Οι εκατοντάδες κάτοικοι της Βάθης και των γύρω χωριών που συγκεντρώθηκαν άκουσαν με μεγάλο ενδιαφέρον και αγωνία από τους τέσσερις επιστήμονες ομιλητές πόσο ριζικά θα αλλάξει ο τόπος τους και η ζωή τους αν προχωρήσει αυτή η εκμετάλλευση. Όλα αυτά δηλαδή που δεν τους λέει το αρμόδιο Υπουργείο.
Το δικό μας ενδιαφέρον όμως το τράβηξε κάτι άλλο. Στο γεύμα που παρέθεσαν μετά την εκδήλωση οι Σύλλογοι-διοργανωτές, ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Κιλκίς κ. Παπαδόπουλος είπε στους παρευρισκόμενους, απευθυνόμενος ειδικά στον Πρόεδρο του Τοπικού Διαμερίσματος Βάθης “Εδώ δεν πρόκειται να γίνει καμμία επεξεργασία, ούτε μεταλλουργία, ούτε εμπλουτισμός. Μετά την εξόρυξη, το μετάλλευμα θα μεταφέρεται για επεξεργασία στις εγκαταστάσεις της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ στη Χαλκιδική. Αυτό μου γνωστοποίησαν στο ΥΠΕΚΑ, σε επίσκεψή μου ειδικά γι’αυτό το θέμα”.
Θεωρούμε ότι δεν τίθεται θέμα διάψευσης αυτών των δηλώσεων από τον κ. Αντιδήμαρχο, δεδομένου ότι αυτές έγιναν ενώπιον 20 ατόμων, επαναλήφθηκαν για να γίνουν κατανοητές και σχολιάστηκαν εκτενώς. Το ότι δεν θα γίνεται ούτε καν εμπλουτισμός του μεταλλεύματος πριν αυτό φορτωθεί σε φορτηγά και αναχωρήσει για το Στρατώνι οφείλεται προφανώς σε παρανόηση και σε άγνοια του κ. Αντιδημάρχου για το τι σημαίνει η μεταφορά δεκάδων χιλιάδων τόνων υλικού την ημέρα από τη Βάθη στο Στρατώνι και το κόστος που αυτό συνεπάγεται. Ο εμπλουτισμός του μεταλλεύματος δεν είναι δυνατόν να είναι μακριά από το χώρο εξόρυξης. Όμως, το ότι η μεταλλουργική επεξεργασία θα γίνεται στο Στρατώνι είναι μια πολύ σοβαρή πληροφορία που προέρχεται από το ίδιο το ΥΠΕΚΑ και που έχει καίρια σημασία για τη Χαλκιδική.
Είναι προφανές ότι η δήλωση αυτή του ΥΠΕΚΑ δεν αφορά μόνο το κοίτασμα της Βάθης που είναι το πρώτο που βγαίνει στο σφυρί, αλλά το σύνολο των κοιτασμάτων της περιοχής Βάθης-Γερακαριού-Μυλοχωρίου-Ποντοκερασιάς που είναι κατάσπαρτη από εμφανίσεις πορφυρικού χαλκού-χρυσού, παρόμοιες με αυτές των Σκουριών, της Φισώκας και της Τσικάρας Χαλκιδικής.
Ας πάμε λίγο παραπέρα, στο Νομό Σερρών – το επόμενο Ελληνικό Eldorado μετά τη Χαλκιδική, τη Θράκη και το Κιλκίς. Χρυσός έχει ανακαλυφθεί στο Άγκιστρο και οι κάτοικοι δικαίως ανησυχούν για το ενδεχόμενο μεταλλευτικών δραστηριοτήτων που μπορεί να βλάψουν το γεωθερμικό πεδίο της περιοχής που είναι πηγή εισοδήματος για την πλειονότητα των κατοίκων. Εκεί, σύμφωνα με το ΒΗΜΑ, πήγε ομάδα μεταλλειολόγων του ΙΓΜΕ η οποία ενημέρωσε το Δήμαρχο Σιντικής κ. Καρύδα ότι “το υλικό θα µεταφέρεται στη Χαλκιδική για επεξεργασία”!
Και στο ενημερωτικό φυλλάδιο που κυκλοφόρησε πρόσφατα η “Μεταλλευτική Θράκης Α.Ε.”, που από το 1998 προσπαθεί να πραγματοποιήσει το επενδυτικό της πρόγραμμα στο μεταλλείο χρυσού των Σαπών, αναφέρεται ότι “δεν θα χρησιμοποιήσει κυάνιο αλλά ένα συνδυασμό βαρυτομετρικού διαχωρισμού και επίπλευσης για την παραγωγή συμπυκνώματος χρυσού-χαλκού το οποίο στη συνέχεια θα φορτώνεται και θα εξάγεται σε μεταλλουργίες τήξης, όπου θα ανακτώνται ο χρυσός, ο άργυρος και ο χαλκός”. Κατά το άρθρο 85Β παρ. 1 του Μεταλλευτικού Κώδικα: “Προς εξασφάλιση της επαρκούς τροφοδοσίας Μεταλλουργικών Βιομηχανιών που θα ιδρυθούν στην Ελλάδα, είναι δυνατόν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να εκμισθώνονται αναγκαστικά οποιαδήποτε μεταλλεία στις εν λόγω Μεταλλουργικές Βιομηχανίας και εφ’όσον ο εκμεταλλευόμενος το μεταλλείο δεν τροφοδοτεί ήδη από αυτό δική του ή άλλη Μεταλλουργική Βιομηχανία στην Ελλάδα… Η απόφαση αυτή αποτελεί τίτλον εκτελεστόν και εκκαθαρισμένον”. Δηλαδή, ακόμα κι αν η “Μεταλλευτική Θράκης” ή άλλη εταιρεία θα ήθελε να στείλει στο εξωτερικό τα συμπυκνώματά της για μεταλλουργική επεξεργασία, ο Νόμος την υποχρεώνει να τα φέρει στο Στρατώνι!
