Σκληρή γυμναστική ή ελαφριά γυμναστική. Γενικότερα, κάθε συνδυασμός «τρώω λιγότερο» και «γυμνάζομαι περισσότερο» θα δουλέψει και θα χάσεις τα κιλά που θέλεις.
Μόνο για λίγο, όμως. Τότε ξαφνικά όλα αλλάζουν. Ο ουρανίσκος σου αρχίζει να βαριέται τη δίαιτα και τις ίδιες γεύσεις κι εσύ λαχταράς όλα αυτά που έχεις ξεχάσει. Το σώμα σου συνηθίζει τη γυμναστική και σταματά να παρουσιάζει βελτίωση. Τότε είναι που αρχίζεις τις δικαιολογίες. «Εχω αργό μεταβολισμό» ή «τα γονίδιά μου δεν μου επιτρέπουν την άμεση απώλεια βάρους».
Η αλήθεια είναι ότι οι βαρύτεροι άνδρες έχουν γρηγορότερο μεταβολισμό σε σχέση με τους πιο αδύνατους, ακριβώς επειδή καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια για να σύρουν το κορμί τους. Ερευνες έχουν δείξει ότι το λίπος του σώματος και η κατανομή του είναι γενετικά προδιαγεγραμμένα σε ποσοστό 25-40%, κάτι που σημαίνει ότι η πλαδαρότητα μπορεί να οφείλεται είτε σε κληρονομικότητα είτε -κάτι που είναι πολύ πιο πιθανό- επειδή όταν τρως ξεχνάς να σταματήσεις.
Το πρόγραμμα δίαιτας και γυμναστικής που σου προτείνουμε χωρίζεται σε τρία μέρη και ο στόχος του είναι να ξεφορτωθείς τα περιττά εκατοστά γύρω από τη μέση σου.
Όταν θα χάσεις το βάρος που επιθυμείς, ώστε να είσαι ικανοποιημένος, τότε θα είσαι και σε θέση να διατηρηθείς σε αυτήν την κατάσταση, γιατί δεν θα υπάρχει τίποτε από τα παρακάτω που δεν θα μπορείς να κάνεις για το υπόλοιπο της ζωής σου.
Μέρος Πρώτο
Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΜΕΤΡΑΕΙ
Μύες vs Λίπος: Όπως θα έχεις διαπιστώσεις έως τώρα, η ζυγαριά δεν είναι ο ιδανικός τρόπος για να υπολογίσεις την πρόοδό σου και αυτό γιατί δεν μπορείς κατ’ αυτόν τον τρόπο να ξεχωρίσεις ανάμεσα σε βάρος και μυς.
Αυτή είναι η πιο απλή μέθοδος για να μετρήσεις την πρόοδο στην απώλεια βάρους:
1. Μέτρησε τη μέση σου
2. Μέτρησε το λαιμό σου
3. Αφαίρεσε το μέγεθος του λαιμού σου από εκείνο της μέσης σου Επανάλαβε τον υπολογισμό κάθε 4 εβδομάδες. Εάν ο τελικός αριθμός παρουσιάζει πτώση -δηλαδή αν το μέγεθος της μέσης σου μικραίνει σε σχέση με αυτό του λαιμού σου- τότε καις λίπος.
Εάν όμως ο αριθμός είναι μεγαλύτερος, σε σχέση με τις προηγούμενες μετρήσεις, τότε πρέπει να ενισχύσεις τη γυμναστική σου και να… επιβραδύνεις τους ρυθμούς με τους οποίους δουλεύει το πιρούνι σου.
