το οποίο επίσης μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης.
Πειράματα σε δροσόφιλες (ή μυγάκια των φρούτων) έδειξαν πως όσες έφεραν μία μεταλλαγή στο γονίδιο αυτό, το οποίο οι επιστήμονες ονόμασαν insomniac, κοιμόντουσαν κατά δύο τρίτα λιγότερο απ’ ό,τι το φυσιολογικό – και επίσης είχαν πολύ μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει πως ιδίως οι άντρες έχουν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα εάν πάσχουν από χρόνια έλλειψη ύπνου, η οποία συσχετίζεται με προβλήματα υγείας όπως η υπέρταση και ο διαβήτης.
Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν τη νέα μελέτη λένε πως, μολονότι μυγάκια και άνθρωπος λίγο μοιάζουν όσον αφορά τον τρόπο ζωής, οι μηχανισμοί του ύπνου και της αγρυπνίας είναι πολύ όμοιοι μεταξύ τους.
«Ο ύπνος είναι μία ουσιώδης συμπεριφορά σε όλα τα ζώα, αλλά από επιστημονικής πλευράς ξέρουμε λίγα γι’ αυτόν», δήλωσε ο κ. Σταυρόπουλος. «Η νέα μελέτη παρέχει αρκετά νέα στοιχεία για τον πως ρυθμίζεται ο ύπνος σε μοριακό επίπεδο και θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη για την κατανόηση και την θεραπεία των διαταραχών ύπνου στον άνθρωπο».
Κλωνοποιώντας και ελέγχοντας το γονίδιο σε περισσότερες από 20.000 δροσόφιλες, οι ερευνητές εντόπισαν έναν εντελώς νέο μηχανισμό ρύθμισης του ύπνου.
Χρησιμοποιώντας μία υπέρυθρη ακτίνα για να δουν ένα οι δροσόφιλες κοιμόντουσαν, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως όσες έφεραν το μεταλλαγμένο γονίδιο κοιμόντουσαν κατά μέσον όρο επί 317 λεπτά την ημέρα αντί για τα 927 λεπτά που κοιμόντουσαν τα έντομα με το φυσιολογικό γονίδιο.
Οι μεταλλαγμένες δροσόφιλες κοιμόντουσαν επίσης συνεχόμενα επί λιγότερη ώρα, ενώ ξυπνούσαν πιο συχνά στη διάρκεια του ύπνου.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν μια δραματική απώλεια τόσο στη διάρκεια του ύπνου όσο και στην ικανότητα των εντόμων να παραμείνουν κοιμισμένα, όταν τελικά κατόρθωναν να κοιμηθούν», είπε ο κ. Σταυρόπουλος.
«Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αυτό το γονίδιο της αϋπνίας, είναι ότι λειτουργεί μέσω ομοιοστατικών μηχανισμών και όχι μέσω των καλά μελετημένων μηχανισμών του βιολογικού ρολογιού, οι οποίοι σχετίζονται με τον ύπνο και επηρεάζουν τον οργανισμό ανεξάρτητα από την ώρα της ημέρας».
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το γονίδιο δρα εξουδετερώνοντας συγκεκριμένες πρωτεϊνες των κυττάρων του εγκεφάλου, οι οποίες συμβάλλουν στην έναρξη του ύπνου.
Προσδόκιμο επιβίωσης
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ακόμη ότι οι δροσόφιλες με το μεταλλαγμένο γονίδιο είχαν κατά το ένα τρίτο μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης.
Όταν όμως αφαίρεσαν το γονίδιο από τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου τους – αφήνοντάς το όμως στο υπόλοιπο ζώο – η διαφορά στη διάρκεια της ζωής εκμηδενίστηκε. Τα έντομα εξακολουθούσαν να κοιμούνται λίγο και ανήσυχα, αλλά ζούσαν εξίσου πολύ με τις φυσιολογικές δροσόφιλες.
«Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι ο ύπνος μπορεί να “αποκοπεί” από το προσδόκιμο επιβίωσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι διαταραχές του ύπνου δεν πρέπει κατ’ ανάγκην να επηρεάζουν την γενικότερη υγεία».
Η νέα έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Neuron».
ΤΑ ΝΕΑ