Πρέπει να τονιστεί ότι το σενάριο της μεταφοράς μεταλλικών συμπυκνωμάτων στο Στρατώνι από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο, προβλέπεται σαφώς στην εγκεκριμένη με Κοινή Υπουργική Απόφαση στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ: “Δεν αποκλείεται η εισαγωγή συμπυκνωμάτων είτε από τον Ελληνικό χώρο είτε από το εξωτερικό προκειμένου να καλύπτεται η δυναμικότητα της μονάδας, αποτελώντας έτσι μια αυτόνομη οικονομικά βιομηχανική μονάδα. Εξάλλου αυτή η δυνατότητα της εύκολης προσαρμογής σε διαφοροποιημένες τροφοδοσίες αποτελεί και το βασικό κριτήριο επιλογής της”. (ΜΠΕ 5.5-12). Η “εύκολη προσαρμογή” της μονάδας flash smelting σε διαφοροποιημένες τροφοδοσίες σημαίνει ότι μια μεγάλη ποικιλία συμπυκνωμάτων με βασικό συστατικό τους το θείο, από κοιτάσματα της Ελλάδας και των Βαλκανίων, θα μπορούν να επεξεργάζονται στη μεταλλουργία του Στρατωνίου για παραγωγή πολυτίμων και βασικών μετάλλων.
Ο χάρτης των μεταλλικών ορυκτών πρώτων υλών Μακεδονίας-Θράκης είναι του Δρ Ν. Αρβανιτίδη του ΙΓΜΕ και δείχνει σαφώς ποιοί θα είναι οι επόμενοι “στόχοι”.
Το ΥΠΕΚΑ λέει άλλα στους μεν κι άλλα στους δε, άρα σε κάποιον λέει ψέμματα. Η μία πιθανότητα είναι ότι προσπαθεί να αποφύγει τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών στην προοπτική εγκατάστασης βαριάς μεταλλουργικής βιομηχανίας στα πανέμορφα βουνά τους χρησιμοποιώντας την εύκολη λύση της “βιομηχανικής” Χαλκιδικής.
Η άλλη περίπτωση που είναι και η πλέον βέβαιη είναι ότι το ΙΓΜΕ και το ΥΠΕΚΑ καταστρώνουν σχέδια για τη Χαλκιδική, ερήμην των Χαλκιδικιωτών που θα μάθουν τα νέα τελευταίοι. Δηλαδή όταν σκάσουν μύτη τα φορτηγά από τη Βάθη και την Ποντοκερασιά στο Στρατώνι. Το σχέδιο είναι να χρησιμοποιηθεί η Χαλκιδική σαν κεντρική μεταλλουργία για όλα τα κοιτάσματα του Ελληνικού χώρου και όχι μόνο. Το σχέδιο δεν είναι καινούριο και μας πάει πίσω στο 1988 και στην ημικρατική ΜΕΤΒΑ που προγραμμάτιζε να φτιάξει αυτή την κεντρική μεταλλουργία στην Ολυμπιάδα, αφού απέτυχε στην Αμφίπολη και στον Άβαντα.
Όπως γράφει και το καλά πληροφορημένο oryktosploutos.net σε άρθρο του για το αποθεματικό δυναμικό του χρυσού στην Ελλάδα: “Η ανάκτηση του πολυμεταλλικού και του πορφυρικού χρυσού θα γίνεται με την πυρομεταλλουργική μέθοδο της ακαριαίας τήξης (flash smelting), που είναι κατάλληλη και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα διεθνώς μόνο για την παραγωγή χαλκού, ενώ του επιθερμικού χρυσού θα γίνεται με τη μέθοδο της κυάνωσης”. Το άρθρο υπογράφεται από ομάδα εργασίας του ΙΓΜΕ.“Πολυμεταλλικά” είναι π.χ. τα κοιτάσματα Ολυμπιάδας, Μαύρων Πετρών, Πιάβιτσας, Οχιάς Σαπών και Σκρα Κιλκίς.“Πορφυρικά” είναι τα κοιτάσματα χαλκού-χρυσού των Σκουριών, Φισώκας, Τσικάρας, Βάθης, Ποντοκερασιάς. Και υπάρχουν και πολλά ακόμα που δεν έχουν ερευνηθεί. Σύμφωνα με το διδακτικό υλικό του Τομέα Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, κοιτάσματα πορφυρικού χαλκού υπάρχουν και σε Μαρώνεια, Κασσιτερές, Μελίτενα, Κίρκη Θράκης και Δίλοφο και Αλατίνα Χαλκιδικής (η διαφάνεια είναι από εδώ).
