ξένων αγορών στον απόηχο των αποφάσεων της συνόδου κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. την Παρασκευή, καθώς και τις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας με την ελληνική οικονομία να βρίσκεται και πάλι στον κλοιό ενός νέου κύκλου ελέγχων από την Τρόικα, ενώ το πλέον κρίσιμο ζήτημα των επόμενων εβδομάδων θα είναι αυτό της ολοκλήρωσης του κουρέματος του ελληνικού χρέους, με τις διαπραγματεύσεις να ξεκινάνε και πάλι σήμερα.
Πάντως θα τονίσουμε ότι είναι απαραίτητο για την ελληνική οικονομία και τη χώρα, οι όποιες διαδικασίες στο ζήτημα του haircut να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του επόμενου μήνα (Ιανουάριος 2012).
Στα πιο χρηματιστηριακά ζητήματα, πέραν της μεταβλητότητας που αναφέραμε στην αρχή του σχολίου μας, στο επίκεντρο θα είναι κυρίως οι τράπεζες, οι οποίες σε μικροοικονομικό επίπεδο συνδέονται φυσικά περισσότερο από κάθε άλλο κλάδο με τις εξελίξεις στο ζήτημα του κουρέματος του ελληνικού χρέους (PSI+). Συνολικά για το Χ.Α. τις δύο βασικές επισημάνσεις τις οποίες κάνουμε τις τελευταίες ημέρες, θα τις επαναλάβουμε και πάλι σήμερα, ότι δηλαδή αφενός οι βασικοί δείκτες παραμένουν σε υπερπουλημένα επίπεδα (εβδομαδιαίο διάγραμμα – μέσο μακροπρόθεσμη τάση), αφετέρου ότι μας προβληματίζει ιδιαιτέρως το γεγονός ότι ο ΓΔ αδυνατεί να επιστρέψει υψηλότερα των πολύ σημαντικών επιπέδων των 690 – 700 μονάδων, κάτι το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο για νέες πιέσεις.
Όλα τα λεφτά στην ολοκλήρωση του PSI+…
Συγκεκριμένα, όπως αναφέραμε παραπάνω το ζήτημα της ολοκλήρωσης του PSI+, του κουρέματος δηλαδή του ελληνικού χρέους θα είναι το πλέον καυτό θέμα για την ελληνική οικονομία, κατά τους επόμενους μήνες, με τις συζητήσεις να ξεκινάνε και πάλι σήμερα. Συγκεκριμένα, αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εκπροσώπων των ιδιωτών επενδυτών, σχετικά με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην διαδικασία στήριξης της ελληνικής οικονομίας μέσω του προγράμματος "PSI-Plus", ήτοι της απομείωσης κατά 50% ομολόγων, ύψους περίπου 206 δις ευρώ. Στόχος θα είναι φυσικά να επιτευχθεί μια τελική συμφωνία η οποία είναι πολύ κρίσιμη τόσο για την ελληνική οικονομία όσο και την τύχη του ελληνικού τραπεζικού κλάδου. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μετά τις αποφάσεις της συνόδου της Παρασκευής και την ξεκάθαρη στάση των ευρωπαίων ηγετών ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ανάλογη απόφαση για κούρεμα χρέους σε άλλη χώρα, θα λέγαμε ότι ανοίγει ο δρόμος για την επίτευξη μια συμφωνίας, αφού όπως είχαμε αναφέρει σε προηγούμενα σχόλια ένα από τα εμπόδια και ίσως το μεγαλύτερο δεν ήταν οι όροι του ελληνικού κουρέματος, αλλά η πεποίθηση των ιδιωτών επενδυτών ότι η ελληνική υπόθεση θα ήταν οδηγός για το κούρεμα του χρέους και σε άλλες χώρες.
