στις ωοθήκες τους όλα τα ωάρια που θα παράγουν στη διάρκεια της ζωής τους και ότι, κατά κανένα τρόπο, δεν είναι δυνατό να ανανεώσουν αυτό το απόθεμα. Τώρα αποδεικνύεται ότι, χάρη στην ανακάλυψη και αξιοποίηση των κατάλληλων βλαστικών κυττάρων, θα είναι δυνατό οι γυναίκες στο μέλλον να «προικιστούν» με πρόσθετα ωάρια, ίσως και απεριόριστα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπαραγωγικό βιολόγο Τζόναθαν Τίλι της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο, το «Science» και το «Nature», εφάρμοσαν πρώτα την τεχνική τους με επιτυχία σε ποντίκια και, στη συνέχεια, την επανέλαβαν σε ανθρώπους.
Για πρώτη φορά το 2009 είχαν απομονωθεί από ερευνητές στη Σαγκάη παρόμοια βλαστικά κύτταρα σε ποντίκια, όμως τότε ακόμα υπήρχαν αμφιβολίες κατά πόσο ανάλογα αναπαραγωγικά βλαστοκύτταρα υπήρχαν στους ανθρώπους. Ο ίδιος ο Τίλι είχε από το 2004 ξεσηκώσει μεγάλες αντιδράσεις στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, όταν είχε ισχυριστεί ότι τα θηλυκά θηλαστικά δεν έχουν ένα δεδομένο αριθμό ωαρίων, αλλά συνεχίζουν να παράγουν κύτταρα που δημιουργούν ωάρια. Τώρα φαίνεται πως η θεωρία του δικαιώνεται πειραματικά.
Όπως δήλωσε ο Τίλι, «υπάρχει πλέον η αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο μόνο για τη βιολογία των ποντικιών, αλλά και ότι υπάρχει ένας πληθυσμός ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων στον ιστό (των ωοθηκών) των νεαρών ενηλίκων γυναικών».
Οι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να απομονώσουν ωογενετικά βλαστικά κύτταρα, τα οποία, όταν στη συνέχεια καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο, αυθόρμητα γέννησαν φυσιολογικά ωοκύτταρα (προδρόμους των ωαρίων). Προς το παρόν, κατά τους ερευνητές, δεν υπάρχει απόδειξη ότι αυτά τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να δημιουργήσουν νέα ωάρια με φυσικό τρόπο μέσα στο σώμα, ούτε αν αυτά τα νέα ωάρια είναι σε θέση να παράγουν μωρά, όμως οι ενδείξεις, κατά τον Τίλι, αυτό δείχνουν.
Θα ακολουθήσει το επόμενο στάδιο της έρευνας, κατά το οποίο αυτά τα ωοκύτταρα που προέρχονται από τα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα, θα γονιμοποιηθούν με σπέρμα για να ελεγχθεί κατά πόσο μπορούν να σχηματίσουν ένα έμβρυο, κάτι που ήδη έχει καταστεί εφικτό με τα πειραματόζωα. Εάν τελικά καταστεί εφικτό και για τους ανθρώπους τέτοια πρόδρομα ωοκύτταρα από βλαστοκύτταρα να παράγουν όντως υγιή ωάρια στο εργαστήριο, τότε αυτό το επίτευγμα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί άμεσα στην τεχνητή (εξωσωματική) γονιμοποίηση, αναβαθμίζοντας σημαντικά τις δυνατότητες της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
«Πρόκειται για ένα πελώριο ‘εάν’», παραδέχεται ο Τίλι. Αν όμως επιβεβαιωθεί, τότε θα υπάρξει μια απεριόριστη ποσότητα διαθέσιμων ωαρίων για τις γυναίκες, τουλάχιστον για όσες ο ιστός των ωοθηκών τους φιλοξενεί ακόμα τέτοια βλαστικά κύτταρα. Μεταξύ άλλων, θα μπορούσαν να επωφεληθούν γυναίκες καρκινοπαθείς που έχουν πάθει στείρωση λόγω χημειοθεραπείας, όσες έχουν πρόωρη εμμηνόπαυση ή ακόμα και όσες βρίσκονται απλώς σε προχωρημένη ηλικία.
