Η αύξηση των προβληματικών καταναλωτικών δανείων που χορηγούνταν μαζικά στις εποχές της τραπεζικής «φούσκας», χωρίς επαρκή αξιολόγηση των κινδύνων από τις τράπεζες και τους ίδιους τους δανειολήπτες, είναι εκρηκτική: Το 2007 ήταν η τελευταία χρονιά μείωσης των δανείων σε καθυστέρηση. Το ποσοστό τους επί του συνόλου των καταναλωτικών δανείων είχε μειωθεί στο 6%. Α
πό τότε αυξάνεται ραγδαία: ανήλθε στο 13,4% στο τέλος του 2009, στο 20,5% στο τέλος του 2010 και στο 24% στα τέλη του πρώτου εξαμήνου του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος. Στην πραγματικότητα, η έκταση του προβλήματος είναι πολύ μεγαλύτερη, αν στα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση προστεθούν και αυτά που οι ίδιες οι τράπεζες, σε συνεργασία με τους πελάτες τους, ρύθμισαν με σχετικά ευνοϊκούς όρους.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει στη Βουλή ο πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, από τις αρχές του 2010 μέχρι τα μέσα του 2011 οι τράπεζες ρύθμισαν 495.000 καταναλωτικά δάνεια. Ομως, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, το πρόβλημα των καθυστερούμενων καταναλωτικών δανείων θα επιδεινωθεί δραματικά το 2012 καθώς η οικονομία μπαίνει στον πέμπτο χρόνο ύφεσης και τα νοικοκυριά δοκιμάζονται σκληρά από τη μείωση των εισοδημάτων και την ανεργία.
«Αν επιβεβαιωθούν οι πιο κακές προβλέψεις, που κάνουν λόγο για συρρίκνωση της οικονομίας ακόμη και κατά 7% φέτος, δεν θα αργήσουμε να δούμε το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων να πλησιάζει στο 50%» εκτιμά τραπεζικό στέλεχος.
Πρόθεση των τραπεζών είναι να προσπαθήσουν να περιορίσουν τις καθυστερήσεις, προχωρώντας σε ευνοϊκές ρυθμίσεις. «Μακάρι να μπορούσαμε να ρυθμίσουμε άλλα 500.000 δάνεια φέτος» λέει με νόημα τραπεζικό στέλεχος, υπογραμμίζοντας όμως ότι και αυτή η προσπάθεια γίνεται δυσκολότερη όσο επιδεινώνονται οι οικονομικές συνθήκες. Τα προγράμματα συγκέντρωσης οφειλών που προσφέρουν αρκετές τράπεζες είναι αρκετά «γενναιόδωρα», επιτρέποντας ακόμη και την εξυπηρέτηση ενός χρέους σε βάθος δεκαετίας, με αρκετά χαμηλές μηνιαίες επιβαρύνσεις.
Ομως, γίνονται όλο και λιγότεροι οι δανειολήπτες που πληρούν τα τραπεζικά κριτήρια για να αξιοποιήσουν αυτές τις ρυθμίσεις, είτε επειδή έχουν κακό ιστορικό εξυπηρέτησης των δανείων τους είτε εξαιτίας της ραγδαίας επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης.
Πάντως, τα προγράμματα συγκέντρωσης οφειλών που μπορούν να αποφέρουν τη μεγαλύτερη μείωση της μηνιαίας δόσης είναι αυτά που επιτρέπουν χρηματοδότηση με νέα δάνεια δεκαετούς διάρκειας. Τέτοια προϊόντα προσφέρονται σήμερα από έξι τράπεζες: Alpha, Eurobank, Πειραιώς, Marfin, Αττικής και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Τα επιτόκιά τους είναι κυμαινόμενα και φθάνουν από το 10% ώς το 12,5%.
Για ένα χρέος 10.000 ευρώ από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, που θα ρυθμισθεί με ένα από αυτά προγράμματα, ο δανειολήπτης θα πληρώνει για τα επόμενα δέκα χρόνια από 135 έως 150 ευρώ τον μήνα, ενώ στο τέλος της περιόδου του δανείου θα έχει επιβαρυνθεί με πρόσθετους τόκους έως και 8.000 ευρώ.
Για όσους βρίσκονται σε δύσκολη θέση και αδυνατούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους με τα «εργαλεία» που προσφέρουν οι τράπεζες, διέξοδο μπορεί να δώσει ο νόμος 3689/2010 για τους υπερχρεωμένους καταναλωτές (αναλυτικές πληροφορίες δίνονται στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή: www.efpolis.gr). Μια τρίτη διέξοδο αντιμετώπισης της υπερχρέωσης με δικαστικά μέσα δίνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Χρηματοπιστωτικών Ερευνών
dete.gr
