Στην κόκκινη λίστα
Τον Ιούλιο του 2011, μέσα από δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Science», οι ειδικοί της Διεθνούς Ενωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) προσέθεσαν στην κόκκινη λίστα των απειλούμενων ειδών πέντε από τα οκτώ συνολικά είδη τόνου που κολυμπούν στις θάλασσες του πλανήτη μας – Thunnus maccoyli, Thunnus orientalis, Thunnus obesus, Thunnus albacares, Thunnus alalunga.
Με στόχο την άμεση αντίδραση στη «θανατική καταδίκη» του τόνου, επιστήμονες από το Joint Research Centre (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με τον δρα Ζαν-Μαρκ Φρομεντέν από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ερευνας για την Εξερεύνηση των Θαλασσών (IFREMER), ανακοίνωσαν πρόσφατα την ανάπτυξη ενός προηγμένου μοντέλου δορυφορικής παρακολούθησης του τόνου. Σύμφωνα με αυτό, θα μπορούν μέσα από διαρκώς ενημερωμένους χάρτες να γνωρίζουν που βρίσκοντα τα «στέκια» των κοπαδιών του τόνου. Ετσι, υποστηρίζουν, θα μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ενίσχυση των προστατευτικών μέτρων που αφορούν το συγκεκριμένο είδος, αλλά και να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες γύρω από τα αλιευτικά σκάφη – νόμιμα ή παράνομα – που εντοπίζονται να κινούνται σε συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές.
Στο πρόβλημα της υπεραλίευσης, μάλιστα, έρχονται να προσθέσουν και τη γαστρονομική μόδα του σούσι και του σασίμι. «Σχεδόν το 80% του ερυθρού τόνου του Ατλαντικού που φτάνει στην ιαπωνικήαγορά καταλήγει σε σούσι ή σασίμι» λέει στο «Bήμα» ο δρ Ζαν-Νοέλ Ντρυόν, επιστημονικός υπεύθυνος στο JRC της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Μπορεί το συγκεκριμένο ψάρι να έχει ιδιαίτερη πολιτιστική αξία για τους Ιάπωνες, ωστόσο ο ανεφοδιασμός τους από τη θάλασσα της Μεσογείου είναι σχετικά πρόσφατος (10-15 χρόνια), μετά τη μείωση των πληθυσμών του ερυθρού τόνου του Ειρηνικού Ωκεανού» επισημαίνει ο ερευνητής, τονίζοντας το τεράστιο πρόβλημα που παρουσιάζεται στη «γειτονιά» μας τα τελευταία χρόνια.
«Μπορούμε να πούμε ότι τα τελευταία δύο χρόνια η οικονομική κρίση συνέβαλε κατά κάποιον τρόπο στην προστασία του είδους. Ταυτόχρονα, σημαντικές μειώσεις στην αλιεία και η αύξηση των μέτρων ελέγχου βοήθησαν στην προστασία του τόνου και στη μείωση της παράνομης αλιείας, η οποία αποτελεί ακόμη σημαντικό πρόβλημα. Ως γνωστόν, η αλιευτική δραστηριότητα κινείται ανάλογα με τη ζήτηση που υπάρχει στην παγκόσμια αγορά και τη μόδα ως προς την κατανάλωση σούσι - σασίμι στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ασία, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν τους πληθυσμούς του ερυθρού τόνου του Ατλαντικού» εξηγεί ο δρ Ντρυόν.
Δορυφορική παρακολούθηση
Το πρόγραμμα δορυφορικής παρακολούθησης του τόνου του JRC της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ξεκίνησε το 2008. Αφορά ένα ειδικά σχεδιασμένο σύστημα εντοπισμού σκαφών (Vessel Detection System - VDS) το οποίο με τη βοήθεια του υποχρεωτικού στα αλιευτικά σκάφη συστήματος παρακολούθησης μέσω δορυφόρου (Vessel Monitoring System - VMS) καταγράφει την ακριβή θέση των ψαράδων. Ενα μέρος του προγράμματος αυτού αφορά τον τόνο στη Μεσόγειο και τους «εχθρούς» του.
«Πρόκειται για ένα ψάρι το οποίο πραγματοποιεί τεράστια δρομολόγια κατά τη μετανάστευσή του: από τον Βόρειο Ατλαντικό όπου βρίσκεται κυρίως για την τροφή του, ταξιδεύει στη Μεσόγειο για την ωοτοκία του. Λόγω της “φευγάτης” συμπεριφοράς του η καταγραφή του πληθυσμού του αποτελεί επιστημονικό κατόρθωμα» παραδέχεται δρ Ντρυόν.
