Η διαφορά ηλικίας έχει σημασία
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να χαρίσετε ένα αδελφάκι στο μικρό σας; Οι απόψεις διίστανται και, ανάλογα με τη διαφορά στην ηλικία των παιδιών, υπάρχουν πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα.
Μικρή διαφορά: Έως την ηλικία των δύο ετών το πρωτότοκο ξεχνάει σύντομα ότι μέχρι τώρα ήταν μοναχοπαίδι και προσαρμόζεται πιο ομαλά στην άφιξη του νέου μέλους. Τα σχεδόν συνομήλικα παιδιά συνήθως αναπτύσσουν στενό δεσμό, κάνουν παρέα και μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα. Από την άλλη πλευρά βέβαια, εσείς θα κουραστείτε αρκετά αφού θα είστε έγκυος και ταυτόχρονα θα έχετε να φροντίσετε ένα μωρό, ενώ όταν γεννήσετε θα έχετε δύο μωρά, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειάζεστε όχι μόνο διπλές πάνες αλλά και δύο... αγκαλιές.
Μεγάλη διαφορά: Έχετε προλάβει να επανέλθετε τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά αφού έχει μεσολαβήσει αρκετό διάστημα ανάμεσα στις δύο εγκυμοσύνες. Πρακτικά τα πράγματα είναι πιο εύκολα, αφού το μεγαλύτερο παιδί θα πηγαίνει ήδη στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο και θα είναι αρκετά ανεξάρτητο, με αποτέλεσμα να μπορείτε να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στο μωρό. Από την άλλη πλευρά, ένα παιδί που έχει τη δυνατότητα να μιλήσει, μπορεί να σας διαμαρτυρηθεί για το μωρό και να σας ζητήσει να το... διώξετε! Κι όσο κι αν προσπαθήσετε να ενθαρρύνετε το δεσμό ανάμεσα στα δύο αδέλφια, πάντα θα τους χωρίζουν τρία ή και περισσότερα χρόνια, γεγονός που θα κάνει πιο δύσκολο να απολαύσουν το ένα την παρέα του άλλου και να βρουν κοινά ενδιαφέροντα – τουλάχιστον στην παιδική ηλικία.
Θα σου κάνουμε αδελφάκι!
Οι ειδικοί συνιστούν στους γονείς να μην ανακοινώνουν αμέσως την είδηση της εγκυμοσύνης, αφενός γιατί στο Α΄ τρίμηνο της κύησης πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας αποβολής και θα βάλετε χωρίς λόγο το παιδί σε μια διαδικασία να καταλάβει τι έχει συμβεί, και αφετέρου ο χρόνος για το παιδί σας μετράει διαφορετικά και η αναμονή θα του φανεί ατελείωτη. Χειριστείτε το θέμα ανάλογα με την ηλικία του:
Έως 4 ετών: Μιλήστε του για την εγκυμοσύνη σας όταν βρίσκεστε στο τελευταίο τρίμηνο, την εποχή που αρχίζετε να κάνετε κάποιες αλλαγές στο σπίτι, δηλαδή διαμορφώνετε το βρεφικό δωμάτιο. Άλλωστε, τότε θα είναι εμφανής η «κατάστασή» σας και το παιδί θα μπορεί να αγγίξει την κοιλιά και να αντιληφθεί ότι μέσα σας μεγαλώνει το αδελφάκι του.
5 ετών+: Ανακοινώστε στο παιδί ότι θα αποκτήσει αδελφάκι περίπου την ίδια περίοδο που θα αρχίσετε να το γνωστοποιείτε σε συγγενείς και φίλους, δηλαδή περίπου προς το τέλος του πρώτου τριμήνου της κύησης. Έτσι, θα έχετε όλο το χρόνο μπροστά σας για να του εξηγήσετε πως θα αλλάξει η ζωή όλων σας και να το προετοιμάσετε κατάλληλα.