ΠΟΣΟ ΦΑΓΗΤΟ ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ
1. Πολλαπλασίασε το βάρος σου σε κιλά επί 2,2
2. Βασικές ανάγκες σε θερμίδες. Πολλαπλασίασε τη γραμμή 1 επί 11 δηλαδή _______ χ 11 _______ = _______
3. Σωματική Δραστηριότητα. Πολλαπλασίασε τη γραμμή 2 επί 20% εάν δεν ασκείσαι καθόλου, επί 30% εάν ασκείσαι ελαφρά (2 ώρες την ημέρα όρθιος), επί 40% για μέτρια καθημερινή εξάσκηση ή επί 50% για έντονη γυμναστική 3 ή 4 φορές την εβδομάδα δηλαδή _______ χ _______% = _______
4. Οι καθημερινές ανάγκες σου σε θερμίδες: Πρόσθεσε στη γραμμή 2 τη γραμμή 3 δηλαδή _______ + _______ = _______
5. Αφαίρεσε 500 (έτσι ώστε να είσαι σε θέση να χάνεις μισό κιλό την εβδομάδα). Το αποτέλεσμα είναι η ιδεατή κατανάλωση θερμίδων ανά ημέρα δηλαδή _______ - 500 = _______
Άς υποθέσουμε ότι είσαι άνδρας που ζυγίζει 90 κιλά και περπατάς κάθε μέρα για μισή ώρα σε μέτριο ρυθμό. Κάνε τις προηγούμενες πράξεις και θα συνειδητοποιήσεις ότι μπορείς να καταναλώνεις καθημερινά 3.058 θερμίδες χωρίς να παχαίνεις.
Εάν σε καθημερινή βάση αφαιρείς 500 θερμίδες τότε θα καταναλώνεις 2.558 θερμίδες, νούμερο αρκετά ικανοποιητικό για να χορταίνεις αλλά και να αδυνατίζεις κατά μισό κιλό ανά εβδομάδα.
Το να υπολογίζεις και την τελευταία θερμίδα που καταναλώνεις δεν είναι εύκολο, σίγουρα όμως είναι χρήσιμο και εποικοδομητικό. Να σημειώνεις σε ένα χαρτί καθετί που τρως ή πίνεις στη διάρκεια της ημέρας και χρησιμοποίησε τις παρακάτω πηγές για να υπολογίσεις τις θερμίδες που έλαβες:
• Τις ετικέτες των τροφίμων. Εάν συνήθως τρως στο σπίτι, τότε θα βρεις το μεγαλύτερο όγκο πληροφόρησης στις ετικέτες των φαγητών.
• Στις ιστοσελίδες των εστιατορίων. Πολλές αλυσίδες εστιατορίων έχουν πληροφορίες για θέματα διατροφής στο Internet.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ
1. Η ιδεατή για σένα κατανάλωση θερμίδων σε καθημερινή βάση:
2. Πολλαπλασίασε τη γραμμή 1 επί του επιθυμητού ποσοστού θερμίδων λίπους (0,2 για 20%, 0,3 για 30% κ.ο.κ.): _______ χ _______ = _______
3. Διαίρεσε με το 9 (ο αριθμός των θερμίδων σε ένα γραμμάριο λίπους). Αυτό που προκύπτει είναι το καθημερινό μπάτζετ λιπαρών σε γραμμάρια.
Ισως σκεφτείς ότι το συγκεκριμένο διαιτολόγιο είναι ο ορκισμένος εχθρός σου στην προσπάθειά σου να χάσεις βάρος. Κι όμως, δεν είναι έτσι. «Πρέπει να συμπεριλάβεις λίγο λίπος στη δίαιτά σου αν θέλεις να χάσεις βάρος», τονίζει ο Kevin Vigilante, διατροφολόγος καθηγητής στο Brown University και συγγραφέας του βιβλίου «Low-Fat Lies» και εξηγεί: «Κανείς δεν μπορεί να μείνει πιστός σε μια δίαιτα, που είτε τον αφήνει πεινασμένο είτε δεν τον ικανοποιεί στη γεύση». «Είναι πιο σωστό να υπολογίζεις την ποσότητα των λιπαρών που σε αφήνει ικανοποιημένο και να την κατανέμεις στις μερίδες σου κατά τη διάρκεια της ημέρας», προτείνει η Heidi Skolnik, αναγνωρισμένη διατροφολόγος, η οποία διατηρεί το συγκεκριμένο πόστο στους Νew Jersey Mets και τους New York Giants, δύο διάσημες επαγγελματικές ομάδες μπέιζμπολ.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εκτελέσεις ακόμα μία σειρά από υπολογισμούς, όμως μπορούμε να σε διαβεβαιώσουμε ότι θα σου αρέσουν τα αποτελέσματα που θα δεις.
