Ανώτατο Συμβούλιο του ΔΗΣΥ. Σε τούτη την πρώτη συνέντευξη του Νίκου Αναστασιάδη ως ο υποψήφιος του ΔΗΣΥ στις προεδρικές εκλογές του 2013, η πρώτη ερώτηση αφορούσε σε αυτό για το οποίο συζητεί και αγωνιά ο πολύς κόσμος. Εάν τώρα που αρχίζει η προεκλογική περίοδος, τελειώνει η περίοδος της συναίνεσης, π.χ. στα ζητήματα της Οικονομίας. «Το αντίθετο» ήταν η αυθόρμητη απάντηση του κ. Αναστασιάδη. «Το αντίθετο. Θα παραμείνουμε, όπως πάντα, παράταξη ευθύνης. Το έχουμε αποδείξει άλλωστε. Την ώρα των εκλογών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν δειλιάσαμε μπροστά στο πολιτικό κόστος και δεν υποχωρήσαμε, όπως έγινε σε πολλές των άλλων χωρών. Ίσως αποτελούμε τη μόνη εξαίρεση.
Κατά τον ίδιο τρόπο θα πολιτευτούμε και μέχρι τις προεδρικές εκλογές. Και ούτε τυχαία ήταν η μη αναφορά μου στην κυβέρνηση και το ΑΚΕΛ, κατά την ομιλία μου εις το Ανώτατο Συμβούλιο του κόμματος. Παρέθεσα τις δικές μου θέσεις, τις παθογένειες του συστήματος, τις ριζοσπαστικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν και υπερτόνισα ότι δεν έχει θέση ο λαϊκισμός μπροστά στα μεγάλα εθνικά θέματα» ανέφερε κατηγορηματικά ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Απομένει να δούμε, βέβαια, κατά πόσο αυτή του τη δήλωση - δέσμευση θα την κρατήσει τους επόμενους 11 μήνες... Η συνέντευξη δόθηκε την επομένη της διάσκεψης Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας για το Κυπριακό και, αναπόφευκτα, ο Νίκος Αναστασιάδης κλήθηκε να δώσει απαντήσεις σε τοποθετήσεις του κ. Χριστόφια που αφορούσαν τον ίδιο και το κόμμα του.
ΕΡΩΤ- Σκεφτήκατε αυτό με τον διαπραγματευτή στο Κυπριακό, γιατί δεν είστε αξιόπιστος λόγω της στάσης σας το 2004;
ΑΠ- Ε, άκουσα πολλές γελοιότητες, μεταξύ άλλων, και αυτή. Αντίθετα. Αφού ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε δηλώσει κάποιες φορές ότι η 1η Ιουλίου αποτελούσε ορόσημο, διότι η Κύπρος θα ασκούσε την Προεδρία της ΕΕ, θεώρησα ότι έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να συντηρηθεί ο διάλογος για το Κυπριακό και να μην οδηγηθούμε σε ένα αδιέξοδο. Εφόσον, λοιπόν, ο Πρόεδρος αδυνατεί να συνεχίσει τον διάλογο κατά την περίοδο της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ, και εν τη ουσία οι Ιακώβου – Οζερσάι λειτουργούν σαν διαπραγματευτές και προετοιμάζουν το έδαφος για τους δύο ηγέτες, θεώρησα ότι ένα από τα στοιχεία που θα μπορούσε να διασώσει τον εν εξελίξει διάλογο θα ήταν ο διορισμός διαπραγματευτή. Υπάρχει όμως και ένας βαθύτερος πολιτικός λόγος που το έπραξα. Η προσήλωσή μου στη θέση ότι θα πρέπει να εμπλακεί εις τον διάλογο, ουσιαστικά και ενεργά, η ΕΕ. Και η Ελλάδα, η Τουρκία και οι δύο κοινότητες. Καμία των υπολοίπων δεν θα εκπροσωπείται είτε με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είτε με τον Πρωθυπουργό τους. Συνεπώς, δεν μπορεί ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εκπροσωπεί το σύνολο του κυπριακού λαού –Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους- να είναι συνομιλητής. Θα μπορεί, όμως, από καιρού εις καιρόν, ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής κοινότητας, να πραγματοποιεί συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη προκειμένου να λαμβάνονται εκείνες οι πολιτικές οι αποφάσεις, που θα μας βοηθήσουν στο να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Εφόσον υπάρχει το έδαφος για πολιτικές αποφάσεις και με πλήρη ενημέρωση, βεβαίως, του Εθνικού Συμβουλίου όσον αφορά τα της συναντήσεως.