Μικρές απορίες
Αν το πρωτότοκο παιδί σας είναι μόλις ενός έτους, η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε να του πείτε πολλά για το μωρό που περιμένετε γιατί η γλωσσική του ανάπτυξη είναι ελλιπής και δεν θα σας καταλάβει, αλλά ούτε κι εκείνο θα εκφράσει απορίες. Αν όμως έχετε μεγαλύτερο παιδί στην προσχολική ηλικία, πρέπει να του εξηγήσετε τι συμβαίνει και τι αναμένεται να αλλάξει στη ζωή σας. Συνεννοηθείτε με τον σύντροφό σας ώστε να δίνετε την ίδια πληροφόρηση, γιατί είναι πολύ πιθανόν το μικρό σας να απευθυνθεί και στους δυο σας για να σιγουρευτεί. Μην αναφέρεστε σε πελαργούς και άλλους χαριτωμένους μύθους. Ανάλογα την ηλικία του εξηγήστε του πώς βρέθηκε το μωρό στην κοιλιά της μαμάς και πώς μεγαλώνει. Δώστε του τις απαντήσεις που ζητάει, αλλά μην επεκτείνεστε σε λεπτομέρειες που θα το προβληματίσουν ακόμη περισσότερο. Σε περίπτωση που αναρωτιέται γιατί θέλετε κι άλλο παιδί, απαντήστε του με ειλικρίνεια. Μην ισχυριστείτε ότι το κάνετε για να έχει κάποιον να παίζει. Άλλωστε έχει δικούς του φίλους και μην ξεχνάτε ότι για αρκετό καιρό, μέχρι να μεγαλώσει το μωρό, δεν θα μπορεί να παίξει μαζί του.
Επίσης, μην του υπόσχεστε ότι θα παίζει με το αδελφάκι του μόλις γεννηθεί. Εξηγήστε του ότι το μωρό θα κλαίει κάθε φορά που θα χρειάζεται κάτι, ότι θα πρέπει να το ταΐζετε, να το αλλάζετε πολλές φορές την ημέρα, ότι θα χρειάζεται τη βοήθειά σας για τα πάντα κι ότι θα το φροντίζετε όλοι παρέα. Επισημάνετέ του όμως ότι σύντομα θα μεγαλώσει και θα χρειάζεται το μεγάλο του αδελφάκι για να του διδάξει παιχνίδια και άλλα χρήσιμα πράγματα.
Βήματα προετοιμασίας
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να νιώσει τρυφερά απέναντι στο νέο μωρό δίνοντάς του την ευκαιρία να «γνωριστεί» μαζί του πριν ακόμη γεννηθεί. Αφήστε το να ακουμπήσει το αφτί του στην κοιλιά σας, να ακούσει και να νιώσει το έμβρυο να κλοτσάει. Επιδιώξτε να κάνετε μαζί τις ετοιμασίες για τον ερχομό του μωρού και ζητήστε του να σας βοηθήσει, για παράδειγμα πηγαίνετε μαζί για ψώνια και προετοιμάστε την προίκα του. Αν το παιδί σας πρέπει να μετακομίσει σε ένα δωμάτιο μόνο του, κάντε το πολύ πριν γεννήσετε και δικαιολογήστε το λέγοντας: «Τώρα μεγάλωσες αρκετά και θα έχεις άλλο δωμάτιο» και όχι «Πρέπει να αλλάξεις δωμάτιο γιατί εδώ θα μείνει το μωρό».
Είναι πολύ σημαντικό, πριν γεννηθεί το νέο μωρό, να αποφασίσετε σχετικά με την καθημερινή ρουτίνα που θα έχετε στο εξής. Αν το παιδί σας θα ξεκινήσει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο ή αν σκοπεύετε να προσλάβετε μια καινούρια μπέιμπι σίτερ, κανονίστε το αρκετό καιρό πριν γεννήσετε. Μην κάνετε τις αλλαγές αυτές αφού γεννηθεί το μωρό, γιατί το παιδί θα αισθανθεί ότι το απορρίπτετε και το διώχνετε από κοντά σας εξαιτίας του νέου μέλους της οικογένειας. Επίσης, περιορίστε σταδιακά το χρόνο που αφιερώνατε στο πρωτότοκο και βρείτε του νέες δραστηριότητες ώστε να μη συνδυάσει τη μείωση του χρόνου που του αφιερώνετε με τον ερχομό του νέου παιδιού.
