Η εφημερίδα «Ισοτιμία» και ο τηλεοπτικός σταθμός «Alpha», καθώς και «Το Βήμα» παλαιότερα, άνοιξαν πυρ κατά του ομίλου Μυτιληναίου, υποστηρίζοντας ότι τα χρέη του προς τη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ ξεπερνούν τα 180 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, «άνοιξαν» το θέμα επιδότησης, ύψους 15 εκατ. ευρώ, που έλαβε ο όμιλος από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη δημιουργία νέων μονάδων.
Από τα δημοσιεύματα και τα ρεπορτάζ ευαισθητοποιήθηκε ο οικονομικός εισαγγελέας Γρηγόρης Πεπόνης, ο οποίος ανέθεσε στον αναπληρωτή οικονομικό εισαγγελέα Σπύρο Μουζακίτη τη διενέργεια έρευνας. Ο εισαγγελέας θα ερευνήσει εάν έχει διαπραχθεί το αδίκημα της απιστίας και μάλιστα σε βαθμό κακουργήματος, εκ μέρους των αρμοδίων στελεχών της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ, που δεν προέβησαν στην είσπραξη των οφειλομένων από τον όμιλο Μυτιληναίου.
Σύμφωνα με τα επίμαχα ρεπορτάζ, ο όμιλος οφείλει στις δύο κρατικές επιχειρήσεις περισσότερα από 180 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, υποστηρίζουν ότι η «Αλουμίνιον της Ελλάδος», θυγατρική του ομίλου Μυτιληναίου, χρωστά στη ΔΕΗ περίπου 110 εκατ. ευρώ, ποσόν το οποίο προσαυξάνεται κάθε μήνα κατά 15 εκατ. ευρώ, ενώ έχει οφειλές και προς τη ΔΕΠA. Επίσης, αναφέρεται ότι ο ενεργειακός όμιλος στο πρώτο 9μηνο του 2011 ανακοίνωσε κερδοφορία 99,4 εκατ. ευρώ και προανήγγειλε εξαγορές επιχειρήσεων.
Εξάλλου, ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος έδωσε εντολή να διερευνηθεί στο πλαίσιο της ίδιας προκαταρκτικής εξέτασης και η υπόθεση της επιδότησης που πήρε ο ίδιος ο όμιλος από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ύψους 15 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία νέας μονάδας παραγωγής. Την επιδότηση, σύμφωνα με τις καταγγελίες, θα έπρεπε να είχε επιστρέψει από το 2008.
Προσπαθώντας κανείς να ξετυλίξει τον μίτο που θα τον βγάλει έξω από τον λαβύρινθο αυτής της υπόθεσης, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι υπάρχει εμπλοκή τεσσάρων υπουργών. Μάλιστα, η εμπλοκή είναι διακομματική, καθώς από τους υπουργούς που χειρίστηκαν τις σχέσεις του ομίλου με τις κρατικές επιχειρήσεις, οι δύο ήταν της Νέας Δημοκρατίας (κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή) και οι δύο ήταν του ΠΑΣΟΚ (κυβερνήσεις Γιώργου Παπανδρέου).
Το ιστορικό
Ο όμιλος Μυτιληναίου εξαγόρασε τον Μάρτιο του 2005 την «Αλουμίνιον της Ελλάδος», πρώην γαλλική ΠΕΣΙΝΕ, που λειτουργούσε επί δεκαετίες με προνομιακό ανταγωνιστικό ηλεκτρικό τιμολόγιο, καθώς υπέγραφε με τη ΔΕΗ αποικιοκρατικού τύπου συμβάσεις.
Τότε, με υπουργό Ανάπτυξης τον Δημήτρη Σιούφα, η «Αλουμίνιον» έλαβε άδεια αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό σήμαινε ότι θα μπορούσε να παράγει ρεύμα για να καλύπτει τις υψηλές ενεργειακές ανάγκες της. Όντως, ο όμιλος προχώρησε σε επένδυση στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας. Παράλληλα, η εταιρεία έλαβε κρατική επιδότηση 16 εκατ. ευρώ για την απόφαση και την επιλογή της να γίνει αυτοπαραγωγός ηλεκτρικού ρεύματος.
Επί υπουργίας Χρήστου Φώλια, τον Απρίλιο του 2008 και μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα, η άδεια αυτοπαραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας της «Αλουμίνιον» μετατράπηκε σε άδεια μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρισμού - θερμότητας. Αυτομάτως, η εταιρεία αποκτούσε το δικαίωμα να πουλά το παραγόμενο ρεύμα μέσω του συστήματος αντί να το χρησιμοποιεί για να καλύπτει τις ανάγκες της.
