Απολλωνία, τώρα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, παραμορφώνει τα ιστορικά στοιχεία! Βέβαια αυτός ο ισχυρισμός δεν τεκμηριώνεται πουθενά. Αντίθετα Γάλλοι αρχαιολόγοι, μετά από ανασκαφές αρκετών εβδομάδων στον αρχαιοελληνικό χώρο της Απολλωνίας,
ανακάλυψαν ένα από τα μυστικά που έκρυβε ο ναός του Απόλλωνα. Βρήκαν ένα άγαλμα ρωμαϊκών χρόνων, που απεικονίζει έναν αρχαίο αθλητή, σε πολύ καλή μάλιστα κατάσταση, αφού διατηρήθηκε το μαρμάρινο φιλοτέχνημα με την κάλυψη του χώματος. Είναι ένα σημαντικό εύρημα, δίνει τη διάσταση της αρχαίας πόλης μετά την ελληνική εποχή, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, οπότε συνεχίζει την αρχαία ακμή της.
ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ
Την ίδια στιγμή ο αρχαιολογικός χώρος της Απολλωνίας έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Ρήγματα τα οποία δημιουργήθηκαν από κατολισθήσεις στην αρχαία Απολλωνία, λόγω των βροχών και της διάβρωσης του εδάφους, είχε ως αποτέλεσμα, να καταρρεύσει ένα μέρος του Ρωμαϊκού Θεάτρου, του 3ου αιώνα π.Χ. που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της αρχαίας πόλης. Υπάρχουν φόβοι κατάρρευσης και των υπόλοιπων δομικών στοιχείων. Αρχαιολόγοι επισημαίνουν ότι είναι απαραίτητη η συντήρηση των μνημείων με κατάλληλη διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου, ώστε να μην συγκεντρώνονται εκεί τα όμβρια ύδατα.
Η ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ
Σύμφωνα με τους ιστορικούς η Απολλωνία η ιλλυρική ήταν αρχαία πόλη της Ιλλυρίας, αποικία των Κορινθίων. Βρισκόταν στα νότια της Ιλλυρίας κοντά στους ποταμούς Αώο και Άψο, όπως αναφέρει ο Στράβων. Ιδρύθηκε στις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα ως αποικία Κορινθίων και Κερκυραίων. Ο Στράβων χαρακτηρίζει την πόλη “ευνομωτάτη”. Το πολίτευμά της ήταν ολιγαρχικό και επαινείται από τον Αριστοτέλη. Το 312 π.Χ. οι Απολλωνιάτες απέκρουσαν επιτυχώς την στρατιά του Κασσάνδρου και αργότερα συμμάχησαν με τον Πύρρο. Το 229 π.Χ. η πόλη υποτάχθηκε στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Κατά την ρωμαϊκή εποχή επικοινωνούσε με την Μακεδονία με την Εγνατία Οδό. Από το 148 π.Χ. οι Ρωμαίοι περιέλαβαν την πόλη στην επαρχία της Μακεδονίας. Πολλοί επιφανείς Ρωμαίοι έμειναν στην Απολλωνία, μεταξύ αυτών ο Οκταβιανός και ο Μαικήνας χάριν σπουδών. Το 48 π.Χ. κατελήφθη από τον Καίσαρα, κατόπιν από τον Αντώνιο και μετά από τον Βρούτο. Φαίνεται ότι η πόλη διατηρούσε την ακμή της και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους αφού αναφέρεται από τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο. Τότε υπαγόταν στο θέμα του Δυρραχίου.Σήμερα η περιοχή ευρίσκεται στην επικράτεια της Αλβανίας και ονομάζεται Πόγιαννη. Εκεί ευρίσκεται και μονή καλούμενη "Παναγίας της Απολλωνίας".
