που θέτει σε κίνδυνο το στρατηγικό στόχο των αναπτυγμένων χωρών, που δεν είναι άλλος από την ανεμπόδιστη πρόσβαση στα πετρέλαια της περιοχής.
Η πτώση του ιρακινού καθεστώτος και η αποδυνάμωση της αμερικάνικης παρουσίας, που από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κατέχει το ρόλο του προστάτη στην Αραβική Χερσόνησο, έχουν αφήσει κενό και έχουν ανοίξει το δρόμο στο Ιράν να παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην περιοχή.
«Το κομβικό σημείο, για το πώς θα εξελιχθεί η κρίση ΗΠΑ-Ιράν, είναι το μέλλον των σχέσεων των ΗΠΑ με τις χώρες της Αραβικής Χερσονήσου. Οποιαδήποτε συμφωνία ανάμεσα στο Ιράν και τις ΗΠΑ επηρεάζει αυτές τις σχέσεις με δύο τρόπους.
Πρώτον, η μείωση των αμερικανικών δυνάμεων στον Περσικό Κόλπο, προϋποθέτει από αυτούς να έλθουν σε συμφωνία με το Ιράν, κάτι δύσκολο που αποτελεί και εν δυνάμει αποσταθεροποίηση για τις ΗΠΑ.
Δεύτερον, η αλλαγή στη ροή χρήματος θα τους πλήξει, και πιθανότατα δεν θα είναι η τελική συμφωνία», τονίζει ο κ. Φρίντμαν. «Σε βάθος χρόνου, οι Ιρανοί θα χρησιμοποιήσουν την ενισχυμένη θέση τους στην περιοχή, ώστε να συνεχίσουν την πίεση για επιπλέον υποχωρήσεις από τους Αμερικανούς», συμπληρώνει ο στρατηγικός αναλυτής του STRATFOR.
Αυτό που επιδιώκουν να κερδίσουν οι ΗΠΑ είναι το πώς θα περιορίσουν το ρόλο του Ιράν. Υπάρχει η ανησυχία ότι ενδεχόμενη συμφωνία με τους Ιρανούς, συνοδευόμενη από την εισροή κεφαλαίων, θα ενισχύσει επιπλέον την ισλαμική δημοκρατία σε επίπεδα που δεν θα γίνουν αποδεκτά.
«Υπάρχουν εν δυνάμει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα», αναφέρει ο Φρίντμαν. «Πρώτον, οι ΗΠΑ μπορούν να επιστρέψουν στην περιοχή. Οι Ιρανοί προσεγγίζουν τους Αμερικανούς όχι ως αδύναμους, αλλά ως απρόβλεπτους. Δεύτερον, όσο και αν το Ιράν αναπτυχθεί, βρίσκεται πολύ πίσω από την Τουρκία οποιοδήποτε μέτρο σύγκρισης και αν χρησιμοποιήσεις.
Η Τουρκία δεν είναι έτοιμη να παίξει έναν ενεργό ρόλο εξισορρόπησης με το Ιράν τώρα, αλλά κατά διαστήματα χρησιμοποιεί το Ιράν για να σταθεροποιήσει τη θέση της», υπογραμμίζει ο στρατηγικός αναλυτής του STRATFOR. «Η Τουρκία θα είναι μία δύναμη που θα εξισορροπήσει και, τελικώς, θα περιορίσει το Ιράν», εκτιμάει ο Τζωρτζ Φρίντμαν, που βλέπει ενίσχυση του τουρκικού παράγοντα στην περιοχή.
Ωστόσο, εκτός από τον παράγοντα της γεωπολιτικής, οι εξελίξεις θα κριθούν ως ένα βαθμό και από αυτόν της ιδεολογίας. Δύο εχθρικές ιδεολογίες συγκρούονται. Από τη μία οι Ιρανοί έχουν ταυτίσει τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ως τους Μεγάλους Σατανάδες, ενώ από την άλλη Ισραηλινοί και Αμερικανοί έχουν εντάξει το Ιράν στον Άξονα του Κακού. Ο Τζωρτζ Φρίντμαν δεν βλέπει ότι η ιδεολογία θα παίξει τόσο μεγάλο ρόλο στην τελική συμφωνία.
«Το Ισραήλ δεν κρατάει τόσο σκληρή στάση στο Ιράν όσο δείχνει, και ούτε οι ΗΠΑ θα ακούσουν τους Ισραηλινούς σε ένα ζήτημα θεμελιώδη για την παγκόσμια οικονομία. Στο τέλος, αν εκλείψουν τα πυρηνικά όπλα, το Ισραήλ δεν θα έχει μεγάλα προβλήματα με το Ιράν», υπογραμμίζει ο κ. Φρίντμαν. «Οι ΗΠΑ δεν θέλουν να πάνε σε πόλεμο με το Ιράν», συμπληρώνει.