ΕΡΩΤ- Αναφορικά με τη διευρυμένη διαδικασία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει πει πως μόνον ο ΔΗΣΥ και κανένα άλλο κόμμα, καθώς και η τουρκική πλευρά, έχουν αυτή τη θέση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τετραμερή...
ΑΠ- Λυπούμαι. Και ένα έχω να απαντήσω εις τον Πρόεδρο. Εάν δεν έχει αντιληφθεί ότι έχει ξοφλήσει η πολιτική του, ότι χρεοκόπησε το δόγμα που υιοθέτησε της κυπριακής ιδιοκτησίας διαλόγου, σημαίνει ότι είναι εκτός πραγματικότητος. Έναν των προσχημάτων που δεν θέλουν την ΕΕ ο Πρόεδρος και το ΑΚΕΛ, είναι τάχα ότι δεν έχει ενιαία εξωτερική πολιτική η ΕΕ. Η απάντηση είναι απλή. Δεν είναι την εξωτερική πολιτική της ΕΕ που θέλουμε να δοκιμάσουμε, αλλά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που είναι υπαρκτό και δεδομένο. Ούτε τα ΗΕ έχουν ενιαία εξωτερική πολιτική και όμως τα εμπιστευόμαστε. Κατά τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να εμπλακεί η ΕΕ, όχι υπό τη μορφή που θέλει να της αποδώσει διαστρεβλωτικά ο Πρόεδρος, πως τάχα θα είναι μια τετραμερής διάσκεψη, αλλά είναι κάτω από συγκεκριμένους όρους που θα συμμετέχει η ΕΕ, η Τουρκία και η Ελλάδα, μαζί με τους συνομιλητές των δύο κοινοτήτων.
ΕΡΩΤ- Είναι καιρός τώρα για πειράματα;
ΑΠ- Μα αυτό εδοκιμάσθη και το 1968 και, μάλιστα, είχε σημειωθεί μια αξιόλογη πρόοδος, όταν εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής κοινότητας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης, της τουρκοκυπριακής ο Ραούφ Ντεντκάς, της Τουρκίας ο Ορχάν Αλντικαστί και της Ελλάδος ο κ. Δεκλερής. Είχε αποδώσει εκείνος ο διάλογος και οδηγούσε σε μία βελτιωμένη Ζυρίχη. Άλλο εάν η Χούντα και οι όποιοι άλλοι παράγοντες παρενέβησαν για να ανατρέψουν το αποτέλεσμα εκείνου του διαλόγου. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη το τότε και το τώρα, εμείς λέμε ότι θα μπορούσε να διευρυνθεί ο κύκλος των συνομιλητών για να είναι και η Τουρκία παρούσα, η οποία θα ελέγχεται κατά πόσο οι προτάσεις της είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και εννοείται ότι όλα αυτά θα πραγματοποιούνται πάντα, κάτω από την αιγίδα των ΗΕ, χωρίς αυστηρά χρονοδιαγράμματα και χωρίς την όποια επιδιαιτησία. Ένας διάλογος, ο οποίος θα ενέπλεκε την ΕΕ για την οποία έχουμε δώσει μάχες, προκειμένου, αξιοποιώντας την, να πετύχουμε μια λύση η οποία θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τους Ελληνοκυπρίους.
ΕΡΩΤ. Με τη θέση σας για χαλαρή ή αποκεντρωμένη Ομοσπονδία, είναι σαν να θέλετε να γκρεμίσετε ό,τι έκτισε ο ίδιος με τον κ. Ταλάτ, λέει ο Πρόεδρος.
