Για έναν γονέα το κινητό τηλέφωνο πιθανόν να μοιάζει σαν άλλο ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι-γκάτζετ, για ένα παιδί όμως σημαίνει περισσότερα όπως ένδειξη κοινωνικού επιπέδου, βήμα στην ανεξαρτησία και σημείο αναφοράς για τις κοινωνικές του σχέσεις.
Ένα παιδί μπορεί να νιώθει ότι πρέπει να έχει κινητό για να γίνει αποδεκτό από μια ομάδα. Είναι ανθρώπινη η ανάγκη του «ανήκειν» σε μια ξεχωριστή ομάδα στα παιδι, αλλά και στους ενήλικες.
Σοβαρή αρνητική πτυχή της χρήσης κινητού τηλεφώνου από ένα παιδί (ιδίως κάτω από 12 ετών) είναι οι επιπτώσεις στην υγεία του.
Oι πιθανές βλάβες που μπορεί να προκληθούν από τη χρήση κινητού τηλεφώνου δεν είναι ακόμη γνωστές. Αρκετές έρευνες όμως, καταδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρξει έκπτωση στην ικανότητα μάθησης, συγκέντρωσης και μνήμης, ακόμη και παρουσία αυξημένης επιθετικότητας.
Ένα άλλο αρνητικό στοιχείο είναι το άγχος που συνοδεύει τη χρήση κινητού τηλεφώνου, το οποίο επηρεάζει τον ύπνο και τη μελέτη (η ενασχόληση με το κινητό τηλέφωνο συνήθως αφαιρεί εκ των πραγμάτων χρόνο από τον ύπνο και τη μελέτη).
Η ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού μπορεί να επηρεαστεί λόγω της πρώιμης χρήσης του κινητού τηλεφώνου εφόσον θα υπάρχει η αίσθηση ότι είναι συνεχώς υπό παρακολούθηση και επίβλεψη, η οποία δεν είναι ωφέλιμη για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του.
Ένα άλλο αρνητικό στοιχείο είναι η έκθεση του παιδιού σε ακατάλληλα ερεθίσματα, όπως βίντεο, ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, chat-rooms κ.τ.λ. Για παράδειγμα, οι γνωριμίες με αγνώστους στο διαδίκτυο, τα ακατάλληλα και παρενοχλητικά μηνύματα από τους συμμαθητές του, έχουν ως αποτέλεσμα την ισοπέδωση της αξιοπρέπειας του παιδιού, θέτοντάς το παράλληλα σε υψηλό κίνδυνο.
Τα παιδιά εξοικειώνονται με τον συντομευμένο τρόπο γραφής στα μηνύματα και ξεχνούν πώς γράφονται ακόμα και οι πιο απλές λέξεις.
Τέλος, στα αρνητικά συγκαταλέγονται και τα αποτελέσματα ερευνών σύμφωνα με τα οποία, παιδιά που περπατούν και ταυτόχρονα ασχολούνται με το κινητό τους τηλέφωνο, εμπλέκονται σε ατυχήματα.
Στα θετικά στοιχεία της χρήσης κινητού τηλεφώνου είναι η ασφάλεια της άμεσης επικοινωνίας μεταξύ παιδιού και γονέα, καθώς και η διευκόλυνση σε πρακτικό επίπεδο, όταν το πρόγραμμα του παιδιού περιλαμβάνει πολλές δραστηριότητες. Όσα κινητά τηλέφωνα έχουν πρόγραμμα GPS δίνουν τη δυνατότητα στον γονέα να γνωρίζει ανά πάσα ώρα και στιγμή, που βρίσκεται το παιδί τους, από την άλλη μεριά όμως παρεμποδίζει σε υπέρμετρο βαθμό την καλλιέργεια εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού στη σχέση γονέα-παιδιού.
Οι γονείς που είναι διστακτικοί στην αγορά κινητού τηλεφώνου για το παιδί τους ανησυχούν για την έκθεση του στους προαναφερόμενους εξωτερικούς κινδύνους. Σε μεγάλο βαθμό είναι ρεαλιστική η ανησυχία τους, με δεδομένο ότι ένα παιδί δεν έχει ακόμη ολοκληρωμένη προσωπικότητα και δεν κατέχει την ωριμότητα ώστε να αμυνθεί απέναντι σε κινδύνους ή επιβλαβείς επιρροές.
Ποια λοιπόν είναι η κατάλληλη ηλικία για την αγορά κινητού τηλεφώνου;
Σύμφωνα με έρευνες η χρήση και μόνο του κινητού τηλεφώνου από παιδιά κάτω των οκτώ ετών αντενδείκνυται αφού σε αυτή την ηλικία ο εγκέφαλος είναι αρκετά ευάλωτος.
