του Nicholas D. Kristof, Ελεύθερη διασκευή GFF
Ο πλανήτης πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, έρχεται το κακό, θα πέσουν μετεωρίτες και όλα τα κακά είναι μπροστά μας. Απλά βαρεθήκαμε να τα ακούμε όλα αυτά. Βαρεθήκαμε τη μιζέρια.Είναι πραγματικά εύκολο να λέει κάποιος ότι κόσμος πάει κατά διαόλου. Εμείς όμως δε συμφωνούμε.
Αν για παράδειγμα δούμε ιστορικά, η ανθρωπότητα έχει κάνει τεράστιες προόδους και τα πράγματα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από ότι πιστεύουν πάρα πολλοί. Οι πόλεμοι μειώνονται, αν και σίγουρα δεν έχουν εξαλιφθεί. Επίσης, μειώνονται και τα φαινόμενα (πάντα μιλώντας με ιστορικά δεδομένα) της βία, του ρατσισμού και του σοβινισμού. Ναι καλά διαβάζεται αυτό συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες και ας πιστεύει ο κόσμος το αντίθετο.
Απλά οι άνθρωποι γίνονται καλύτεροι. Αυτό είναι και το θέμα που διαπραγματεύεται ένα νέο, πραγματικά πολύ καλό, βιβλίο του καθηγητή ψυχολογίας του Harvard, Steven Pinker, με τίτλο «The Better Angels of Our Nature». Όπως σημειώνεται στο βιβλίο: «σήμερα ζούμε στην πιο ειρηνική εποχή που έζησε ποτέ ο άνθρωπος», χαρακτηρίζοντας την κατάσταση μας ως την «πιο σημαντική εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας». Είναι σίγουρο ότι όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο μπορεί να ακούγονται υπερβολικά για έναν αιώνα που ξεκίνησε με την 9/11, το Ιράκ, και το Νταρφούρ, όμως ακόμη και στον 20ο αιώνα, που σημαδεύτηκε από παγκόσμιους πολέμους και γενοκτονίες, μόνο το 3% των ανθρώπων χάθηκαν από ανθρωπογενείς αιτίες. Αντιθέτως, η μελέτη των σκελετών Ινδιάνων της Β. Αμερικής, που ζούσαν ως τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί, αποκάλυψε πως το 13% πέθαναν από κάποιο τραύμα. Στη Γερμανία του 17ου αιώνα, ο τριακονταετής πόλεμος στοίχισε τη ζωή στο 1/3 του πληθυσμού της! Οι πόλεμοι γίνονται πρώτη είδηση, όμως σήμερα έχουμε λιγότερες συγκρούσεις, και αυτές που έχουμε δεν σκοτώνουν πολλούς ανθρώπους. Αυτό υποστηρίζει και ο Joshua Goldstein στο βιβλίο του «Winning the War on War: The Decline of Armed Conflict Worldwide», στο οποίο αναφέρει πως αποτελεί μύθο το να πιστεύουμε ότι οι άμαχοι κινδυνεύουν περισσότερο στους σύγχρονους πολέμους. Πάμε να δούμε τους δείκτες δολοφονιών. Βλέποντας κανείς τα στοιχεία συνειδητοποιεί ότι είναι πολύ χαμηλότεροι οι δείκτες από τους προηγούμενους αιώνες. Από τον 14ο αιώνα μέχρι σήμερα, οι δολοφονίες στη Βρετανία μειώθηκαν κατά 90%. Μάλιστα, κάποτε υπήρχαν άπειρες μορφές βίας στη καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ακόμη και σε παιχνίδια μεταξύ τους. Η βία ενυπήρχε ακόμη και στα παιδικά παραμύθια, και τραγούδια. Μάλιστα, μια πρόσφατη ακαδημαϊκή μελέτη αποκαλύπτει ότι τα σημερινά παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα έχουν 4.8 σκηνές βίας ανά ώρα, ενώ τα παραδοσιακά παιδικά τραγούδια έχουν 52.2! Αυτού του είδους η μείωση στους ρυθμούς βίας ισχύει και σε άλλες κουλτούρες, πλην της δυτικής.
Όλος ο σημερινός κόσμος συμφωνεί πως η βιαιοπραγία και οι θηριωδίες εναντίον αμάχων είναι απαράδεκτες. Μπορεί οι κυβερνήσεις να συνεχίζουν να το κάνουν, αλλά μετά προσλαμβάνουν λομπίστες και επικοινωνιολόγους για να δικαιολογηθούν. Αντίθετα, μέχρι σχετικά πρόσφατα, η γενοκτονία αποτελούσε μέρος του πολέμου. Στην Βίβλο υπάρχουν συνεχείς αναφορές του Θεού να σχεδιάζει γενοκτονίες, ενώ οι πρόγονοί μας δεν θεώρησαν κακό το να εξαφανίσουν τους ιθαγενείς της Βόρειας και Νότιας Αμερικής. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Theodore Roosevelt, που κέρδισε και το βραβείο Νόμπελ ειρήνης, είχε πει: «δεν πιστεύω πως ο μόνος καλός Ινδιάνος είναι ο νεκρός Ινδιάνος, αλλά οι 9 στους 10 είναι, και δεν θα ήθελα να ψάξω πολύ για τον δέκατο…».
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί κατά πολύ η ηθική πρόοδος. Μάλιστα, όπως μας θυμίζει ο Pinker, σε διάφορα ζητήματα όπως είναι τα πολιτικά δικαιώματα, ο ρόλος της γυναίκας, η ισότητα των ομοφυλόφιλων, η κακοποίηση των παιδιών, η συμπεριφορά απέναντι στα ζώα, κλπ, «οι συντηρητικοί έχουν ακολουθήσει κατά πόδας τους προοδευτικούς, με το αποτέλεσμα να είναι ότι σήμερα, οι συντηρητικοί είναι πιο προοδευτικοί, από ότι ήταν οι προοδευτικοί του παρελθόντος…».
Οι αιτίες για αυτή τη πρόοδο είναι σύνθετες, αλλά έχουν να κάνουν κυρίως με την εξάπλωση της παιδείας, την πτώση του σοβινισμού, και την διάθεση πολλών ανθρώπων πλέον, να βάζουν τον εαυτό τους στη θέση των άλλων.
Λαμβάνοντας κανείς υπόψη τα παραπάνω θα πρέπει να είναι περισσότερο αισιόδοξος για τις τι συμβαίνει στον πλανήτη. Μπορεί ο κόσμος συνεχίζει να είναι σκληρός και βίαιος είναι όμως σίγουρο ότι υπάρχει όμως πρόοδος, και αξίζει να το θυμόμαστε.
www.greekfinanceforum.com