ΑΠ- Δεν ξέρω τι έκτισε ο Πρόεδρος με τον κ. Ταλάτ... Το μόνον που ξέρω είναι τις συγκλίσεις που επιτέλους μας παρουσίασε και που είναι ένα θλιβερό κατάντημα, διότι, σίγουρα μας οδηγούν σε μία δεύτερη απόρριψη, σε περίπτωση που υιοθετηθούν ως στοιχεία συστατικά του κράτους. Και μιλώ για τις συγκλίσεις που αφορούν είτε την απόλαυση των τεσσάρων ελευθεριών από τους Τούρκους υπηκόους, που προτάσσεται μάλιστα των συγκλίσεων, είτε γι' αυτές που αφορούν την κατανομή των έργων ανάπτυξης μεταξύ των δύο κοινοτήτων και τον υπερσυγκεντρωτισμό εξουσιών, που το μόνο που θα επιφέρουν είναι την παράλυση του κράτους. Το άλλο που θέλω να πω, είναι ότι δεν υπάρχουν χαλαρές ομοσπονδίες. Υπάρχουν ισχυρά λειτουργικά και βιώσιμα κράτη. Και όταν εμείς επιμένουμε ότι θα πρέπει να έχουμε ένα ισχυρό, βιώσιμο και λειτουργικό κράτος, εννοούμε ότι δεν πρέπει να υπολείπεται των όποιων ουσιωδών εξουσιών. Δεν θα πρέπει να επιτρέπει σε κανέναν να αμφισβητεί την κρατική υπόσταση, δηλαδή τη μία διεθνή προσωπικότητα, τη μία κυριαρχία, τη μία και μόνη ιθαγένεια.
ΕΡΩΤ- Άρα, εσείς τι λέτε;
ΑΠ- Εμείς λέμε να ισχύσει ότι και στην Ευρώπη. Δηλαδή, αποκέντρωση εξουσιών όσον αφορά στα θέματα που άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών και μόνον. Κατ' αυτόν τον τρόπο, θα είναι λειτουργικότερο το κράτος, δεν θα αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο, εξαιτίας αδιεξόδων, να παραλύει το κράτος και να υφίστανται τις συνέπειες οι πολίτες. Την ίδια ώρα μπορεί, εάν έτσι πολιτευτούμε, να επιτύχουμε σημαντικές αλλαγές και όσον αφορά στη στάση της τουρκικής πλευράς για την εκ περιτροπής προεδρία και την επιστροφή εδαφών, όπως επίσης και γενικότερα για όλο το καθεστώς που αφορά στη δομή του κράτους. Έτσι, όχι μόνον δεν θα έχουμε ένα δυσλειτουργικό κράτος, αλλά, αντίθετα, ένα κράτος που θα είναι και βιώσιμο και δεν θα το αμφισβητεί κανένας. Τα όσα ακούω περί χαλαρής Ομοσπονδίας τα αποδίδω στην άγνοια των νομικών συστημάτων και το πώς λειτουργούν, ή εις την τάση διαστρέβλωσης προκειμένου να δικαιώσουν θέσεις, οι οποίες, μπορεί διαχρονικά να ανάγονται εις το παρελθόν, αλλά με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Στην Ευρώπη, το 70% των αποφάσεων είτε λαμβάνονται είτε υλοποιούνται από τις περιφέρειες, και όχι από τις κεντρικές κυβερνήσεις.
«Ψεύδεται ο Πρόεδρος για τους S-300»
Στην ομιλία του στο Ανώτατο Συμβούλιο του ΔΗΣΥ, ο Νίκος Αναστασιάδης εισηγήθηκε τον αναπροσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής, με την χάραξη μιας αξιόπιστης ολοκληρωμένης στρατηγικής με ενεργότερο εμπλοκή της ΕΕ και με αξιοποίηση του νέου γεωπολιτικού ρόλου της Κύπρου. Επανέλαβε ακόμη τη θέση του κόμματός του για ένταξη στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, αλλά ακόμη και στο ΝΑΤΟ εάν οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν, όπως είπε.
ΕΡΩΤ- Μετά το 1960 ενδεχομένως να είστε ο πρώτος πολιτικός που μιλά ανοικτά, ξεκάθαρα, για το ενδεχόμενο ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Δεν είναι παράτολμο σε προεκλογική περίοδο να βάζετε τέτοιες θέσεις; Ωρίμασαν οι συνθήκες;
ΑΠ- Όχι δεν είναι παράτολμο. Το θέμα είναι να τολμάς να λες με θάρρος την άποψή σου σε θέματα ζωτικής σημασίας.
ΕΡΩΤ- Υπάρχει αντιαμερικανισμός όμως στην Κύπρο...
