Για τον εισηγητή του ΕΚ, Peter Liese, η ΕΕ δεν πρέπει να κάνει πίσω παρά τις αντιδράσεις από άλλες χώρες.
Οι εκπομπές ρύπων από την πολιτική αεροπορία εκτιμάται ότι σήμερα αποτελούν το 3% των συνολικών «αερίων του θερμοκηπίου». Το ποσοστό φαίνεται μικρό είναι όμως το διπλάσιο εκείνου του 1990 και προβλέπεται ότι χωρίς ουσιώδη παρέμβαση θα φθάσει το 15% μέχρι το 2050, έχοντας ενδεχομένως ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα στο ίδιο το φαινόμενο του θερμοκηπίου λόγω του ύψους στο οποίο εκπέμπονται.
Στόχος της Ένωσης είναι από το 2012 να περιορίσει τις εκπομπές αυτές στο 97% του μέσου όρου της περιόδου 2004-2006, με περαιτέρω μείωση στο 95% του ίδιου μέσου όρου στα επόμενα χρόνια. αυτό μεταφράζεται αντίστοιχα στον περιορισμό των ρύπων κατά 213 και 208,5 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.
Ωστόσο, χωρίς νομοθετική παρέμβαση οι αερομεταφορείς δεν έχουν κανένα κίνητρο να συμμορφωθούν, ανανεώνοντας για παράδειγμα τους στόλους τους, πιέζοντας τους κατασκευαστές για πιο «πράσινα» αεροσκάφη» (όσο μακροπρόθεσμη προοπτική κι αν είναι αυτή) και αγοράζοντας μεγαλύτερη ποικιλία αεροσκαφών ώστε αυτά να είναι καλύτερα προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε διαδρομής.
Τέτοια νομοθετική παρέμβαση είναι, ακριβώς, η υπαγωγή τους στο σύστημα εμπορίας ρύπων, όπου κάθε τόνος καυσαερίου επιβαρύνεται με την αντίστοιχη «άδεια» ρύπανσης η οποία κοστίζει σε σημερινές τιμές περίπου 7 ευρώ.
Για να λειτουργήσει δε αποδοτικότερα για όλους το σύστημα ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των αδειών ρύπανσης, εν προκειμένω το 85%, παρέχεται στις εταιρίες δωρεάν, όμως το άλλο 15% θα πρέπει να το προμηθεύονται από την αγορά κατόπιν πλειστηριασμού.
Ένα παράδειγμα: μια εταιρία που το 2012 έλαβε δωρεάν άδειες ρύπανσης για εκπομπές ενός εκατομμυρίου τόνων διοξειδίου του άνθρακα αλλά στην πραγματικότητα είδε τα αεροπλάνα της να εκπέμπουν 1,5 εκατομμύρια τόνους, θα πρέπει να αγοράσει τις άδειες που αντιστοιχούν στις 500 χιλιάδες τόνους που περισσεύουν. Εάν δε δεν το πράξει τότε θα της επιβληθεί πρόστιμο ύψους 100 ευρώ για κάθε τόνο που δεν αγόρασε ενώ μπορεί μέχρι και να της απαγορευθεί η πρόσβαση στον εναέριο χώρο της ΕΕ.
Το μέτρο δεν αφορά μόνο τις πτήσεις εντός της ΕΕ αλλά και εκείνες από οποιαδήποτε εταιρία και από και προς οποιοδήποτε αεροδρόμιο αρκεί να διέρχονται, να προσγειώνονται ή να απογειώνονται από ευρωπαϊκό έδαφος.
Συνολικά το εμπόριο ρύπων εκτιμάται ότι αφορά περίπου 4000 αερομεταφορείς από 90 και πλέον χώρες, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ. Είναι όμως ενδεικτικό ότι μέχρι στιγμής μόνο 900 από τις εταιρίες αυτές έχουν εγγραφεί για την προμήθεια των δωρεάν αδειών.
Όμως οι εντονότερες αναταράξεις είναι πολιτικές, με ορισμένες χώρες να έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά τη συμμετοχή των εταιριών «τους» θεωρώντας ότι η απόφαση περιορίζει την εθνική τους κυριαρχία, αντίκειται στις διεθνείς συμβάσεις για τις αερομεταφορές και, φυσικά, ενέχει τεράστιο κόστος.
Στην πρώτη γραμμή, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία που ηγούνται ενός «συνασπισμού των απρόθυμων» στον οποίο έχουν προσχωρήσει άλλες 20 χώρες οι οποίες υπέγραψαν μάλιστα μανιφέστο στη Μόσχα στις 22 Φεβρουαρίου.
Έτσι, Η Κίνα ήδη απαγόρευσε επισήμως στους αερομεταφορείς της να συμμετάσχουν στην εμπορία ρύπων ενώ αντίστοιχη κίνηση προωθούν οι ΗΠΑ και η Ρωσία. Ο δε «συνασπισμός» απειλεί να επιβάλλει στους ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς πρόσθετες αντισταθμιστικές χρεώσεις και ζητά να παρέμβει ο ICAO, ο διεθνής οργανισμός πολιτικής αεροπορίας.
Από την πλευρά της η ΕΕ ανταπαντά ότι επέβαλε το μέτρο λόγω της αδυναμίας, ακριβώς, του ICAO να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, ενώ επικαλούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 21ης Δεκεμβρίου 2011 τονίζει ότι το μέτρο ουδόλως αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο. Συνολικά, σημειώνουν οι Βρυξέλλες, η πραγματική επιβάρυνση δεν υπερβαίνει τα 2 ευρώ ανά επιβάτη.
Από την πλευρά του ο εισηγητής του ΕΚ, Γερμανός ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Peter Liese, σημειώνει ότι είναι απαραίτητο «να εφαρμόσουμε τη νομοθεσία μας γιατί αν δεν το πράξουμε θα έχουμε δημιουργήσει προηγούμενο για πολλές άλλες περιπτώσεις όπως η ρύθμιση των αγορών ή άλλα εμπορικά ζητήματα στα οποία ΗΠΑ και Κίνα δεν αποδέχονται τους ευρωπαϊκούς νόμους».
Ή, όπως το θέτει ο Ολλανδός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Bas Eikhout. «μην κάνεις πίσω, φρόντισε να πληρώνουν όλοι τα ίδια και στο τέλος όλοι θα μας μιμηθούν»…
Σε ότι αφορά τη συνάντηση της Μόσχας, η επίτροπος Περιβάλλοντος, Connie Hedegaard, σημείωσε ότι «δυστυχώς το ερώτημα που θέσαμε σε όσους συμμετείχαν στη συνάντηση παραμένει αναπάντητο: «εσείς τι έχετε να προτείνετε;»
