Αυτή η συνάντηση εργασίας, παρουσία του δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη και του αντιδημάρχου Ανδρέα Κουράκη, κρίθηκε σκόπιμη, ούτως ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς αλλά και οι πολίτες να μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους επί της μελέτης που έχει ήδη εκπονηθεί από τη διεύθυνση Μελετών του δήμου και στο παρελθόν στάθηκε αφορμή για ποικίλες αντιδράσεις. Η μελέτη είχε στόχο την ανάδειξη των βυζαντινών τειχών της Θεσσαλονίκης, που σήμερα παραμένουν ανεκμετάλλευτα και σε πολλά σημεία τους απαράδεκτα εγκαταλειμμένα.
Οι απόψεις που διατυπώθηκαν στη σύσκεψη συνέτειναν στην αρμονική συνύπαρξη των βυζαντινών τειχών με τον προσφυγικό οικισμό, ο οποίος θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα ακόμη κομμάτι της ιστορίας της πόλης.
«Ολες οι απόψεις που ακούστηκαν θα εκτιμηθούν και θα αξιολογηθούν, ώστε σύντομα να ακολουθήσει νέα συνάντηση εργασίας, προκειμένου ο δήμος Θεσσαλονίκης να καταθέσει τη δική του πρόταση εμπλουτισμένη από όλα αυτά τα στοιχεία», δήλωσε ο κ. Κουράκης.
Υπό κατάληψη
Σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησαν οι υπηρεσίες της αρμόδιας αντιδημαρχίας, σε συνεργασία με το πρώην ΥΜΑ-Θ, την Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων και την Εφορεία Βυζαντινών Μνημείων, και η οποία είχε υποβληθεί και εγκριθεί το 2008 από το Τοπικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων, διατηρούνται και διασώζονται ορισμένα από τα προσφυγικά οικήματα, διασφαλίζεται η διέλευση των πεζών (περίπατος) και δίνεται η δυνατότητα συντήρησης και ανάδειξης των βυζαντινών τειχών. Είχε προηγηθεί το 1998 μελέτη αναγνώρισης και καταγραφής του προσφυγικού οικισμού κατά μήκος των βυζαντινών τειχών.
Οσον αφορά τον προσφυγικό οικισμό, σύμφωνα με στοιχεία της αντιδημαρχίας, σήμερα διασώζονται συνολικά 29 ιδιοκτησίες, εκ των οποίων οι δεκαπέντε έχουν κριθεί διατηρητέες. Από το σύνολο των ιδιοκτησιών οι πέντε δεν έχουν ακόμη αποζημιωθεί -τέσσερις εξ αυτών κατοικούνται- άλλες τέσσερις κατοικούνται παρότι έχουν αποζημιωθεί και επτά βρίσκονται υπό κατάληψη. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, στα υπό κατάληψη σπίτια μένουν και μικρά παιδιά, με αποτέλεσμα ο αντιδήμαρχος να αποφασίσει τη διακοπή των εργασιών κατεδάφισής τους.
Η μελέτη
Η μελέτη αφορά τη διαμόρφωση ενός τμήματος της ζώνης πρασίνου από την οδό Ακροπόλεως έως την οδό Παλαμίδου (στο ύψος της ταβέρνας «Μακεδονικό»), μήκους περίπου 20 μέτρων. Βασική αρχή της μελέτης της Σμαρώς Θεοδωρίδου είναι η αποκατάσταση του μνημείου («που επιτυγχάνεται με την απομάκρυνση όλων των κατασκευών που εφάπτονται στο τείχος αλλά υπήρξαν πάντα ξένες προς αυτό ως προς την ποιότητα τόσο των υλικών όσο και της μορφολογίας π.χ. αποθήκες, λαμαρινοσκεπή κτίσματα»), αλλά και η διατήρηση ορισμένων από τα «προσφυγικά» κτίσματα.
Μεταξύ αυτών των δύο στοιχείων του χώρου (τειχών και «νησίδων» προσφυγικών κτισμάτων) προκύπτει ο λεγόμενος ελεύθερος χώρος. Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, ο ελεύθερος χώρος οργανώνεται ώστε να δημιουργούνται διαδρομές καθορισμένες, ορισμένοι χώροι στάσης και ανάπαυσης, προσπελάσεις των κτιρίων, σημεία φιλοξενίας στοιχείων με εικαστικό χαρακτήρα, αλλά και ελεύθεροι χώροι πρασίνου.
