Απολλωνίας, 50 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, έκρυβε κάτι σημαντικό, έναν εντυπωσιακών διαστάσεων μακεδονικό τάφο του 2ου αιώνα π.Χ., που ήρθε πρόσφατα στο φως.
Το σημαντικό μνημείο αποκάλυψε ομάδα αρχαιολόγων της ΙΣΤ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων με επικεφαλής την πρώην προϊσταμένη της υπηρεσίας, δρα Αρχαιολογίας Λίλιαν Αχειλαρά, ακολουθώντας τις υποδείξεις του καθηγητή του ΑΠΘ, διευθυντή του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής Γρηγόρη Τσόκα, που με τους συνεργάτες του ανίχνευσε τον τάφο, εφαρμόζοντας μεθόδους γεωφυσικής διασκόπησης.
Οπως εξηγεί στον «ΑτΚ» η κ. Αχειλαρά, ο μακεδονικός τάφος είναι διθάλαμος καμαροσκεπής και έχει διαστάσεις 7 μ. μήκος επί 4 μ. πλάτος. Στην πρόσοψή του φέρει δωρικά στοιχεία σε δεύτερη χρήση (ο τεχνίτης τα είχε μεταφέρει από άλλο κτίριο της περιοχής). Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι το μνημείο έχει συληθεί τουλάχιστον τρεις φορές, ήδη από την αρχαιότητα. Για το λόγο αυτό στο εσωτερικό του τα πάντα ήταν κατεστραμμένα και δε βρέθηκαν παρά ελάχιστα μικροαντικείμενα: χάντρες και επίχρυσα ελάσματα, που καταδεικνύουν ότι το νεκρό συνόδευε επίχρυσο στεφάνι. «Μπορούμε, συνδυάζοντας διάφορα στοιχεία, να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι ο νεκρός ήταν κάποιος επιφανής Μακεδόνας», παρατηρεί η κ. Αχειλαρά.
Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ο τάφος είναι θεμελιωμένος πάνω σε τραβερτίνη, ασβεστούχο πέτρωμα που υπάρχει στην περιοχή της Απολλωνίας. Από το ίδιο υλικό είναι κατασκευασμένοι και οι πλίνθοι του τάφου. Περιμετρικά γύρω από τον τύμβο οι αρχαιολόγοι εντόπισαν δύο ελεύθερες ταφές, του α' μισού του 4ου αιώνα μ.Χ., που θα μπορούσαν και να ανήκουν σε κάποιους από τους... αρχαιοκάπηλους, όπως εκτιμούν οι αρχαιολόγοι.
Η εξερεύνηση
Το ταφικό μνημείο ανίχνευσε μέσα στον τύμβο ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον καθηγητή του ΑΠΘ, Γρηγόρη Τσόκα, που εφάρμοσε μεθόδους γεωφυσικής διασκόπησης, οι οποίες για άλλη μία φορά αποδείχτηκαν πολύτιμες για την αρχαιολογική έρευνα. «Η τούμπα της Απολλωνίας με διάμετρο που φτάνει τα 100 μ. και ύψος 23 μ. είναι από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη στη Μακεδονία», παρατηρεί ο κ. Τσόκας.
Οι μέθοδοι γεωφυσικής διασκόπησης εφαρμόζονται παγκοσμίως στην εξερεύνηση αρχαιολογικών χώρων. Στηρίζονται στο γεγονός ότι οι αρχαιότητες αποτελούν διαταράξεις στην ομοιογένεια των ανώτερων στρωμάτων της Γης και επομένως προκαλούν ανωμαλίες σε φυσικά ή τεχνητά πεδία. Οι ανωμαλίες αυτές καταγράφονται με τη βοήθεια κατάλληλων οργάνων, τις επεξεργάζονται οι επιστήμονες βάσει διεθνώς παραδεκτών μεθόδων και τελικά παρουσιάζεται μια χαρτογράφηση των υπεδάφιων αρχιτεκτονικών λειψάνων. Ο ανασκαφέας αρχαιολόγος μπορεί να κατευθύνει επιλεκτικά την έρευνά του, να εξάγει συμπεράσματα και στη συνέχεια να τα προεκτείνει για όλη την περιοχή που μελετά στηριζόμενος στο γεωφυσικό χάρτη. Η εφαρμογή των μεθόδων αυτών γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και με μικρό κόστος. Στην περίπτωση της τούμπας της Απολλωνίας, λόγω ειδικών συνθηκών, χρησιμοποιήθηκε η σεισμική μέθοδος διάθλασης και η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας.
Η αρχαία Απολλωνία
Σημαντική πόλη του μακεδονικού βασιλείου, χτισμένη κοντά στην Εγνατία οδό, η αρχαία Απολλωνία παραμένει εν πολλοίς άγνωστη, καθώς έχει ερευνηθεί μόνον αποσπασματικά. Παλαιότερες έρευνες στην περιοχή έχουν αποκαλύψει ίχνη συνεχούς κατοίκησης ήδη από τη νεολιθική εποχή. Διάφορα ευρήματα που έχουν έρθει κατά καιρούς στο φως καταδεικνύουν ότι η πόλη είχε αγορά, γυμνάσιο, ιερό του Διόνυσου και άλλους ναούς. Σημαντικά θεωρούνται τα τείχη της πόλης που έχουν αποκαλυφθεί κατά ένα μέρος, ενώ ερευνήθηκε τμήμα του νεκροταφείου της, στο οποίο εντοπίστηκε παλιότερα άλλος ένας μακεδονικός τάφος. Μαγνήτης για τους αρχαιοκάπηλους, η περιοχή της Απολλωνίας είναι γνωστή και για το περίφημο χρυσό στεφάνι κισσού, που βρέθηκε εκεί το 2000.
Η κ. Αχειλαρά είναι πεπεισμένη ότι τόσο ο τύμβος όσο και η ευρύτερη περιοχή κρύβουν πολλά ακόμη μυστικά, η έρευνα όμως προχωρά με μεγάλες δυσκολίες λόγω των περιορισμένων κονδυλίων.
Την παρουσίαση «Ο τύμβος της Απολλωνίας αποκαλύπτει τα μυστικά του» θα κάνουν οι αρχαιολόγοι Λ. Αχειλαρά, Σ. Κώτσος, Ι. Νίνου στην ΚΕ' επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη την Παρασκευή 2 Μαρτίου, 19.00 (Παλαιά Φιλοσοφική). Θα ακολουθήσει η ανακοίνωση από τους Γ. Τσόκα, Π. Τσούρλο, Γ. Βαργεμέζη, Γιουνγκ Χο Κιμ, Σ. Κώτσο.
http://erroso.blogspot.com/