Για ακόμα μία φορά, ας υποθέσουμε ότι ζυγίζεις 90 κιλά και θες να καταναλώσεις και τις 2.558 θερμίδες που σου αναλογούν σύμφωνα με τον πρώτο υπολογισμό. Εάν το 20% με 30% των θερμίδων προέρχονται από λιπαρές ουσίες, αυτό μεταφράζεται σε 511 με 767 θερμίδες λίπους.
Σε κάθε γραμμάριο λίπους μετρώνται 9 θερμίδες, οπότε μπορείς καθημερινά να καταναλώνεις από 56 έως 85 γραμμάρια σε λιπαρά και παρόλα αυτά να χάνεις μισό κιλό την εβδομάδα.
Άν υποθέσουμε ότι θέλεις να φας μπριζόλα, τότε μπορείς να αγοράσεις μία η οποία θα ζυγίζει περίπου 285 γραμμάρια και θα περιέχει 30 γραμμάρια σε λιπαρά. Αν όμως επιλέξεις ένα «t-bone steak», το οποίο ζυγίζει 680 γραμμάρια, τότε θα προσθέσεις στο σώμα σου 120 γραμμάρια λίπους και θα έχεις ξεπεράσει κατά πολύ την ημερήσια ιδεατή κατανάλωση λιπαρών ουσιών.
Μέρος Δεύτερο
ΝΑ ΤΡΩΣ ΕΞΥΠΝΟΤΕΡΑ
Να τρως όταν θέλεις Συνήθως ένας άνδρας που προσπαθεί να χάσει βάρος δέχεται ως συμβουλή να καταναλώνει πέντε ή έξι μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας αντί για τρία μεγάλα. Αυτό όμως δεν είναι κατ’ ανάγκη σωστό.
Μια μελέτη του Αμερικανικού Διαιτητικού Οργανισμού έδειξε ότι οι άνδρες που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα για να παραμείνουν σταθεροί σε μια δίαιτα είναι εκείνοι που δέχονται να αυξήσουν ή μειώσουν τη συχνότητα των γευμάτων τους.
Η συμβουλή μας: διαπίστωσε από μόνος σου τι είναι καλύτερο για σένα. Δοκίμασε έξι μικρά γεύματα τη μία μέρα και τρία μεγάλα την επόμενη.
Όποια από τις δύο φορές αισθάνθηκες περισσότερο χορτασμένος και γεμάτος, αυτή είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσεις. Είναι πιθανό να χάσεις βάρος ανεξάρτητα από πόσο συχνά ή πότε τρως. Το θέμα είναι πόσο τρως…
Προσοχή στα γλυκά
Ολοι κάνουν κάποια γκάφα και υποκύπτουν σε μια αδυναμία. Ακόμα και για τον πιο λεπτό άνδρα που γνωρίζεις, ένα πράγμα ισχύει κατά 99,9%: ο τύπος συνηθίζει να τρώει κάτι που δεν είναι καλό γι’ αυτόν. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να βρίσκεται σε επιφυλακή προσέχοντας τις θερμίδες που καταναλώνει κάθε μέρα της ζωής του και άλλωστε αυτό είναι λογικό να συμβαίνει. «Δεν υπάρχουν απαγορευμένα φαγητά», υπερθεματίζει η Skolnik.
Από την άλλη ένα παγωτό παραπάνω θα σου κάνει τη ζημιά. Το μυστικό: μελέτησε και προγραμμάτισε τις αντοχές σου. Εχεις ήδη μετρήσει πόσες θερμίδες και πόσα λιπαρά είσαι σε θέση να καταναλώνεις κάθε μέρα, οπότε αν ξέρεις ότι θα λιγουρευτείς ένα κομμάτι γλυκό ή μία σοκολάτα κατά τις 4 το απόγευμα, εν ώρα εργασίας, τότε υπολόγισέ το στο καθημερινό μπάτζετ λιπαρών.