ΑΠ- Είναι ένα σφάλμα της εξωτερικής μας πολιτικής ο αντιαμερικανισμός. Δεν γίνεται να λειτουργούμε με τα «αντί». Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την κάθε δυνατότητα που υπάρχει προς όφελος της πατρίδας μας. Και μέχρι σήμερα, τουλάχιστον, λείπουν οι άριστες σχέσεις που θα έπρεπε να οικοδομήσουμε με τις υπερδυνάμεις. Και ενώ έχουμε άριστες σχέσεις με τη Ρωσία, οι οποίες θα πρέπει να διατηρηθούν και το υπερτονίζω αυτό, από την άλλη παρουσιάζεται μια συγκρουσιακή σχέση με τις ΗΠΑ. Πιστεύω ότι οι νέες σχέσεις που αναπτύσσονται με το Ισραήλ -και που πρέπει να τις εμβαθύνουμε- μπορεί να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση των σχέσεων μας με τις ΗΠΑ και πρέπει να το επιδιώξουμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να χαλάσουμε τις σχέσεις μας με παραδοσιακούς φίλους από το παρελθόν. Το θέμα όμως, είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι, όπως πάντοτε συνέβαινε, τα κράτη ασκούν μια πολιτική ανάλογα και με τα συμφέροντα της δικής τους χώρας. Και τα συμφέροντα της δικής μας χώρας δεν εξυπηρετούνται με ευρωφοβίες, ούτε με αντιαμερικανισμούς, ούτε με αντισημιτισμούς, ούτε με τα όποια «αντί».
ΕΡΩΤ- Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θυμήθηκε, την Τετάρτη στη διάσκεψη Τύπου που έδωσε για το Κυπριακό, ότι ο ΔΗΣΥ θυσίασε τις Ιδέες Γκάλι για να βγάλει πρόεδρο τον Γλαύκο Κληρίδη και θυμήθηκε, επίσης, την πυραυλολογία. Το ίδιο άρχισαν τελευταίως να κάνουν και στελέχη της κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ. Δεν ακούμε όμως τίποτα από το Συναγερμό. Δεν έχετε απαντήσεις;
ΑΠ- Πώς δεν έχουμε απαντήσεις. Απλώς αποφεύγουμε την παρελθοντολογία. Αλλά, εφόσον με ρωτάτε, να σας απαντήσω. Πρώτον, οι ιδέες Γκάλι, ας μην ξεχνούμε, ήταν ένα τρίπτυχο. Και ήταν εκείνες οι προτάσεις που εν τη ουσία απετέλεσαν και το ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάν, το οποίο εν συνεχεία υπεβλήθη. Θέλω να υπενθυμίσω ότι οι Ιδέες Γκάλι ήταν μία στήλη με τις ιδέες των ΗΕ, μία στήλη με τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και άλλη μία στήλη με τις θέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς. Δεν ήταν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο το οποίο ενταφιάστηκε. Και το πιο σημαντικό είναι ότι, για πρώτη φορά, εκαταδικάζετο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ως ο φέρων την ευθύνη της μη ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων. Άρα, εκείνος που τις ενταφίασε, για να μιλούμε με όρους ιστορικούς, ήταν ο Ραούφ Ντενκτάς και κανένας άλλος. Επαναλαμβάνω ότι ήταν μία πρόταση ως βάση διαπραγμάτευσης, η οποία περιελάμβανε και τις θέσεις και των δύο πλευρών.
ΕΡΩΤ- Για την πυραυλολογία, έχετε απάντηση; Κατασπατάλησε ο κ. Κληρίδης τα χρήματα του κυπριακού λαού για να επανεκλεγεί;
ΑΠ- Τα κομματικά στελέχη ας λένε ότι θέλουν, αλλά ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας που γνώριζε και γνωρίζει την πραγματική αλήθεια και ιδιαίτερα την ιστορία των S-300, είναι λυπηρό και αδιανόητο να ψεύδεται ενώπιον του κυπριακού λαού και να λέει ότι τάχα υπήρξε διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Η Ελλάδα αντικατέστησε τους S-300, που στοίχισαν 300 εκατομμύρια δολάρια, με τους μεσαίου βεληνεκούς πυραύλους Tor-M1, αξίας άνω των 400 εκατομμυρίων. Επομένως, όχι μόνο δεν υπήρξε διασπάθιση δημοσίου χρήματος, αλλά, αντίθετα, υπήρξε και μια αμυντική ομπρέλα την οποία ο τόπος χρειαζόταν. Ας μην ξεχνούμε εξάλλου ότι μπορεί να ανέλαβε τις ευθύνες ο Γλαύκος Κληρίδης, αλλά υπάρχουν γραπτές δηλώσεις του τότε υπουργού Εξωτερικών Θόδωρου Πάγκαλου, που έλεγε ότι η Ελλάς δεν θα είναι αλληλέγγυος εις την Κύπρο σε περίπτωση, που σαν αποτέλεσμα εισαγωγής του πυραυλικού συστήματος S-300, θα εδέχετο επίθεση.
