Είναι προφανές ότι οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν το κλίμα που διαμορφώνουν τα ΜΜΕ, ενώ σε μεγάλο βαθμό κατευθύνουν τη κοινή γνώμη με ερωτηματολόγια που λειτουργούν συμπληρωματικά στο γενικότερο κλίμα απαξίωσης του συστήματος διακυβέρνησης. Το αξιοσημείωτο είναι αυτό που φοβούνται ή δεν τολμούν να πουν οι έχοντες δημόσιο λόγο. Εν προκειμένω το πολιτικό προσωπικό της χώρας το οποίο υφίσταται και τις επιπτώσεις του δυσμενούς κλίματος. Εν ολίγοις οι δημοσκοπήσεις διαμορφώνουν ένα γενικευμένο αντι- πολιτικό κλίμα το οποίο μακροπρόθεσμα ενδέχεται να μεταλλαχθεί σε αντικοινοβουλευτισμό και σε βαθιά αμφισβήτηση της Δημοκρατίας.
Θα ήταν το λιγότερο αφελές να θεωρηθεί ότι οι δημοσκοπήσεις υπονομεύουν τη Δημοκρατία. Όπως θα ήταν εξόχως αντι-δημοκρατικό να περιορισθεί ο κοινοβουλευτισμός μεταξύ δύο, τριών ή τεσσάρων κομμάτων. Αλλού είναι το πρόβλημα και δεν έχει να κάνει με τις δημοσκοπήσεις, αλλά με το πώς χρησιμοποιούνται και από ποιους. Είναι σα να λέμε ότι για το Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα ευθύνεται ο Αϊνστάιν. Κατά την ίδια έννοια δεν ευθύνονται οι δημοσκοπήσεις για τον πολυκομματισμό, ή καλύτερα για τον κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος. Το πρόβλημα είναι ότι χρησιμοποιούνται τα «εργαλεία»-οι δημοσκοπήσεις- προκειμένου να επιβάλλουν τις τάσεις της κοινής γνώμης ως πραγματικότητα.
Ευτυχώς, όμως, δεν είναι αυτή η πραγματικότητα. Δεν είναι η Αριστερά- κι αυτό το γνωρίζουν και όσοι τηλεφωνικά τη ψηφίζουν- πλειοψηφία ούτε βέβαια η Ακροδεξιά και οι λαϊκιστές αυτοί που έρχονται να μας σώσουν. Μπορεί αυτή τη χρονική στιγμή το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜΑΡ, ο ΛΑΟΣ, το κόμμα των «ονείρων» και το… κόμμα των ανεξαρτήτων να εισπράττουν απογοητευμένους και θυμωμένους, αλλά όταν φθάσει η στιγμή των εκλογών, όλοι αυτοί δεν θα ψηφίσουν τηλεφωνικά. Και πάντως θα σκεφθούν ότι η χώρα θα πρέπει να κυβερνηθεί.
