τους, το δοχείο για πόσιμα υγρά ή τις χοές για τις τελετουργικές χρήσεις, ήταν σπάνιο και πανέμορφο. Με σχήμα ιδιαίτερο όπως είναι και οι σκηνές που απεικονίζει με τον αυλητή να πρωταγωνιστεί. Κι όσο το έστρεφαν, έβλεπαν κάθε λεπτομέρεια από τις τρεις γυναικείες μορφές που ακολουθούσαν, μάλλον, θρηνήτριες της εποχής που φτιάχτηκε.
Η απεικόνισή του, ο περιορισμός των γεωμετρικών μοτίβων που το διακοσμούν, μαρτυρούν τη μετάβαση μιας εποχής. Το μάτι των ειδικών διαπιστώνει ότι το αγγείο ανήκει στο τέλος της γεωμετρικής εποχής και στο ξεκίνημα μιας άλλης. «Της ανατολίζουσας», όπως μας λέει ο ανασκαφέας του οικοπέδου στο οποίο βρέθηκε, Γεώργιος Σπυρόπουλος. Το εύρημα με την πρώτη ματιά μοιάζει άκομψο, αλλά όσο το προσέχεις, βλέπεις πως οι μορφές ανταγωνίζονται τα γεωμετρικά μοτίβα, είναι πιο ρωμαλέες και σίγουρες, αποκτούν καμπύλες και υποδηλώνουν ακόμη και το φύλο.
Ομως, το σπάνιο ρυτό που επιβεβαιώνει «την κυριαρχία των εικονιστικών παραστάσεων» στη διακόσμησή του, δεν είναι το μόνο εντυπωσιακό εύρημα από όσα αποκάλυψε ο αρχαιολόγος της ΚΣΤ εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, στη λεωφόρο Θηβών. Εκεί, στην παλιά Κοκκινιά, σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του Δ. Μπακιρτζόγλου, κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής έφερε στο φως κι άλλα αγγεία με σπάνια θεματολογία. Οπως το λυχνάρι με τις δύο λαβές και το στόμιο, στο οποίο ο καλλιτέχνης έχει απεικονίσει μια μάχη στη θάλασσα με τον δυναμικό αρχικωπηλάτη να δίνει εντολές. Και στην άλλη πλευρά του αγγείου, να ξεπροβάλλουν σκηνές από το ζωικό βασίλειο: ελάφια, πουλιά, σκύλοι και χήνες.
Παραστάσεις δηλαδή που συναντά κανείς στην ανατολικής προέλευσης κεραμική, όπου απεικονίζει λιοντάρια, γρύπες και υδρόβια πτηνά. Αυτή η θεματολογία μοιάζει να έχει εισχωρήσει μεταλλαγμένη -σύμφωνα με τις καλλιτεχνικές ανάγκες της εποχής- κι όχι αυτούσια, σε ένα μόνο εύρημα, ενώ στην ψηλόλιγνη λήκυθο που επίσης βρέθηκε στο ίδιο οικόπεδο, απεικονίζεται πομπή αρμάτων, και στον σφαιρικό αρύβαλο ζώνες σκύλων που αποδίδονται με τη μορφή της σκιαγραφίας. Στα περισσότερα ευρήματα που βρήκε ο ανασκαφέας δρ Γεώργιος Σπυρόπουλος (πρόσφατα έγινε δεκτός ως academic στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) σε αυτό τον ταφικό χώρο, παρουσιάζουν μια θεαματική αύξηση των εικονιστικών σκηνών με κυρίαρχα θέματα τις πομπές ανθρώπινων μορφών ή αρμάτων, μάχες, παραστάσεις ζώων κ.ά.
Συνολικά βρέθηκαν έξι εγχυτρισμοί, οι οποίοι φιλοξένησαν τα κατάλοιπα καύσεων, όπως αποδεικνύεται από το ανάλογο περιεχόμενο εντός των λακκοειδών τάφων.
Η οργάνωση του χώρου αλλά και τα κτερίσματα, μαρτυρούν την ύπαρξη νεκροταφείου μακράς χρήσης. Οι πίθοι έχουν καταγωγή στη γεωμετρική περίοδο, ενώ οι ακατέργαστες πέτρες κοντά στους εγχυτρισμούς, χρησιμοποιήθηκαν για το κλείσιμο των ταφικών αγγείων.
Οι μελανόμορφες λήκυθοι, οι σφαιρικοί αρύβαλοι με τη γραπτή διακόσμηση, οι μικροί σκύφοι, τα ειδώλια ένθρονων γυναικείων μορφών, αλόγων, η κεφαλή ειδωλίου αρχαϊκών χρόνων και πολλά ακόμη, καθώς και ότι το νεκροταφείο ήταν παρόδιο, ενισχύει την άποψη ότι κατά μήκος της Θηβών και εκατέρωθεν αυτής, αναπτύσσεται το βόρειο Νεκροταφείο του Πειραιά.
Όπως λέει μάλιστα ο ανασκαφέας έχει «σημασία ο εντοπισμός ενός υπογεωμετρικού –πρωτοαττικού– πρώιμου αρχαϊκού νεκροταφείου στη συγκεκριμένη θέση, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη μνημειακή τοπογραφία της περιοχής και τα νέα εικονογραφικά στοιχεία που προστίθενται στη μελέτη της αρχαίας τέχνης και της αττικής εθιμικής τελετουργίας και νεκροθεραπείας».
erroso.blogspot.com