Όλα αυτά τα κοιτάσματα χρειάζονται ένα εργοστάσιο ακαριαίας τήξης. Πού υπάρχει ή θα υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή τέτοιο εργοστάσιο εκτός από τη Χαλκιδική, που θα έχει και τις πρόσθετες “υποδομές” της μονάδας παραγωγής θειϊκού οξέως και ενός τεράστιου βιομηχανικού λιμένα με εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης πλοίων carriers 70.000 κόρων και δεξαμενόπλοιων μεταφοράς θειϊκού οξέως, επίσης 70.000 κόρων;
Με πλοία και με ατελείωτα κονβόι μεγάλων φορτηγών που θα μποτιλιάρουν χειμώνα-καλοκαίρι το δρόμο που οδηγεί στο Στρατώνι, θα μεταφέρονται στη Χαλκιδική εκατομμύρια τόνοι συμπυκνωμάτων θειούχων μεταλλευμάτων για να καούν στα καμίνια του Στρατωνίου. Η φήμη της Χαλκιδικής σαν του μεγαλύτερου μεταλλευτικού-μεταλλουργικού κέντρου των Βαλκανίων θα σκοτώσει τη μέχρι σήμερα φήμη της σαν του μεγαλύτερου τουριστικού προορισμού των Βαλκανίων. Και η Χαλκιδική δεν πρόκειται να ξαναδεί τουρίστα. Μετά τη “μεταλλουργική επεξεργασία” τα καθαρά πλέον μέταλλα θα επιστρέφουν στους ιδιοκτήτες τους ανά τον κόσμο και εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι θειϊκού οξέως θα φορτώνονται στο λιμάνι Στρατωνίου για λογαριασμό τους. Στον ευτυχή “Δήμο Πάχτα” θα αποθηκεύονται τα επικίνδυνα απόβλητα της διαδικασίας: εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι μεταλλουργικών σκουριών και “αδρανοποιημένου” αρσενικού σε ετήσια βάση. Ο νέος χώρος απόθεσης τοξικών αποβλήτων, χωρητικότητας 20 εκατ. τόνων, που η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ πρόκειται να κατασκευάσει στον Κοκκινόλακκα προφανώς δεν θα επαρκέσει και θα απαιτηθούν νέοι χώροι στην περιοχή των Μεταλλείων Κασσάνδρας.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι δικό μας σενάριο, αλλά του ΙΓΜΕ και του ΥΠΕΚΑ. Αλλά δε χρειάζεται να ανησυχούμε. Γιατί η “Ελληνική Πολιτεία” (ποια;) με τους “αξιόπιστους ελεγκτικούς της μηχανισμούς” (ποιους;;;) θα θέσει στους επενδυτές “αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους” και θα φροντίσει για την τήρησή τους! Όσο για τους ευδαίμονες κατοίκους του Δήμου, αυτοί δεν θα χρειαστεί ποτέ πια να προβληματιστούν για την επαγγελματική τους αποκατάσταση αφού, σύμφωνα με τις δηλώσεις των Πάχτα-Μοσχόπουλου-Λαφαζάνη, 5000 από το συνολικό ενεργό πληθυσμό του Δήμου που είναι 5500 άνθρωποι (απογραφή 2011) θα απασχολούνται στην εξορυκτική-μεταλλουργική βιομηχανία! Μα για πόσο ανόητο περνούν τον κόσμο;
Είναι προφανές ότι τα “ψιλά γράμματα” της ΜΠΕ της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ (“δεν αποκλείεται η εισαγωγή συμπυκνωμάτων είτε από τον Ελληνικό χώρο είτε από το εξωτερικό…”) δεν είναι καθόλου “ψιλά” και ότι δεν πρόκειται για κάποια απίθανη και μακρινή προοπτική. Είναι απόφαση της Κυβέρνησης και ήδη δρομολογείται. Στην πραγματικότητα, όπως επιβεβαιώνεται από ανεξάρτητες μεταξύ τους πηγές, εμείς εδώ στη Χαλκιδική αναλωθήκαμε να συζητάμε ένα, υποτίθεται συγκεκριμένο, Επενδυτικό Σχέδιο ενώ τα σχέδια της Κυβέρνησης και της εταιρείας ήταν εξ’αρχής άλλα.
Το ΥΠΕΚΑ οφείλει επιτέλους να μιλήσει καθαρά και να πει στους Χαλκιδικιώτες ότι προορίζει τον τόπο μας για μεταλλουργία και τοξική χαβούζα των Βαλκανίων. Και μετά, το Υπουργείο, ο Πάχτας, ο Λαφαζάνης και οι λοιποί υποστηρικτές της “μεγάλης επένδυσης” να έρθουν στον κόσμο της Χαλκιδικής να δώσουν εξηγήσεις.