Πρόβα του νέου ρόλου
Για να συνηθίσει το πρωτότοκο παιδί στο ρόλο του μεγάλου αδελφού, δοκιμάστε τα εξής:
• Χαρίστε του μια κούκλα-μωρό για να προπονηθεί στη συμπεριφορά και τα «καθήκοντά» του. Μπορείτε να του δείξετε πώς κρατάμε ένα μωρό, πώς αλλάζουμε πάνες, πώς το ντύνουμε, πώς το ταΐζουμε.
• Διηγηθείτε ιστορίες από την εποχή που εκείνο ήταν μωρό και δείξτε του φωτογραφίες.
• Αγοράστε ειδικούς τίτλους βιβλίων σχετικά με την άφιξη ενός νέου παιδιού στην οικογένεια, διαβάστε τα παρέα και λύστε όλες τις απορίες του.
• Πάρτε μαζί σας το παιδί σε κάποιο από τα ραντεβού στον γυναικολόγο ώστε να έχει την ευκαιρία να ακούσει τον χτύπο της καρδιάς του μωρού και να το δει στον υπέρηχο.
• Ζητήστε από το παιδί να διαλέξει από τα παλιά μωρουδιακά του παιχνίδια κάποια που πιστεύει ότι θα αρέσουν στο μωρό.
Καλωσόρισες, μωράκι!
Εξηγήστε στο πρωτότοκο παιδί ότι, όταν αποφασίσει το μωρό να έρθει στον κόσμο, θα χρειαστεί να πάτε για λίγες μέρες στο νοσοκομείο για να το γεννήστε. Και φυσικά μην παραλείψετε να το αποχαιρετήσετε πριν φύγετε για το μαιευτήριο, ακόμη κι αν η ώρα να γεννήσετε έρθει μέσα στη νύχτα.
Κατά την επιστροφή σας ζητήστε από τον μπαμπά να κρατήσει το μωρό, ώστε να έχετε τη δυνατότητα να αγκαλιάσετε το πρωτότοκο παιδί σας και να του πείτε πόσο σας έλειψε. Στη συνέχεια συστήστε του το αδελφάκι του. Φροντίστε τις πρώτες μέρες να βρίσκετε χρόνο για να περάσετε μόνη σας μαζί με το μεγαλύτερο παιδί κάνοντας κάτι ιδιαίτερο που θα το ευχαριστήσει. Αν θηλάζετε το μωρό, προσπαθήστε τουλάχιστον στην αρχή να είστε διακριτική. Μην ξεχνάτε ότι ο θηλασμός δημιουργεί έναν έντονο δεσμό ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό και σύντομα το παιδί σας θα το καταλάβει και πιθανόν να ζηλέψει. Δώστε του λοιπόν χρόνο να συνηθίσει στην ιδέα του νέου μωρού πριν σας δει να το ταΐζετε και, όποτε είναι εφικτό, ζητήστε από τον πατέρα του να απασχολείται με το παιδί την ώρα του θηλασμού.
Οι αρμοδιότητες του μικρού βοηθού
Η συμμετοχή του πρωτότοκου στη φροντίδα του νεογέννητου θα το βοηθήσει να αισθανθεί σημαντικό. Όσο μικρό κι αν είναι, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει αρκεί να είστε σαφείς και αυστηροί σε θέματα ασφαλείας (πρέπει να πλένει τα χέρια του πριν παίξει με το μωρό, δεν θα πρέπει να το σηκώνει χωρίς τη βοήθειά σας, δεν επιτρέπεται να του δίνει φαγητό ή ένα παιχνίδι χωρίς να σας ρωτήσει κ.λπ.).
1-2 ετών: Αναθέστε του την ψυχαγωγία του μωρού. Δώστε του να κουνήσει την κουδουνίστρα ή να κρατήσει πολύχρωμα αντικείμενα για να τα χαζέψει το μωρό.
3-4 ετών: Αφήστε το να συμμετέχει στη ρουτίνα ύπνου του μωρού και να σας βοηθάει στο μπάνιο του μωρού πλένοντας τα χεράκια ή τα ποδαράκια του. Επίσης, μπορεί να αναλάβει να σπρώχνει το καροτσάκι του.