Πρακτικά, το όφελος είναι μεγάλο. Η «Αλουμίνιον» μπορούσε να αγοράζει φθηνό ρεύμα από τη ΔΕΗ και να το χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της και, παράλληλα, να πουλάει το ρεύμα που η ίδια παρήγαγε. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι εκείνη την εποχή μπορούσε να πουλάει προς 55 ευρώ τη μεγαβατώρα αντί 41 ευρώ που αγόραζε το ρεύμα για δική της χρήση από τη ΔΕΗ.
Στη συνέχεια, ο όμιλος προσπάθησε να μετατρέψει το εργοστάσιο από απλή μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού - θερμότητας σε μονάδα συμπαραγωγής υψηλής αποδοτικότητας. Ο στόχος ήταν εύλογος: να εκμεταλλευθεί τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου 3734/2009, με βάση τις οποίες μπορούσε να εξασφαλίσει ακόμα υψηλότερες επιδοτήσεις.
Πότε έγινε η μετατροπή; Μετά τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης Παπανδρέου και επί των ημερών της Τίνας Μπιρμπίλη στο νέο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που πήρε τις σχετικές αρμοδιότητες από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Η λειτουργία μονάδων συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης αποτελεί στόχο της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή εξοικονομούνται καύσιμα και περιορίζονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με τους κανονισμούς των Βρυξελλών, οι συγκεκριμένες μονάδες αντιμετωπίζονται ευνοϊκά και ένα μέρος του παραγόμενου ρεύματος γίνεται αποδεκτό από το σύστημα με επιδοτούμενη τιμή, σαν να προέρχονταν από ανεμογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά τόξα.
Με βάση αυτές τις αρχές, η Τίνα Μπιρμπίλη άλλαξε τις διατάξεις, ώστε οι μονάδες συμπαραγωγής υψηλής αποδοτικότητας να αντιμετωπίζονται μέχρι τα 35 μεγαβάτ ως ανανεώσιμες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εισέρχονται κατά προτεραιότητα στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας και να απολαμβάνουν πολύ υψηλότερες τιμές από την οριακή τιμή του συστήματος. Αρχικά, αυτή η ρύθμιση αφορούσε στις μικρές μονάδες νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών, οι οποίες έχουν μεγάλες ανάγκες.
Αλλά και αυτός ο περιορισμός έφυγε από τη μέση, όταν τον Ιούλιο 2011 ο διάδοχος της «πράσινης Τίνας» στο υπουργείο Περιβάλλοντος Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κατάργησε τον περιορισμό των 35 μεγαβάτ για τις μονάδες Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, με αποτέλεσμα το παραγόμενο ρεύμα από αυτές να απορροφάται κατά προτεραιότητα με εγγυημένη τιμή. Η μοναδική μονάδα που μπορούσε να ενταχθεί σε αυτό το καθεστώς ήταν το εργοστάσιο του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας τής «Αλουμίνιον».
Η εγγυημένη τιμή μιας μονάδας τέτοιου τύπου που λειτουργεί με φυσικό αέριο είναι υψηλότερη εκείνης που προσφέρεται σε αιολικές μονάδες και συνδέεται με τη διεθνή τιμή του φυσικού αερίου, γεγονός που αυξάνει την επιδότηση στον χρόνο. Με βάση τη ρύθμιση Παπακωνσταντίνου, η τιμή για το ρεύμα της «Αλουμίνιον» της Ελλάδας υπολογίζεται με τιμολόγιο αιολικής συν τη ρήτρα φυσικού αερίου, κάτι που ανεβάζει την τιμή.
Τι λένε για την επιδότηση και την επιστροφή της
Οι επικριτές του ομίλου υποστηρίζουν ότι η μονάδα συμπαραγωγής της «Αλουμίνιον» κατασκευάστηκε με κρατικές επιδοτήσεις, ύψους 15,8 εκατ. ευρώ, για να καλύψει με τη λειτουργία της τις ανάγκες της βιομηχανίας σε ρεύμα. Επίσης, ότι άλλα 17 εκατ. ευρώ αποτελούν έμμεση επιδότηση, ως απόρροια των ρυθμίσεων του νόμου 4955/2006 και του επιμερισμού σε όλους τους καταναλωτές του κόστους κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου προς τις εγκαταστάσεις της στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.
Με βάση τη ρύθμιση Φώλια, ο όμιλος Μυτιληναίου θα επέστρεφε στο κράτος τα 15,8 εκατ. ευρώ, αλλά όπως λένε οι επικριτές του δεν το έχει κάνει. Αντιθέτως, πήρε παράταση έως το τέλος του 2012 να επιστρέψει την επιδότηση χωρίς τόκους. Η παράταση δόθηκε από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Μαθιουδάκη.
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: «Το κράτος μάς χρωστάει 216,55 εκατ. ευρώ»
Ο όμιλος Μυτιληναίου όχι απλώς χαρακτηρίζει γλαφυρές τις αφηγήσεις περί σκανδάλου, αλλά και περνά στην αντεπίθεση, ζητώντας την επίλυση των θεμάτων που εκκρεμούν για Αλουμίνιο και μονάδα Συμπαραγωγής.
