Παρατείνεται η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για την υπαγωγή στη ρύθμιση των αυθαιρέτων μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου 2012 (Ν. 4014/2011).
Για όλα τα ρυθμιζόμενα αυθαίρετα για 30 χρόνια δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης, διατήρησης ή άλλες κυρώσεις, θα υπάρχει σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και θα μπορούν να γίνονται επισκευαστικές εργασίες αρκεί να μην αυξάνουν τον κτιριακό όγκο του αυθαίρετου κτίσματος. Ειδικά για τις αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις που βρίσκονται εκτός σχεδίου ή εκτός ορίων οικισμών, οι Δήμοι όλης της χώρας πρέπει να ολοκληρώσουν τον πολεοδομικό τους σχεδιασμό. Όσα αυθαίρετα κτίσματα δεν υπαχθούν σε περιοχές που πολεοδομούνται, μετά τα 30 χρόνια θα μπορούν να διατηρηθούν εφόσον οι ιδιοκτήτες τους:
-Αγοράσουν και δεσμεύσουν άλλο γήπεδο ή οικόπεδο (ή τμήμα γηπέδου ή οικοπέδου) άρτιο και οικοδομήσιμο στην εδαφική περιφέρεια του Δήμου του ακινήτου ώστε να συμπληρώσουν την αρτιότητα
-ή καταβάλουν επιπλέον ειδικό πρόστιμο για τη γη που τους υπολείπεται για να συμπληρώσουν την αρτιότητα
-ή αγοράσουν και δεσμεύσουν τμήμα μικρότερου γηπέδου ή οικοπέδου, το οποίο δεν καλύπτει την υπολειπόμενη αρτιότητα, και επίσης καταβάλουν και ειδικό πρόστιμο για την αρτιότητα που υπολείπεται.
Αν ο πολίτης θελήσει την άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας και έκδοση της βεβαίωσης, τότε στο ενδιάμεσο διάστημα μέχρις ότου το σύστημα ετοιμαστεί για την ηλεκτρονική υποβολή μελετών και λοιπών στοιχείων, η πληρότητα θα βεβαιώνεται με ηλεκτρονική δήλωση του μηχανικού «…ότι έχει στη διάθεση του όλες τις μελέτες και λοιπά στοιχεία, με υποχρέωση να τα υποβάλλει ηλεκτρονικά και μέχρι τις 31 Μαρτίου 2012 μετά την ειδοποίησή του ότι το σύστημα δέχεται πλέον ηλεκτρονικά αρχεία δικαιολογητικών και μελετών…»
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που πρέπει να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν του ακινήτου, την τιμή ζώνης, συντελεστή 15 τοις εκατό, την ύπαρξη ή όχι οικοδομική άδειας, τη θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου, το είδος της χρήσης (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κ.λ.π), τον τύπο της πολεοδομικής παράβασης (κατεπέκταση ή και καθύψος υπέρβαση δόμησης, υπέρβαση κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή και οικοδομικής γραμμής), την αλλαγή ως προς την χρήση της πολεοδομικής άδειας και λοιπές παραβάσεις.
Για όλα τα ακίνητα το πρόστιμο θα πρέπει να καταβληθεί μέσα σε 36 μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου, τμηματικά, σε ισόποσες δόσεις. Καθυστέρηση στις δόσεις επιβάλλει προσαύξηση 1 τοις εκατό για κάθε μήνα καθυστέρησης. Η πρώτη δόση του προστίμου θα πρέπει να καταβληθεί μέσα σε 3 μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου (η προθεσμία αναμένεται να παραταθεί με σχετική νομοθετική ρύθμιση). Εάν καταβληθεί ολόκληρο το πρόστιμο γίνεται έκπτωση 20 τοις εκατό. Εάν η πρώτη δόση δεν καταβληθεί μέσα στην προθεσμία ή εάν ο ιδιοκτήτης δεν καταβάλει τρεις συνεχόμενες δόσεις τότε χάνει το δικαίωμά του να υπαχθεί στη ρύθμιση.
Για όσα αυθαίρετα δεν υπαχθούν στο νόμο, εφαρμόζονται οι διατάξεις που ισχύουν για τα αυθαίρετα (κατεδάφιση αυθαίρετης κατασκευής και επαναφορά στην προβλεπόμενη χρήση), επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης σε ποσοστό 30 τοις εκατό επί της αξίας τους και πρόστιμο διατήρησης σε ποσοστό 5 τοις εκατό επί της αξίας τους και για κάθε έτος από την κατασκευή τους.
Με το νέο νόμο, απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο χωρίς υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια. Ψευδείς ή ανακριβείς βεβαιώσεις όσων εμπλέκονται σε μια δικαιοπραξία (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες, υποθηκοφύλακες κλπ) επισύρουν αυστηρές ποινές και για τους μηχανικούς προβλέπεται μέχρι και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.
