περάσει 3 χρόνια, η κρίση χρέους στην ευρωζώνη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ αν και η κρίση αυτή ξεκίνησε στην αρχή περιφερειακή στη συνέχεια, με τη βοήθεια φυσικά των τραγικών ευρωπαίων ηγετών και ειδικά της Γερμανίας, αλλά και της Γαλλίας (ως η δεύτερη δύναμη), αυτή έχει παραδόξως μετατραπεί σε μια παγκόσμια κρίση. Πρόκειται απλά για ένα νόμπελ ηλιθιότητας.
Η Ελλάδα παραμένει στο επίκεντρο της προσοχής, και η περίπτωσή της αντιπροσωπεύει τις αποτυχίες της Ευρώπης. Για μια ακόμη φορά, θα πρέπει να παρθούν σημαντικές αποφάσεις για την περαιτέρω βοήθεια της Αθήνας και για μια ακόμη φορά, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αποδεχτούν το γεγονός ότι η κατάσταση είναι πολύ πιο σοβαρή απ ότι νόμιζαν, ενώ είναι σίγουρο ότι σε αυτήν τη σοβαρή κατάσταση έχουν συμβάλει τα λάθη των ευρωπαίων ηγετών.
Σίγουρα τα προβλήματα στη χώρα μας είναι πολλά, καθώς καμία άλλη χώρα δεν έχει κάνει τα λάθη που έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια, οδηγώντας σε ένα απίστευτο χρέος και ένα απίστευτο έλλειμμα. Ένα είναι όμως σίγουρο. Η Ελλάδα είναι μόνο το 2,2% περίπου της ευρωζώνης κάτι το οποίο σημαίνει ότι και αύριο να εξαφανίζονταν δε θα έπρεπε να υπάρξουν επιπτώσεις.
Το μεγάλο λοιπόν πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, είναι σίγουρα η Ιταλία και η Ισπανία, αφού οι δύο αυτές αντιστοιχούν στο 20% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι η διάσωσή τους θα έφερνε στα όρια τους τις δυνατότητες της ΕΕ και του ΔΝΤ. Οι δυο αυτές χώρες έχουν τώρα μεταρρυθμιστικές κυβερνήσεις , και παλεύουν να επαναφέρουν την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, και την τραπεζική εξυγίανση. Αν πετύχουν, το ευρώ θα επιβιώσει, αν όχι, πολλά θα αλλάξουν και σχεδόν σίγουρα θα έχουμε τα τέλος της Ευρώπης και την απαρχή μιας παγκόσμιας κρίσης χωρίς προηγούμενο.
Αυτός είναι και ο λόγος που εδώ και μερικούς μήνες, η εστίαση όλη είναι στο πως θα στηριχτούν οι μεταρρυθμίσεις σε αυτές τις δυο χώρες. Καμία όμως πρόταση δεν μπορεί να εφαρμοστεί στο αμέσως επόμενο διάστημα, ενώ αν και η ΕΚΤ αγόρασε κάποια ομόλογα τους, σίγουρα δε δεσμεύεται για τη διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων επί πολύ ακόμη. Παράλληλα, το μέγεθος του EFSFθα παραμείνει στα περίπου €500 δις, ενώ τα περιβόητα ευρωομόλογα που όλοι τα θέλουν βρίσκουν μπροστά τους την «ξεροκέφαλι» Γερμανία.
Στην Γερμανία υπάρχει η άποψη ότι οποιαδήποτε προστασία από τις πιέσεις των αγορών, απλά εμποδίζει τις προσαρμογές και τις μεταρρυθμίσεις, ενώ την ίδια ώρα η Βόρειος Ευρώπη έχει την άποψη ότι μόνο με σοβαρούς πόνους, μπορεί να υπάρξουν κίνητρα για να ξεπεραστούν οι εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που εμποδίζουν τις περικοπές δαπανών, και την αναμόρφωση της αγοράς εργασίας. Η Νότιος Ευρώπη δηλαδή, θα πρέπει να υποφέρει, και το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει για να πετύχει παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα θα είναι η μακροχρόνια ανεργία, και η ύφεση. Πρόκειται απλά για τον απόλυτο παραλογισμό, ενός γερμανικού και των συμμάχων τους οικονομικού φασισμού, ο οποίος είναι απόλυτα λανθασμένος.