5 ετών+: Μπορεί να σας βοηθήσει να ντύσετε το μωρό και να του αλλάξετε την πάνα αλλά και να το ταΐζει με το μπιμπερό με τη βοήθειά σας. Και μην ξεχνάτε ότι, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 8 ετών, πρέπει να κάθεται όταν κρατάει στην αγκαλιά του το μωρό. Θυμίστε του να υποστηρίζει το κεφάλι του και να μην το σφίγγει δυνατά.
Κι αν αντιδράσει αρνητικά;
Όσο καλύτερα ενημερώσετε το παιδί για όλα όσα θα συμβούν με την άφιξη του μωρού τόσο πιο ομαλά θα δεχτεί τη νέα κατάσταση. Αν είναι κοινωνικό και ανεξάρτητο παιδί, δεν θα ενοχληθεί ιδιαίτερα από το γεγονός ότι τώρα η προσοχή σας είναι στραμμένη σε μεγάλο βαθμό στο μωρό. Αν όμως είναι προσκολλημένο πάνω σας, θα ενοχληθεί περισσότερο διαπιστώνοντας ότι χάνει την αποκλειστικότητα της προσοχής σας.
Προσπαθήστε να διατηρήσετε την καθημερινή ρουτίνα και κάντε μαζί με το παιδί σας όσα συνηθίζατε να κάνετε παρέα και πριν τη γέννηση του μωρού. Όταν δεν έχετε το χρόνο και τη δυνατότητα να κάνετε κάτι που σας ζητάει, μην του λέτε ότι δεν μπορείτε εξαιτίας του μωρού. Στις περιπτώσεις που αυτό είναι αναπόφευκτο (για παράδειγμα πρέπει να ταΐσετε το μωρό), εξηγήστε απλά στο παιδί σας ότι πρέπει να περιμένει λίγο και μετά θα είναι η σειρά του για να κάνετε κάτι παρέα. Φροντίστε τόσο εσείς όσο και ο σύντροφός σας να βρίσκετε καθημερινά αρκετό χρόνο που θα τον αφιερώνετε αποκλειστικά στο μεγαλύτερο παιδί και θα του δίνετε όλη σας την προσοχή και αγάπη.
Αλλόκοτη συμπεριφορά
Με όλες αυτές τις αλλαγές που συμβαίνουν με την άφιξη ενός νέου μωρού, δεν είναι ασυνήθιστο για το μεγαλύτερο παιδί να συμπεριφέρεται ανάρμοστα ή περίεργα στην προσπάθειά του να προσαρμοστεί. Τέτοιου είδους συμπεριφορές εμφανίζονται κυρίως μέσα στο σπίτι και τις περισσότερες φορές έχουν στόχο τη μητέρα. Ωστόσο, οι ενοχλητικές συμπεριφορές ξεπερνιούνται με τρυφερότητα, αφού το παιδί έχει ανάγκη να επιβεβαιώσει την αγάπη που οι γονείς του νιώθουν γι’ αυτό.
Στην προσχολική ηλικία το παιδί μπορεί να αρχίσει να μιμείται το μωρό, να βρέχει το κρεβάτι του, να θέλει να φορέσει πάνες (παρόλο που τις έχει κόψει), να θέλει μπιμπερό ή ακόμη και να επιδιώξει να θηλάσει. Ακόμη και στη σχολική το παιδί μπορεί να αρχίσει ξαφνικά να προσκολλάται πάνω σας και να κλαίει για να σας τραβήξει την προσοχή. Μπορεί επίσης το παιδί να είναι ιδιαίτερα νευρικό, υπερκινητικό, να λέει ότι μισεί το μικρό του αδελφάκι και να σας ζητήσει να το διώξετε. Εξηγήστε του ότι το μωρό είναι μέλος της οικογένειάς σας και ότι μεγαλώνοντας θα γίνουν πολύ καλοί φίλοι και θα μοιράζονται όμορφες στιγμές. Μοιραστείτε μαζί του τα συναισθήματα που τρέφατε κι εσείς για το αδελφάκι σας στην ηλικία του. Δείξτε του φωτογραφίες και πείτε του πως και το ίδιο στις ανάλογες φάσεις της ανάπτυξής του έμοιαζε με το νέο μωρό. Αυτό που έχει ανάγκη είναι να του αφιερώνετε περισσότερο χρόνο και να του λέτε συχνά πόσο πολύ το αγαπάτε.
mybabysworld.gr
