«Σε μία εποχή που οι οικονομικές συγκυρίες δεν ευνοούν κανένα τομέα της κοινωνίας και πόσο μάλλον τον πολιτισμό, που είναι απαραίτητος για την εξέλιξη και την προαγωγή του πνεύματος του ανθρώπου, ο ‘Ελληνικός Κόσμος’ προσπαθεί με πρωτοποριακές εκθέσεις, παραγωγές εικονικής πραγματικότητας, αλλά και ξένες παραγωγές, να συνεχίσει το έργο του και να οραματίζεται το μέλλον προσφέροντας τροφή για σκέψη στο κοινό μας, μικρούς και μεγάλους», ανέφερε στο χαιρετισμό του ο Δημήτρης Εφραίμογλου, διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού.
Η Πριήνη της Μικρασιατικής Ιωνίας, ζωντανεύει ξανά, στη νέα παραγωγή εικονικής πραγματικότητας του «Ελληνικού Κόσμου», ενώ πρόκειται για την εκτενέστερα ανεσκαμμένη ελληνιστική πόλη της Μικράς Ασίας, η οποία παρουσιάζει ένα εξαιρετικό δείγμα της ελληνιστικής αρχιτεκτονικής. Δημόσια κτίρια, ιδιωτικές κατοικίες και ναοί αποτελούν τους σταθμούς της περιήγησης, ενώ ο θεατής θα διακρίνει τη ρυμοτομία της πόλης, η οποία σχεδιάστηκε με βάση το γνωστό ιπποδάμειο σύστημα και έχει τα χαρακτηριστικά που αναφέρει ο Αριστοτέλης, για την ιδανική πόλη των πέντε χιλιάδων κατοίκων.
Η διαδραστική περιήγηση στην Πριήνη του δεύτερου μισού του 2ου αι. π.Χ. -εποχή της ακμής της πόλης-, προσφέρει μια εποπτική εικόνα σε ένα πλήρες και ομοιογενές οικιστικό σύνολο: Tο Eκκλησιαστήριο της πόλης είναι ένα από τα διασημότερα δείγματα του συγκεκριμένου κτηριακού τύπου, ενώ ο ναός της Aθηνάς Πολιάδος θεωρείται μνημείο-κλειδί στην εξέλιξη και μετρολογική τυποποίηση της μικρασιατικής αρχιτεκτονικής. Ο ναός, έργο του Πυθέου, ακόμη και τριακόσια χρόνια αργότερα αναφέρεται ως ισάξιος του Παρθενώνα.
Στην εικονική περιήγηση, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει, εκτός από τις κατοικίες, την Αγορά με τις στοές της, το Εκκλησιαστήριο, το Πρυτανείο, το ιερό της Αθηνάς Πολιάδος με το ναό και το βωμό του, το ιερό του Διός, αλλά και τα υπόλοιπα ιερά. Το Θέατρο και τα Γυμνάσια θα κλείσουν τη διαδρομή του, σε αυτή τη μικρή αλλά τόσο ενδιαφέρουσα μικρασιατική πόλη.
Η παραγωγή αυτή προβάλλεται μονοσκοπικά ή στερεοσκοπικά, αξιοποιώντας το σύνολο της ημισφαιρικής επιφάνειας της «Θόλου» και δίνοντας την αίσθηση της εμβύθισης στο εικονικό περιβάλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ρεαλιστική απεικόνιση της βλάστησης, η οποία μεταβάλλεται με βάση τις αντίστοιχες εναλλαγές της φοράς και της έντασης του αέρα στον χώρο, ενώ το περιβάλλον εμπλουτίζεται με αυτόνομους χαρακτήρες τεχνητής νοημοσύνης που περιηγούνται στην αρχαία πόλη της Πριήνης.
Λίγα λόγια για την αρχαία πόλη της Πριήνης
Η πόλη που παρουσιάζεται, χτίστηκε το 370 π.Χ. Ωστόσο, οι αναφορές στις πηγές έως το 330 π.Χ. είναι ελάχιστες και η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για την αρχαιότερη πόλη σχεδόν αδύνατη. Ανήκε στην Ιωνική Δωδεκάπολη και πήρε μέρος στην Ιωνική Επανάσταση, ενώ από εκεί καταγόταν ένας από τους Επτά Σοφούς της Αρχαιότητας, ο Βίας ο Πριηνεύς.
Στα ώριμα Βυζαντινά χρόνια η πόλη παρήκμασε και έπαψε να κατοικείται, χωρίς όμως ποτέ να υποστεί ολοκληρωτική καταστροφή ή να ανοικοδομηθεί εκ βάθρων. Έτσι λοιπόν, η Πριήνη αποτελεί ένα ασυνήθιστα πλήρες ιστορικό στιγμιότυπο, αφού η βασική πολεοδομική διάταξη, τα δημόσια κτήρια και τα τείχη της πόλης ανήκουν όλα στη μία και μοναδική φάση ακμής, το 2ο αι. π.Χ.
Στα Ρωμαϊκά χρόνια, η πόλη περιήλθε στη σφαίρα επιρροής της Ρώμης και από το 129 π.Χ. εντάχθηκε στη νεοϊδρυθείσα ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας. Τους επόμενους αιώνες παρατηρείται συρρίκνωση της πόλης. Ο ναός της Αθηνάς και τα Γυμνάσια εγκαταλείφθηκαν. Τα υλικά τους χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή βασιλικής που χτίστηκε στο κέντρο της πόλης, καθώς και για κατοικίες στη θέση του παλαιού Γυμνασίου.
Από τα μέσα του 10ου αιώνα, η Πριήνη γνώρισε εκ νέου μια περίοδο ακμής. Μεταξύ του 11ου και 13ου αιώνα η πόλη έγινε γνωστή με την ονομασία «Σαμψών» και αποτελούσε κέντρο μεγάλων αυτοκρατορικών επισκέψεων στην κοιλάδα του Μαιάνδρου, ενώ στο δεύτερο μισό του 13ου αιώνα περιήλθε στο τουρκικό κράτος. Το 1673 'Αγγλοι έμποροι από τη Σμύρνη ανακάλυψαν την Πριήνη και έναν αιώνα αργότερα άρχισαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές.
Η νέα παραγωγή του Ελληνικού Κόσμου «Ταξίδι στην αρχαία Πριήνη», εντάσσεται στο πρόγραμμα προβολών της «Θόλου» και θα προβάλλεται κάθε Παρασκευή στις 16:00 και Κυριακή στις 10:15. Πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια.
erroso.blogspot.com