Η εικόνα μου και η αυτοκριτική
ΕΡΩΤ- Όταν κάνετε συνεντεύξεις στην τηλεόραση μετά κάθεστε και τις βλέπετε; Σας αρέσει η εικόνα σας στην τηλεόραση;
ΑΠ- Πάντα ζητώ και παίρνω αντίγραφο της εκπομπής και ο λόγος είναι για να ασκήσω αυτό που με διακρίνει, και είναι ίσως το μόνο μου προσόν αν θέλετε (χαμόγελα), την αυτοκριτική. Αναγνωρίζω ότι στο παρελθόν, ενώ είχα τη φαρέτρα μου γεμάτη επιχειρήματα, η ειρωνεία και η συνεχής διακοπή του συνομιλητή μου, κατέστρεφε τα πάντα. Ακόμα και το ύφος ή το στυλ μου. Και δεν αδικώ τον κόσμο, που σαν αποτέλεσμα της δικής μου εμφάνισης, σχημάτισε μιαν εικόνα εντελώς αντίθετη με την πραγματικότητα. Και αυτό το διαπιστώνω με τις καθημερινές συναναστροφές που έχω. Άγνωστοι που είχαν μιαν εικόνα όχι την καλύτερη για μένα, όταν με γνωρίσουν μου λένε «μα δεν είσαι εσύ που παρακολουθούμε στην τηλεόραση». Και δεν έχουν άδικο. Δεν ευθύνονται εκείνοι, ευθύνονται κάποιες δικές μου συμπεριφορές ή η γλώσσα του σώματος μου. Επομένως, ναι, αυτό το οποίο συνέβαλε στο να παρουσιάζω σήμερα μια, ελπίζω, σημαντικά βελτιωμένη εικόνα, είναι ακριβώς η δύναμη της αυτοκριτικής
ΕΡΩΤ- Έρχεται κόσμος και σας βρίσκει από άλλους πολιτικούς χώρους;
ΑΠ- Είναι εκπληκτικό, και δεν το λέω με έπαρση ή εγωισμό, ότι άνθρωποι που ευρίσκονται σε όλους ανεξαίρετα τους ιδεολογικούς χώρους με ενθαρρύνουν και μου εκδηλώνουν την εμπιστοσύνη τους. Θέλω να υπερτονίσω την ίδια ώρα, ότι δεν θα πρέπει να επαναπαυθεί κανένας για το κλίμα εμπιστοσύνης που μπορεί να τυγχάνει η υποψηφιότητά μου. Θα πρέπει να πολιτευθούμε με πράξεις, με έργα, με σωφροσύνη και ιδιαίτερα με αίσθημα ευθύνης, εάν θέλουμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του συνόλου.
ΕΡΩΤ- Έρχονται και σας βρίσκουν και από το ΑΚΕΛ;
ΑΠ- Δεν εξαιρούνται οι οπαδοί του ΑΚΕΛ. Και θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν έχουμε την παραμικρή διαφορά με τους οπαδούς του ΑΚΕΛ. Μπορεί να μας χωρίζουν ιδεολογικές διαφορές με την ηγεσία του ΑΚΕΛ, αλλά ένα θέλω να υπερτονίσω, ότι για μένα δεν υπάρχουν οι μεν και οι δε. Υπάρχουν μόνον πολίτες ίσοι σε αυτό το κράτος, γι' αυτό και οι δικές μου εισηγήσεις θα περιλαμβάνουν τομές. Εάν με τιμήσει ο λαός, στις Επιτροπές, τα Συμβούλια και τις θεσμικές θέσεις, αντί κομματικής ταυτότητας που είναι μέχρι σήμερα το κριτήριο διορισμού, θα είναι πλέον η αξία και το κύρος που έχει κάποιος. Εάν και εφόσον με τιμήσει ο λαός, δεν θα ασκώ το προνόμιο -που το Σύνταγμα παραχωρεί στον Πρόεδρο- του διορισμού κατά την δική του κρίση των μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και όπως είπα πριν των διάφορων Επιτροπών, Συμβουλίων και Θεσμών, παρά μόνον έπειτα από διαβούλευση με τη Βουλή και την έγκριση της Βουλής.
