αρκετών ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με τη Γερμανία να ενεργοποιεί το ταμείο στήριξης των τραπεζών της προκειμένου να σώσει την δεύτερη την Commerzbank, με το γαλλικό κολοσσό της Credit Agricole να ανακοινώνει τη δραματική συρρίκνωση των μέχρι σήμερα περιφερειακών δραστηριοτήτων της και με την Ισπανία να επιβιώνει στις αγορές ομολόγων, όχι όμως και την Ιταλία, δεν είναι παράξενο που όλα τα μάτια εξακολουθούν να είναι καρφωμένα πάνω στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και όλοι να περιμένουν μια ελπιδοφόρα φράση ή μια ελπιδοφόρα κίνηση.
Ματαίως όμως, καθώς και χτες ο Ντράγκι απογοήτευσε με τα σχόλιά του στη διάρκεια ομιλίας του στο Βερολίνο, ενώ ακόμη περισσότερο απογοήτευσαν τα σχόλια της χθεσινής έκδοσης του μηνιαίου δελτίου της ΕΚΤ. Μάλιστα ο Μάριο Ντράγκι δεν απογοήτευσε μόνο σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες για κάτι ουσιαστικό από την ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τη στήριξη των αγορών κρατικών ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας αλλά και δημιούργησε ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις του σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών στην πραγματική οικονομία, εκφράζοντας για πρώτη φορά σε επίπεδο ΕΚΤ φόβους ότι η εφαρμοζόμενη διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε πιστωτικό κραχ.
Σε ό,τι αφορά την τελευταία σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Μάριο Ντράγκι είπε ότι αντιπροσωπεύει «μια μεγάλη πρόοδο για καθαρούς δημοσιονομικούς κανόνες στη νομισματική ένωση», προειδοποίησε ωστόσο ότι «η κρίση δεν τελείωσε ακόμη» και πως οι κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν γρήγορα τα συμφωνηθέντα μέτρα. Τα λόγια του Ντράγκι αντανακλούν μεν τους κριτικούς τόνους που υιοθετήθηκαν στο μηνιαίο δελτίο της ΕΚΤ, σύμφωνα με το οποίο οι δημοσιονομικοί κανόνες ακόμα αφήνουν σημαντικά παραθυράκια ώστε τα κράτη να αποφεύγουν τη συμμόρφωση μαζί τους, ωστόσο έχουν πιο θετική χροιά καθώς στο δελτίο της ΕΚΤ αναφέρθηκε ρητά ότι «οι ευρωπαϊκές συμφωνίες δεν κατάφεραν να κάνουν το μεγάλο άλμα» που υποστήριζε η ΕΚΤ.
Μιλώντας για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης, ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναγνώρισε ότι τα συντονισμένα μέτρα σταθεροποίησης των εθνικών προϋπολογισμών που λαμβάνονται σε όλα τα κράτη θα οδηγήσουν σε «σύντομη οικονομική κάμψη» - θα πάνε δηλαδή την Ευρώπη σε ύφεση. Με τα κράτη να βρίσκονται σε διαδικασία απομόχλευσης και τις τράπεζες να αντιμετωπίζουν οξύτατα προβλήματα χρηματοδότησης, η οικονομία της Ευρωζώνης θα παραμείνει σε «υψηλή αβεβαιότητα και θα έχει σημαντικά καθοδικά ρίσκα», πρόσθεσε. Παρά ταύτα, κατά τον ίδιο, τα μέτρα σταθεροποίησης παραμένουν αναπόφευκτα, ενώ τα τελευταία νομισματικά μέτρα που ανακοίνωσε η ΕΚΤ – χορήγηση ρευστότητας στις τράπεζες για 3 χρόνια αντί για 1 και χαλάρωση των κανόνων των ενεχύρων που δέχεται έναντι χρηματοδότησης – είναι «σημαντικά» και θα γίνουν σύντομα «αντιληπτά» και στο χρηματοπιστωτικό τομέα και στην πραγματική οικονομία
Για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, επανέλαβε για άλλη μια φορά το γνωστό τροπάριο: «δεν είναι ούτε απεριόριστο ούτε παντοτινό», και θα χρειαστούν πολύ περισσότερα πράγματα από νομισματικά μέτρα για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών στην Ευρωζώνη. Ερωτώμενος στη συνέχεια αν η ΕΚΤ θα ακολουθήσει το παράδειγμα της αμερικανικής FED και της Τράπεζας της Αγγλίας που έβαλαν μπρος τις εκτυπωτικές μηχανές τους για να αγοράσουν κρατικά ομόλογα, μια πολιτική γνωστή ως πιστωτική χαλάρωση, ο Μάριο Ντράγκι απάντησε: «Δεν βλέπω ενδείξεις ότι η ποσοτική χαλάρωση οδηγεί στη βελτίωση της απόδοσης της οικονομίας» σε αυτά τα κράτη. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες απαγορεύουν τη χρηματοδότηση του κρατικού χρέους από την ΕΚΤ.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναφέρθηκε, τέλος, στο πρόβλημα των ευρωπαϊκών τραπεζών αναγνωρίζοντας για πρώτη φορά σε επίπεδο ΕΚΤ ότι οι αυστηρότεροι κανόνες μπορεί να πλήξουν την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη.
Όπως ξέρουμε, τον Οκτώβριο η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή ζήτησε από τις ευρωπαϊκές τράπεζες να αποκτήσουν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Tier 1 τουλάχιστον 9% έως τον Ιούνιο του 2011 έναντι απαιτήσεων 7% από το 2013 που προέβλεπε η παλαιότερη συμφωνία. Η ΕΚΤ, επί προεδρίας Τρισέ, είχε αποφανθεί ότι η ενίσχυση των κεφαλαιακών απαιτήσεων δεν πρόκειται να πλήξει την οικονομική ανάπτυξη αλλά ο Μάριο Ντράγκι εξέφρασε χτες σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις της στο δανεισμό στον ιδιωτικό τομέα.
«Οι τράπεζες της Ευρωζώνης περιήλθαν πρόσφατα σε σοβαρές πιέσεις και σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή τους βάση αλλά και σε ό,τι αφορά τις χρηματοδοτικές τους συνθήκες. Το σχέδιο ενίσχυσης της κεφαλαιακής τους βάσης είναι μια προσπάθεια ενίσχυσης της θέσης τους στις αγορές αλλά δεν αποτελεί εύκολη διαδικασία. Οι δημόσιες αρχές οφείλουν να προσέξουν τον αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία και οι τράπεζες πρέπει να προσπαθήσουν να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους μέσω του περιορισμού της διανομής μερισμάτων και των κατ’ αποκοπή αμοιβών», είπε ο Ντράγκι. Η άντληση νέων κεφαλαίων είναι η καλύτερη επιλογή σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της, πρόσθεσε, αν και οι μέτοχοι δεν το βλέπουν πάντα θετικά. «Η πώληση περιουσιακών στοιχείων είναι λιγότερο καλή και ο περιορισμός των πιστώσεων στην πραγματική οικονομία είναι η χειρότερη», κατέληξε ο πρόεδρος της ΕΚΤ.