Ένα παιδί εννέα έως δώδεκα ετών δεν είναι απαραίτητο να έχει δικό του κινητό τηλέφωνο, διότι εκ των πραγμάτων τα παιδιά αυτής της ηλικίας πρέπει να είναι υπό την επίβλεψη μεγαλυτέρων, όπως γονέων, δασκάλων, αδερφών κλπ.
Συνεπώς, εάν χρειαστεί να υπάρξει πρόσβαση σε κινητό τηλέφωνο, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτό του υπεύθυνου για την επίβλεψή του.
Μετά από το 13ο έτος και εφόσον το επιθυμεί το παιδί μπορεί να γίνει συζήτηση για τους λόγους που αυτό θέλει κινητό τηλέφωνο. Κάθε παιδί βέβαια είναι μοναδικό, το οποίο συνεπάγεται και διαφορετικό επίπεδο ωριμότητας από παιδί σε παιδί αυτής της ηλικίας. Πριν από την αγορά του κινητού τηλεφώνου είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί το επίπεδο ωριμότητας και η δυνατότητα διαχείρισης της ευθύνης.
Όσον αφορά το πλαίσιο στο οποίο θα δοθεί ένα κινητό τηλέφωνο, αυτό εξαρτάται από τις αντιλήψεις των γονέων. Κάποιοι γονείς μπορεί να προτιμήσουν να δοθεί σαν εργαλείο επικοινωνίας και ασφάλειας, κάποιοι άλλοι μπορεί να θελήσουν να δοθεί ως μέσο επιβράβευσης.
Η επιβράβευση με υλικά αγαθά βέβαια περνά στο παιδί το μήνυμα ότι τα υλικά είναι υψηλή προτεραιότητα. Προτιμήστε λοιπόν να επιβραβεύετε το παιδί με ποιοτικό χρόνο και παιχνίδι μαζί του, εκδρομές κ.τ.λ.
Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι γονείς να παροτρύνουν το παιδί να αποταμιεύσει χρήματα για την αγορά του κινητού ώστε να εκπαιδευτεί σε αυτή την εξαιρετικά πολύτιμη δεξιότητα.
Κατά την αγορά κινητού τηλεφώνου για το παιδί σας φροντίστε:
-να αγοράσετε καρτοκινητό (με προπληρωμένες μονάδες)
-να υπάρχει τρόπος περιορισμού πλοήγησης στο διαδίκτυο
-να υπάρχει πρόγραμμα αποκλεισμού εισερχόμενων- εξερχόμενων κλήσεων
-να δίνετε το τηλέφωνο μόνο όταν είναι αναγκαίο, εάν είναι μικρό το παιδί
-να συζητήσετε αναλυτικά με το παιδί για τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του τηλεφώνου (συζήτηση με αγνώστους, φωτογραφίες του παιδιού στο διαδίκτυο κ.τ.λ.)
-να αποφύγετε πολύ ακριβές συσκευές που μπορεί να γίνουν στόχος κλοπής
-να συζητήσετε με το παιδί σας για τα άτομα με τα οποία θα επικοινωνεί και να σας ενημερώνει για προσθήκες στη λίστα επικοινωνίας
-να συμφωνήσετε για το ποια θα είναι η χρήση του κινητού στο σχολείο (σε κάποια σχολεία έχουν απαγορευθεί τα κινητά τηλέφωνα)
-να συμφωνήσετε πόσα χρήματα θα ξοδεύει για τη χρήση του κάθε εβδομάδα
Τηρώντας τα ανωτέρω, δημιουργούνται υγιή όρια μεταξύ γονέα και παιδιού, εξαλείφονται ζητήματα υπερβολικής επιτήρησης και δημιουργείται κλίμα αμοιβαίας ασφάλειας.
Μην ξεχνάτε ότι η τηλεφωνική επικοινωνία μαζί σας μέσω τηλεφώνου δεν υποκαθιστά το χρόνο που περνάτε με το παιδί σας. Ο πιο σίγουρος τρόπος για να προστατεύσετε το παιδί σας είναι να αναπτύξετε μαζί του μια σχέση που θα βασίζεται στην αποδοχή, την εμπιστοσύνη και το σεβασμό.
Κάντε το παιδί σας να αισθανθεί ότι είστε δίπλα του σε κάθε δυσκολία, κάντε το να νιώσει άνετα μαζί σας, ακούστε το, υποστηρίξτε το και επικοινωνήστε μαζί του.
