευταία νέα έρχονται αυτή τη φορά από το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Έπειτα από εκτενείς συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει επέλθει η κατ' αρχήν συμφωνία για τη δημιουργία του Ταμείου Εγγυήσεων, ενός χρηματοδοτικού μηχανισμού που θα χρησιμοποιηθεί για να αρθεί το αδιέξοδο με τις τράπεζες.
Το ταμείο θα «προικοδοτηθεί» με 1,5 δισ. ευρώ από πόρους του ΕΣΠΑ, ποσό που θα δοθεί στην ΕΤΕπ και η οποία με τη σειρά της θα δώσει το τριπλάσιο (περίπου 6 δισ. ευρώ) για την κατασκευή δημοσίων έργων και τη στήριξη των μεγάλων επενδυτικών επιλογών της χώρας.
Σε πρώτη φάση το ταμείο θα χρηματοδοτήσει κυρίως τα μεγάλα έργα των συμβάσεων παραχώρησης, τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων και τις υποδομές οπτικών ινών στον χρήστη.
Συμβάσεις παραχώρησης
Όσον αφορά τις συμβάσεις παραχώρησης, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, τα χρήματα της ΕΤΕπ θα χρησιμοποιηθούν με δύο τρόπους. Πρώτον, για να εξαγοραστούν τα δάνεια όσων τραπεζών επιθυμούν την έξοδό τους από τα έργα και την Ελλάδα γενικότερα. Η υποκατάσταση των τραπεζών αυτών από την ΕΤΕπ αυτομάτως θα αλλάξει το βαρύ κλίμα στις σχέσεις τραπεζών - παραχωρησιούχων - Δημοσίου, επιτρέποντας τη σταθερή επανακαταβολή των δανείων, άρα και την ομαλή εξέλιξη των έργων. Υπενθυμίζεται ότι η χρηματοδότηση από την ΕΤΕπ δεν μπορεί να ξεπεράσει το 50% του έργου. Κατά δεύτερον, να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για να πεισθούν οι τράπεζες να ξεκινήσουν και πάλι τη δανειοδότηση των έργων.
Εν τω μεταξύ, είναι εξαιρετικά κρίσιμο μέχρι τον Μάιο να έχουν λυθεί όλα τα υπόλοιπα ζητήματα, προκειμένου τα πάντα να είναι έτοιμα για την επανεκκίνηση των έργων. Αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία εστιάζει τώρα το υπουργείο Υποδομών. Οι βασικές αποφάσεις στις οποίες Δημόσιο και παραχωρησιούχοι πρέπει να συγκλίνουν αφορούν δύο θέματα: τη μετεξέλιξη του χρηματοδοτικού μοντέλου του έργου με ταυτόχρονη επίλυση των οικονομικών διεκδικήσεων (claims) των δύο πλευρών και τα τεχνικής φύσης θέματα (λ.χ. αλλαγές χάραξης, περικοπές αντικειμένου). Οι αλλαγές αυτές πρέπει να κλείσουν ταυτόχρονα, προκειμένου να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση η οποία θα ψηφιστεί από τη Βουλή. «Η λύση θα έλθει αν όλες οι πλευρές υποχωρήσουν στον ίδιο βαθμό. Οι παραχωρησιούχοι να δεχθούν ότι θα έχουν μικρότερες αποδόσεις από τα έργα, οι τράπεζες ότι θα δώσουν δάνεια με χαμηλότερα επιτόκια από αυτά της αγοράς και το Δημόσιο ότι θα πάρει και λιγότερα έσοδα και αργότερα», σχολιάζει υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου.
Όσον αφορά τα έσοδα του Δημοσίου από τα διόδια, πάντως, η αρμοδιότητα έχει περάσει στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, ωστόσο η εταιρεία Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε. (που θα διαχειρίζεται τα έσοδα) δεν έχει ακόμα ιδρυθεί. Η διαχείριση των συμβάσεων παραχώρησης παραμένει στο υπουργείο Υποδομών.