Βέβαια κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν το αντίθετο και φέρνουν σαν παράδειγμα το γεγονός ότι όταν η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει ιταλικά ομόλογα τον περασμένο Αύγουστο, ο τότε πρωθυπουργός Silvio Berlusconi πήρε πίσω τις δεσμεύσεις του για μεταρρυθμίσεις. Αυτή του η κίνηση αποτέλεσε παράδειγμα για τους ηθικούς κινδύνους που εμφανίζονται όταν επεμβαίνει υποστηρικτικά η ΕΚΤ. Μόνο όταν οι αγορές ομολόγων στράφηκαν εκ νέου εναντίον του Berlusconi, αποφασίστηκε η αντικατάστασή του από τον τεχνοκράτη μεταρρυθμιστή Mario Monti. Οι κυβερνήσεις χρειάζονται κίνητρα για να δράσουν, αλλά παράλληλα χρειάζεται να αποδείξουν στους πολίτες ότι οι μεταρρυθμίσεις αξίζουν τον κόπο. Αν μετά από κάποιο διάστημα οδυνηρών προσαρμογών και μεταρρυθμίσεων, δεν υπάρχει οικονομικό αποτέλεσμα, αυξηθεί η ανεργία, και το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο, τότε οι κυβερνήσεις χάνουν την λαϊκή τους στήριξη, και οι μεταρρυθμίσεις κολλάνε, όπως είδαμε να συμβαίνει στην Ελλάδα.
Επιπλέον, ένα υποβαθμισμένο μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον αυξάνει τον κίνδυνο τραπεζικής αποτυχίας, με άμεσες αρνητικές συνέπειες για τα δημοσιονομικά, ενώ οι κίνδυνοι αυτοί αυξάνονται όταν οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν σε πολλά κράτη ταυτόχρονα. Σήμερα, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις στο σύνολο σχεδόν της ευρωζώνης του Νότου. Σε χώρες, που όλες μαζί συμβάλουν στο 50% του συνολικού ΑΕΠ της. Από τη μια πλευρά, πιστεύουμε πως οι κυβερνήσεις παίρνουν μέτρα, μόνο εφόσον δεν έχουν άλλη εναλλακτική λύση. Από την άλλη όμως, θέλουμε επίσης να πιστεύουμε ότι οι προσαρμογές και οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρήσουν, την ώρα που ολόκληρη η νότιος ευρωζώνη υποφέρει από ύφεση.
Κλείνοντας θα λέγαμε ότι η λογική της λιτότητας ήταν σίγουρα αναποτελεσματική για την ευρωζώνη, ενώ τελικά έχει προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα. Είναι ξεκάθαρο ότι μια τέτοια λογική θα ήταν αποτελεσματική, αν η λιτότητα στην Ευρώπη συνοδεύονταν και από μια στρατηγική ανάπτυξης για ολόκληρη την ευρωζώνη. Και στην φάση που είμαστε σήμερα, κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, ακριβώς το αντίθετο. Το μεγαλύτερο παράδειγμα η Ελλάδα, με μια χώρα να έχει τελευταία κάποιες προοπτικές να βγει από την κρίση (ειδικά μετά το PSI) και ενώ έχουν παρθεί πρωτοφανείς περικοπές ξαφνικά η Τρόικα επιστρέφει και ζητάει περαιτέρω λιτότητα, που το μόνο που θα καταστρέψει θα είναι η ίδια η χώρα.
greekfinanceforum.com
