Η απομάκρυνσις από το πνεύμα του ελληνικου πολιτισμού και από το ήθος του χριστιανισμού και της ορθοδοξίας επέφερεν την απώλειαν.Ταύτα όμως δεν φαίνεται να εγένοντο άνευ της υποκινήσεως ανθρώπων.
΄΄Κατόπιν του θαύματος του Λαζάρου συνεκάλεσαν οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι εις σύσκεψιν τα μέλη του συνεδρίου και έλαεγον:-Τι θα κάμωμεν;Ο κίνδυνος που μας παρουσιάζεται είναι μεγάλος,διότι αυτός ο άνθρωπος ενεργεί πολλά θαύματα.Εαν αφήσωμεν αυτόν ελεύθερον,όπως τον είχομεν ως τώρα,όλοι θα πιστεύσουν εις αυτόν ότι είναι ο μεσσίας και επόμενον είναι να γίνη κάποια επανάστασις.Και τότε θα έρθουν οι Ρωμαίοι και θα μας πάρουν και τον τόπον του ναού τον άγιον και την ανεξαρτησίαν του έθνους μας θα καταλύσουν.(κατά Ιωάννου,ΙΑ,47 κε).Εαν ταυτισθή ο Ιησούς,ως ο τέλειος άνθρωπος,ο διαθέτων τέλειον νού και τέλειον ήθος,με αυτόν τον άνθρωπον,όπως τον διαπλάθει,κατ’αναλογίαν φυσικά και στα ανθρώπινα μη ιδανικά μέτρα,το ελληνοχριστιανικόν ιδεώδες,τότε η ανωτέρα περικοπή,μας δίδει την απάντησιν.Μια δολοπλοκία φαίνεται πως εξυφάνθη κατόπιν των θαυμάτων.Το ελληνοχριστιανικόν ιδεώδες μεσουράνησεν επι Βυζαντίου,ως εκ θαύματος ωδήγησεν έν έθνος μετα από τετρακόσια έτη σκλαβιάς εις την ελευθερίαν και πρόσφατα στα βουνά της Πίνδου έδωκεν νέας δάφνας.Ταύτα,όπως και τα θαύματα του θεανθρώπου,εθορύβησαν τους εις την εξουσίαν ευρισκομένους.Προσέξατε τι λέγουν:΄΄εάν αφήσωμεν αυτόν ελεύθερον,όπως τον είχομεν ως τώρα,όλοι θα πιστεύσουν εις αυτόν,ότι είναι ο μεσσίας΄΄.Εαν άφηναν αυτό το ιδεώδες,την σύμπραξιν του ελληνικού πνεύματος με το ήθος το χριστιανικόν ελεύθερον,τότε άπαντες θα μάθαιναν τι είναι το σωτήριον και το ορθόν και όχι μόνον δεν θα είχον ανάγκη διευθυντηρίων και μεντόρων αλλά θα έλεγχον ταύτα και τούτους ανηλεώς εις πάσαν κινησίν των.
Να το ήθελον άρα τι τοιούτο;Όχι ασφαλώς.Τι τοιούτο θα τους υφάρπαζεν την κοσμικήν των εξουσίαν,΄΄τον τόπον του ναού και την ανεξαρτησίαν.Φαίνεται περίτρανα,ότι κάθε κοσμικόν κράτος φοβάται παρα πολύ την θεοκρατίαν,ουχί άλλης θρησκείας,αλλα αυτην της ορθοδόξου χριστιανοσύνης.Μόνη λύσις δια αυτούς λοιπόν απέμενεν η θανάτωσις του Ιησού,ή ο θάνατος του ελληνικού πνεύματος,της γλώσσης,της φιλοσοφίας και του χριστιανικού ήθους,της θεάρεστης αρετής λέμε για το σήμερα.΄΄Απ’εκείνης της ημέρας συνεβουλεύσαντο,ίνα αποκτείνωσιν αυτόν΄΄.Και τον Ιησούν βέβαια τον ωδήγησαν εις τον σταυρόν,αλλα και το ελληνικόν έθνος το σκότωσαν,ως αι ίδιαι αι εξελίξεις σήμερον δεικνύουν.
Είναι όμως αίμα αθώο αυτό που εχύθη και χύνεται και σήμερα απ’ένα ολόκληρον λαόν.΄΄Κατόπιν από την εντύπωσιν και τον ενθουσιασμόν αυτόν του πλήθους ο Ιησους- είχεν μόλις μεσολαβήσει ο πολλαπλασιασμός των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων-επειδή αντελήφθη,ότι σκοπεύουν να έλθουν και να τον αρπάσουν δια να τον κάμουν βασιλέα,ανεχώρησεν,αφ’ού προηγουμένως ηνάγκασεν τους μαθητάς του ν’αναχωρήσουν με πλοίον΄΄(κατά Ιωάννου,ΣΤ,15).Είναι φανερόν ότι το ήθος το χριστιανικόν δεν ενδιαφέρεται δια την κοσμικήν εξουσίαν.Η εσωτερική αρετή δεν συμβιβάζεται με την κατάκτησιν της εφήμερης δόξης του κόσμου τούτου.Και το ελληνικόν πνεύμα παλι,η κατάκτησις της ελληνικής παιδείας δεν αφίει τους κατέχοντες αυτην να ενδιαφέρονται δια την εξουσίαν.Ποτέ ο Έλλην δεν κατέστη επιθετικός και εγένετο κατακτητής άλλων.Ο Περικλής στον επιτάφιον του λέγει ως γνώρισμα των ανθρώπων σαν αυτούς πως είναι μία γενναιοψυχία που ξεπηδά μέσα απ’τα στήθη τους και δεν τους επιτρέπει να καταντούν μίζεροι,δολοπλόκοι και φοβικοί.
Αλήθεια!Αυτή η γενναιοψυχία έπρεπε να φονευθή διότι ήταν επικίνδυνη;Οι φαρισαίοι,η κοσμική εξουσία του παρόντος καιρού φαίνεται δεν κατάλαβε τίποτα.Άλλο αι πνευματικαί κατακτήσεις και άλλο η εξουσία.
