την ιδιαιτερότητα, τη σπανιότητα, την σημασία και την αξία του: Το «Δεκάδραχμο του Πώρου» (326 – 324 π. Χ.) στο οποίο εικονίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος κατά τη νίκη του εναντίον του ινδού βασιλιά Πώρου αλλά και η θεοποίησή του! Μόνον δέκα τέτοια νομίσματα είναι γνωστά παγκοσμίως και όλα σε μουσεία. Αλλά η Ελλάδα δεν διαθέτει κανένα. Μπορεί να αποκτήσει αυτό το νόμισμα τώρα;
Την Τετάρτη 4 Ιανουαρίου στην Νέα Υόρκη διεξάγεται η δημοπρασία του οίκου «Baldwin’s» στην οποία εκποιείται η περίφημη συλλογή «Prospero» με 650 περίπου νομίσματα επιλεγμένα ένα προς ένα - ως διαμάντια χαρακτηρίζονται - από τον άγνωστο συλλέκτη. Το αργυρό «Δεκάδραχμο του Πώρου» έχει τιμή εκκίνησης 150.000 δολάρια υπολογίζεται όμως ότι θα φθάσει στο 1 εκατομμύριο! Αλλά το ζήτημα είναι, ότι πέρα από τη σπανιότητά του αυτό το νόμισμα έχει ιδιαίτερη ιστορική σημασία για τους Έλληνες καθώς εκδόθηκε στα βάθη της Ασίας καταγράφοντας το υψηλότερο σημείο πραγμάτωσης του οράματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την κατάκτησης της Ανατολής. Όταν δηλαδή είχε επιτύχει τους στόχους του, βρισκόταν στη μεγάλη ακμή του και το μεγαλείο του ακτινοβολούσε σε κατακτημένες και μη χώρες ενώ οι στρατιώτες του δεν είχαν στασιάσει ακόμη και οι μεγάλες απώλειες δεν είχαν έρθει…
Στην δεύτερη όψη ο Μ. Αλέξανδρος κρατώντας το δόρυ στο ένα χέρι
και κεραυνό στο άλλο δέχεται το στεφάνι που αποθέτει
στο κεφάλι του η Νίκη
Το υπουργείο Πολιτισμού είναι ενήμερο για τη δημοπρασία αλλά ως γνωστόν χρήματα δεν υπάρχουν. Σε τέτοιες στιγμές όμως είναι, που κάνει θαύματα η ιδιωτική πρωτοβουλία, όπως έχει φανεί και σε άλλες περιπτώσεις. Γιατί η απόκτηση του νομίσματος είναι έως και θέμα εθνικής σημασίας.
«Τα δεκάδραχμα θα πρέπει να παρήχθησαν, σε μικρές οπωσδήποτε ποσότητες, μεταξύ 326-324 π. Χ. στο διάστημα δηλαδή από τη μάχη στον Υδάσπη ποταμό έως την επιστροφή του εκστρατευτικού σώματος στη Βαβυλώνα και να συνιστούν ειδικές επετειακές αναμνηστικές εκδόσεις για τους παλαιοστρατιώτες της ινδικής εκστρατείας - «αριστεία» τρόπον τινά προς επιβράβευση εξαιρετικών υπηρεσιών στο πεδίο των μαχών. Δεν αποκλείεται και η παραγωγή τους προς επίδοση είτε στους νικητές των αγώνων που διεξήχθηκαν στις νεοϊδρυμένες πόλεις στην περιοχή της ύστατης μάχης Βουκεφάλας και Νικαίας, είτε σε ορισμένους εκλεκτούς συμμετέχοντες στις εορτές που ακολούθησαν στη Βαβυλώνα». Αυτά αναφέρονται από τον επιφανή νομισματικό κ. Ιωάννη Τουράτσογλου σε κείμενο με τίτλο «Συμβολή στην οικονομική ιστορία του βασιλείου της Αρχαίας Μακεδονίας (6ος – 3ος π. Χ. αιώνας) στην έκδοση «Κέρμα ΙΙ».
Προϊόντα αυτής της πρωτόφαντης για την ελληνική πραγματικότητα ιδεολογικής πολιτικής θα πρέπει να θεωρηθούν οι νομισματικές σειρές που εκδόθηκαν στα βάθη της Ασίας και μάλιστα στο κατ΄εξοχήν κέντρο της αυτοκρατορίας του εκπεσόντος Μεγάλου Βασιλέως. Στη μία όψη του δεκάδραχμου απεικονίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος επάνω στο άλογό του επιτιθέμενος εναντίον του Πώρου ο οποίος βρίσκεται σε ελέφαντα. Στην δεύτερη όψη ο Αλέξανδρος κρατώντας το δόρυ στο ένα χέρι και κεραυνό στο άλλο δέχεται το στεφάνι που αποθέτει στο κεφάλι του η Νίκη. Όπως γράφει πάλι ο κ. Τουράτσογλου στη σκηνή αυτή «Δεν απαθανατίζεται μόνον μία ιστορική στιγμή του αντιπαρατιθέμενου Αλέξανδρου στον Πώρο αλλά διατρανώνεται μεταξύ πραγματικότητας και μύθου η θεοποίηση του παντοκράτορος νικητή απεικονιζόμενη σε θριαμβική αγαλματική στάση, πάνοπλου κατά τα συμβατικά ανθρώπινα - με δόρυ και ξίφος - και κατά τα επουράνια - με κεραυνό (στην οπίσθια όψη)». Πρόκειται δηλαδή για την έμπρακτη και με απτές αποδείξεις υλοποίηση αυτής της αποθέωσης, προφανώς με τη συμφωνία του ίδιου του Αλέξανδρου.
Αλλά και στον κατάλογο της δημοπρασίας επισημαίνεται η σημασία του νομίσματος: «Το νόμισμα αυτό έχει μία συναρπαστική ιστορία καθώς τιμά τη νίκη του Μεγάλου Αλεξάνδρου εναντίον του ινδού βασιλιά Πώρου», αναφέρεται μεταξύ άλλων.
Εδώ να σημειωθεί ότι η συλλογή Prospero περιλαμβάνει νομίσματα από όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, από τη Μεγάλη Ελλάδα και τη Σικελία στα δυτικά, ως τη Θράκη και τη Μακεδονία, τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τα νησιά του Αιγαίου, τις ακτές του Ιονίου, τη Βόρεια Αφρική και φυσικά την Ασία.
Υπενθυμίζεται πάντως, ότι η πρόσφατη δημοπράτηση ρωμαϊκού νομίσματος με την επιγραφή «Ειδοί Μαρτίου» είχε φθάσει στα 546.250 δολάρια, τον περασμένο Νοέμβριο στην Καλιφόρνια ενώ ένα αργυρό νόμισμα (360/50 – 332 π. Χ.) από την αρχαία Γόρτυνα εκποιήθηκε επίσης τον Νοέμβρη σε δημοπρασία των οίκων Morton & Eden LTD και Sotheby’s, αντί 479.000 δολαρίων.