Χαρακτηριστικές μάλιστα είναι οι δηλώσεις του κ. Παπαδήμου την Παρασκευή. Συγκεκριμένα, ο έλληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε καλούς τους οιωνούς για τη διαδικασία του PSI+ τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής, ενώ τόνισε ότι στόχος της Ελλάδας είναι να υπάρξει όσο τον δυνατόν υψηλότερη συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων.«Η προσπάθεια είναι να μεγιστοποιηθεί η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο PSI δεν βλέπω γιατί να μην συμμετάσχουν οι ιδιώτες. Οι οιωνοί για το PSI είναι καλοί», ανέφερε.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη την ξεκάθαρη θέση των ευρωπαίων ηγετών ότι δε θα συμβεί κάτι ανάλογο σε άλλη χώρα θα λέγαμε ότι ανοίγει ο δρόμος, με τις τράπεζες να είναι πολύ πιθανό να αποδεχθούν τους όρους του ελληνικού υπουργείου οικονομικών, κυρίως όσον αφορά το ύψος του επιτοκίου (που θα έχουν τα νέα ομόλογα), όπου και εντοπίζονται οι περισσότερες διαφωνίες. Πάντως είναι ξεκάθαρο ότι ρόλο κλειδί θα έχουνε και οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες εκτιμάμε ότι στο τέλος θα συμφωνήσουν, παίρνοντας ενδεχομένως ως αντάλλαγμα τη δέσμευση ότι θα διατηρηθούν οι τρέχουσες διοικήσεις των τραπεζών.
Επίσης, κίνητρο για τις ελληνικές τράπεζες θεωρείται και το γεγονός ότι θα υπάρξει ρύθμιση για τη λογιστική ελάφρυνση των τραπεζικών ζημιών που θα προκαλέσει στις τράπεζες, η συμμετοχή τους στο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Συγκεκριμένα, αναμένεται να έλθει στη βουλή πράξη νομοθετικού περιεχομένου η οποία θα εναρμονίζει τον τρόπο εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων των τραπεζών έτσι ώστε να περιοριστούν, σε ένα βαθμό βέβαια, οι επιπτώσεις από το κούρεμα του ελληνικού χρέους. Πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών είναι να μεταχειρισθεί ευνοϊκά τις αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις των τραπεζών ήτοι τα ποσά των φόρων που θα καταβληθούν σε μελλοντικές περιόδους, που αφορούν σε φορολογητέες χρονικές διαφορές. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα ύπαρξης αναλογουσών φορολογικών ζημιών και επειδή κατά την επόμενη πενταετία δεν θα υπάρξουν επαρκή κέρδη ώστε να συμψηφισθεί η εν λόγω απαίτηση, το υπουργείο προτίθεται χρονικό περιθώριο «αβάντα» 15ετίας στις τράπεζες, ώστε ο συμψηφισμός να γίνει μέσα σε αυτή την περίοδο. Για παράδειγμα, αν μια τράπεζα καταγράφει ζημίες 2δις ευρώ από την απομείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων θα σχηματίσει αναβαλλόμενο φόρο 200 εκατ. ευρώ (με φορολογικό συντελεστή 20%), τον οποίο θα συμψηφίσει με φόρο επί των κερδών έως το 2026.
Πάντως, σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κάνουμε τρείς βασικές επισημάνσεις. Πρώτον, ότι κατά τη σύνοδο κορυφής διευκρινίστηκε και πάλι ότι αν μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, τότε θα υπάρξει άτακτη χρεοκοπία, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία και τις τράπεζες, ενώ θεωρούμε ότι αυτή η άτυπη “ρήτρα” θα πιέσει για μια θετική έκβαση στο ζήτημα. Δεύτερον, ότι η οριστικοποίηση του κουρέματος του ελληνικού χρέους θα φέρει σημαντικά (πιθανόν τα τελευταία) προβλήματα στις τραπεζικές μετοχές, στα πλαίσια της ανακεφαλαιοποίησης (dilution των παλαιών μετόχων) και των μεγάλων αυξήσεων κεφαλαίου που θα αποφασισθούν, κυρίως στη μετοχή της ΕΤΕ. Τρίτον και τελευταίο, θεωρούμε ότι με την επίτευξη της συμφωνίας και εφόσον δεν υπάρξει μια πολύ αρνητική είδηση σε διεθνές επίπεδο θα μπορούσαμε σε ένα βαθμό να μιλήσουμε για το «σημείο μηδέν», όπου η ελληνική οικονομία και το ελληνικό χρηματιστήριο θα μπορούσαν να αρχίσουν να αναστρέφουν το πολύ αρνητικό κλίμα των τελευταίων δύο ετών.