«Ξεσπαθώνοντας» κατά των επικριτών του, ο πρόεδρος του ομίλου Ευάγγελος Μυτιληναίος επισημαίνει ότι το Δημόσιο χρωστάει στις επιχειρήσεις του 216,55 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για οφειλές οι οποίες πηγάζουν κυρίως από εκκρεμείς επιστροφές ΦΠΑ, αλλά και οφειλές του ΔΕΣΜΗΕ (μόνο ο ΔΕΣΜΗΕ χρωστά 90 εκατ. ευρώ). Επίσης, τονίζει ότι ο ίδιος θα δεχόταν τον συμψηφισμό των οφειλών του προς ΔΕΗ και ΔΕΠΑ με αυτές του Δημοσίου. Από την πλευρά της, η ΔΕΗ διεκδικεί 58 εκατ. ευρώ από την «Αλουμίνιον», ενώ άλλα 65 εκατ. ευρώ διεκδικεί η ΔΕΠΑ.
Σύμφωνα με στοιχεία του ομίλου Μυτιληναίου, η «Αλουμίνιον» το διάστημα 2006 με 2011 έχει καταβάλει στη ΔΕΗ συνολικά ποσό 634.752.840 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε πλήρη και ολοσχερή εξόφληση των υποχρεώσεών της προς την Επιχείρηση.
Από την 1η Ιουλίου του 2008, τα τιμολόγια Υψηλής Τάσης απελευθερώθηκαν με υπουργική απόφαση, που ορίζει ότι η τιμολόγηση πρέπει να καθορίζεται μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των πελατών και της ΔΕΗ, λαμβάνοντας, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΡΑΕ, υποχρεωτικά υπόψη το μέγεθος και κυρίως το καταναλωτικό προφίλ εκάστου πελάτη.
Η «Αλουμίνιον» και η ΔΕΗ τον Οκτώβριο του 2010 συμφώνησαν σε κατά συμβιβασμό προσδιορισμό της συνολικής οφειλής της πρώτης για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για το διάστημα μεταξύ 1.7.2008 και 30.6.2010, στο ποσό των 82,5 ευρώ εκατομμυρίων, που αντιστοιχεί στην πλήρη χρέωση του βιομηχανικού τιμολογίου χωρίς τη μονομερώς επιβληθείσα αύξηση.
Η αποπληρωμή αυτής της οφειλής γίνεται κάθε μήνα κανονικά και η «Αλουμίνιον» εξυπηρετεί στο ακέραιο τον διακανονισμό της. Μέχρι στιγμής έχει καταβληθεί το ποσό των 43,2 εκατ. ευρώ και απομένει προς εξόφληση υπόλοιπο 39,3 εκατ. ευρώ, το οποίο εξοφλείται μηνιαίως και εντόκως.
Το νέο σχέδιο σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται στη διαιτησία της ΡΑΕ, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι όροι της σύμβασης και να ελεγχθεί η νομιμότητά του με βάση τα όσα ορίζει η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις απελευθερωμένες αγορές ενέργειας.
Η διαφορά της «Αλουμίνιον» από τους λοιπούς πελάτες Υψηλής Τάσης της ΔΕΗ φαίνεται από το καταναλωτικό της προφίλ, καθώς οι ανάγκες της σε ηλεκτροδότηση αποτελούν το 5% της συνολικής ζήτησης της χώρας. Συγκεκριμένα, αν η επιχείρηση έπαυε να λειτουργεί, η ΔΕΗ θα αναγκαζόταν να αποσύρει 2 λιγνιτικές μονάδες από την παραγωγή, διογκώνοντας ακόμα περισσότερο το πρόβλημα της ανεργίας στη Δυτ. Μακεδονία και προκαλώντας νέες αυξήσεις στην Οριακή Τιμή Συστήματος εις βάρος των καταναλωτών.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ομίλου, δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη η «εκμετάλλευση τεχνικών και νομικών θεμάτων που επιχειρείται, σχετικά με τη δίκαιη τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς». Αναφέρεται μάλιστα ότι «η δίκαιη τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ από τη ΔΕΗ, καθώς και οι πρωτοφανείς καθυστερήσεις στην αδειοδότηση της μονάδας Συμπαραγωγής, οφείλονται αποκλειστικά στην αδυναμία της Πολιτείας να εφαρμόσει το νόμο και τους κανονισμούς της Εθνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, δίνοντας τη δυνατότητα σε όλων των ειδών και προέλευσης “παράγοντες” της αγοράς να μιλούν για “πολιτικά σκάνδαλα” και άλλα γλαφυρά παρόμοια, συνδέοντας ταυτόχρονα την επιχειρηματική λειτουργία με προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ και οι σκληρά δοκιμαζόμενοι από την κρίση Έλληνες πολίτες».
iapopsi.gr
