αισιόδοξο ότι θα τύχει ευρύτερης αποδοχής.
Μπορεί το σχετικό κείμενο να έχει προετοιμαστεί σε χρόνο ρεκόρ για ευρωπαϊκά δεδομένα, ωστόσο είναι ήδη σαφές ότι εν τέλει δεν θα είναι τόσο αυστηρό όσο ήλπιζαν και ήθελαν να είναι οι Άνγκελα Μέρκελ και Νικολά Σαρκοζί. Ο Χριστιανοδημοκράτης ευρωβουλευτής Έλμαρ Μπροκ, ο οποίος συμμετείχε στις σχετικές διαπραγματεύσεις, το χαρακτηρίζει "σημαντικό θεμέλιο" που όμως δεν επαρκεί: "Πάντα μπορείς να πετύχεις κάτι καλύτερο. Πιστεύω ότι τώρα είναι δυνατόν να επιβάλεις κυρώσεις και να κινείς τις διαδικασίες για υπερβολικό χρέος μέσα από έναν αυτοματισμό. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η κοινοτική μέθοδος και εξαλείφεται ο κίνδυνος διάσπασης της Ευρώπης".
Το σύμφωνο προβλέπει την επιβολή αυτόματων κυρώσεων στις χώρες που παρουσιάζουν υπερβολικά ελλείμματα. Επίσης εισάγεται το λεγόμενο χρεόφρενο το οποίο θα πρέπει να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Στο τελευταίο επέμενε η Γερμανία που έχει υιοθετήσει ήδη το φρένο του χρέους στο σύνταγμά της. Η Γερμανία δεν προσπαθεί να επιβάλει στους υπόλοιπους τις θέσεις της, επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία η Α. Μέρκελ:
"Καμία χώρα δεν μπορεί να υπαγορεύει στους άλλους τι θα κάνει. Αλλά θα πρέπει να μιλάμε μεταξύ μας. Δεν μπορούμε απλώς να παρακολουθούμε και να περιμένουμε ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλοι θα το κάνουν σωστά. Είμαστε διατεθειμένοι να μάθουμε ο ένας από τον άλλο. Αυτό όμως δεν έχει σχέση με την κυριαρχία μιας χώρας".
Νέο περιτύλιγμα;
Στην πραγματικότητα, εάν εξαιρέσει κανείς το χρεόφρενο, το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο δεν είναι κάτι εντελώς καινούριο. Ο αρμόδιος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις κοινοτικός Επίτροπος Όλι Ρεν ισχυρίζεται ότι το 99 % των όσων προβλέπει το νέο σύμφωνο, εμπεριέχεται ήδη στο υπάρχον ευρωπαϊκό δίκαιο. Μόνον οι χώρες που θα υπογράψουν το σύμφωνο θα έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν μελλοντικά βοήθεια από τα ταμεία διάσωσης. Το νέο σύμφωνο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον επόμενο χρόνο και αφού προηγουμένως έχει επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια.
Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ωστόσο ότι το σύμφωνο δεν θα συμβάλει άμεσα στην αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης, αλλά ότι θα αποφέρει καρπούς σε βάθος χρόνου. Όπως σημειώνει ο Ζαν Πιζανί-Φερί, από το think-tank των Βρυξελλών Bruegel:
"Δεν πρόκειται να υπάρξουν κοινά χρέη εάν δεν μπορεί να ελεγχθεί τι κάνει ο καθένας. Ποιός θα το ελέγχει αυτό όμως; Θα πρέπει να γίνει από ένα θεσμοθετημένο όργανο της ΕΕ ή της ευρωζώνης που θα έχει πολιτική νομιμοποίηση. Αλλά διαπιστώνουμε ακριβώς το αντίθετο. Δεν υπάρχει βούληση για εμβάθυνση της πολιτικής ένωσης στην ευρωζώνη, ειδικά μάλιστα στη Γαλλία".
Αντιδράσεις
Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι οι Βρετανοί, που είχαν ήδη προαναγγείλει το βέτο τους, δεν είναι οι μόνοι που αντιστέκονται. Ο πολωνός πρωθυπουργός Τουσκ έχει εκφράσει τις επιφυλάξεις του για την προωθούμενη δημοσιονομική ένωση τονίζοντας ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι χώρες που δεν είναι μέλη της ευρωζώνης.
Άγνωστος Χ παραμένει και η στάση που θα τηρήσει ο ούγγρος πρωθυπουργός Όρμπαν. Η πλειονότητα των ευρωπαίων ηγετών πάντως επιθυμεί να τεθεί σε ισχύ το νέο σύμφωνο ακόμη κι αν δεν έχει επικυρωθεί από όλες τις χώρες που θα συμμετέχουν. Ποιό θα πρέπει να είναι το «μίνιμουμ συμμετοχής» πάντως, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί.
www.greekfinanceforum.com