Δεν ήταν κακές οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής…
Με τη φράση “θα μπορούσε να είναι και χειρότερα” θα περιγράφαμε τις τελικές αποφάσεις της συνόδου της Παρασκευής, οι οποίες και ήταν σημαντικά διαφοροποιημένες, προς το θετικό, σχετικά με τα όσα είχαν φανεί τα ξημερώματα της Παρασκευής και τα όσα είχαμε αναφέρει στο σχόλιο μας της Παρασκευής.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κάνουμε μερικές βασικές επισημάνσεις για τις εν λόγω αποφάσεις. Αρχικά, αυτές ήταν τελικώς προσαρμοσμένες σύμφωνα με τα όσα ζητούσε η Γερμανία, αν και η γερμανική πλευρά έκανε πίσω σε μερικά βασικά σημεία, τα οποία και αφήνουν ελπίδες για μέτρα νομισματικής χαλάρωσης και όχι μόνο κατά τους επόμενους μήνες. Επίσης, η παραφωνία της Αγγλίας δεν κρίνεται πρόβλημα στη συνοχή της ευρωζώνης. Παράλληλα, είναι ξεκάθαρο ότι οι ευρωπαίοι είναι, περισσότερο από κάθε άλλη φορά αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, τα οποία σίγουρα θα εμφανιστούν κατά τους επόμενους μήνες, με τις πιθανότητες να δώσουν οριστικό τέλος στην κρίση χρέους να αυξάνονται. Τέλος, το πιο θετικό κρίνεται το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι ξεκαθάρισαν ότι το ελληνικό κούρεμα χρέους είναι το μοναδικό και δεν πρόκειται να συμβεί σε άλλες χώρες, μια σημαντική γερμανική υποχώρηση θα λέγαμε.
Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τα βασικά σημεία των αποφάσεων θα κρατήσουμε τα ακόλουθα:
Πρόσβαση του ταμείου σε δάνεια της ΕΚΤ
Ο ESM δε θα έχει τη δυνατότητα λειτουργίας ως τράπεζα και δεν θα μπορεί να δανείζεται από την ΕΚΤ. Εδώ πέρασαν απόλυτα οι γερμανικές θέσεις. Εάν ο ESM αποκτούσε τραπεζική ιδιότητα, θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στη ρευστότητα της κεντρικής τράπεζας. Επίσης, το μοντέλο αυτό της χρηματοδότησης κρατών μέσω της ΕΚΤ απαγορεύεται. Αυτό θα λέγαμε ότι είναι η αρνητική απόφαση, αφού για ακόμη μια φορά η γερμανική πλευρά μπλοκάρει σε αυτό το σημείο τα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης, αν και όπως αναφέραμε παραπάνω τελικά πιστεύουμε ότι στο τέλος η Γερμανία θα κάνει πίσω και θα εξαναγκαστεί λόγω των συνθηκών στις αγορές να συμφωνήσει σε τέτοιες δράσεις.
Δάνεια προς το ΔΝΤ
Σε μια προσπάθεια να δοθεί μια άμεση απάντηση στην κρίση, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής διμερών δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους έως και 200 δις. Βάσει της προωθούμενης συμφωνίας, οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης θα διαθέσουν τα εν λόγω κεφάλαια στο ΔΝΤ το οποίο θα χρηματοδοτεί στη συνέχεια προγράμματα στήριξης ευρωπαϊκών χωρών. Οι τελικές αποφάσεις επί του ζητήματος αναμένεται να ληφθούν εντός του επόμενου δεκαημέρου. Αυτό θα λέγαμε ότι είναι το θετικό σημείο, το οποίο είναι αλήθεια ότι σε μεγάλο βαθμό αναιρεί τα παραπάνω (στην πρώτη απόφαση), αν και θεωρούμε ότι το ποσό (200 δις ευρώ) ότι είναι μικρό, να και θεωρούμε σίγουρο ότι εφόσον υπάρξει ανάγκη αυτό θα αυξηθεί.
Ιδιώτες πιστωτές
Το ενδεχόμενο συμμετοχής ιδιωτών πιστωτών σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις αποκλείεται, καθώς ήδη η περίπτωση της Ελλάδας προκάλεσε τεράστια ανασφάλεια στις αγορές και στους επενδυτές. Σε περιπτώσεις χρεοκοπίας θα ισχύουν μελλοντικά οι κανόνες του ΔΝΤ. Αυτό όπως αναφέραμε αποτελεί τη μεγάλη υποχώρηση των γερμανικών θέσεων, ενώ θεωρούμε ότι συμβάλει σημαντικά στην σταδιακή επιστροφή της ηρεμίας στις αγορές.
www.greekfinanceforum.com