Δεν μπορείς να αντέξεις μία εβδομάδα χωρίς πίτσα; Επισήμανέ το στο πλάνο σου και φρόντισε να καταναλώσεις λιγότερες θερμίδες στα υπόλοιπα γεύματά σου τη συγκεκριμένη μέρα. Ολα είναι θέμα προγραμματισμού.
Επίσης, μην ιδρώνεις και απογοητεύεσαι στις απρόβλεπτες ή απρογραμμάτιστες στιγμές αδυναμίας. Ενα κομμάτι τούρτα σοκολάτα σε ένα πάρτι γενεθλίων δεν σημαίνει ότι γκρέμισες όσα είχες χτίσει. Απλώς έκανες ένα μικρό βήμα πίσω στο πρόγραμμά σου, το οποίο εύκολα θα καταφέρεις να αποκαταστήσεις με ένα επιπλέον βήμα μπροστά στη δίαιτα ή στο πρόγραμμα γυμναστικής σου.
Οι ίνες είναι φίλες σου
• Τα φαγητά τα οποία είναι πλούσια σε ίνες είναι πιο δύσκολο να τα μασήσεις, κάτι που σημαίνει ότι θα τρως πιο αργά και ίσως λιγότερο. • Επίσης χωνεύονται εξίσου αργά, άρα θα περάσει περισσότερη ώρα μέχρι να πεινάσεις ξανά.
• Οι ίνες στο στομάχι σου λειτουργούν σαν σφουγγάρι: απορροφούν το νερό που βρίσκεται τριγύρω και σε κάνουν να αισθάνεσαι γεμάτος.
Η Skolnik συστήνει την καθημερινή κατανάλωση 25 έως 35 γραμμαρίων σε τροφές με ίνες, κάτι που είναι εύκολο να πετύχεις με μερικά απλά γεύματα.
Ας υποθέσουμε ότι η συνήθης μερίδα του μεσημεριανού γεύματός σου περιλαμβάνει ένα σάντουιτς γαλοπούλας σε στρογγυλό ψωμάκι και μερικά αλμυρά μπισκότα. Προτίμησε ένα σάντουιτς γαλοπούλας με ψωμί σικάλεως ή ολικής αλέσεως και αντί των μπισκότων φάε ένα μήλο.
Έτσι θα καταναλώσεις 7 γραμμάρια σε ίνες αντί 3 του αρχικού γεύματος. Μια άλλη εύκολη λύση είναι τα κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα λαχανικά, τα οποία είναι χρήσιμο να έχεις πάντοτε στο σπίτι σου και να τα προτιμάς ως συνοδευτικά σε οτιδήποτε έχεις επιλέξει να φας για δείπνο.
Για παράδειγμα, μισή κούπα κατεψυγμένου μπρόκολου εμπεριέχει 2,3 γραμμάρια σε ίνες, ενώ μισό φλιτζάνι κόκκινα φασόλια κρύβει 8 γραμμάρια ινών.
Οι περισσότεροι άνδρες πιστεύουμε ότι μόνο τα φρέσκα λαχανικά είναι καλά για εμάς, όμως αυτό είναι ένας μύθος, τονίζει ο δρ Vigilante κι εξηγεί: «Επί της ουσίας είναι όλα ισάξια σε θρεπτική αξία. Εκτός από αυτό όμως τα κατεψυγμένα λαχανικά και εκείνα που βρίσκονται σε κονσέρβα είναι περισσότερο βολικά - όσον αφορά την αποθήκευση και διάρκειά τους».
Εξυπνες λύσεις-τρόποι για να λαμβάνεις περισσότερες ίνες
• Να προτιμάς τις σούπες ως γεύμα. Ενα πιάτο φακές ή κομμένο μπιζέλι σε σούπα προσφέρει 5 με 6 γραμμάρια σε ίνες.
• Αράπικα φιστίκια ή ηλιόσποροι. Ενα τέταρτο της κούπας από τον κάθε ξηρό καρπό εμπεριέχει 2 με 3 γραμμάρια ινών.
• Για πρωινό προτίμησε δημητριακά με ξερές σταφίδες (8 γραμμάρια ίνες η κούπα), νιφάδες δημητριακών (6 γραμμάρια) ή δημητριακά ολικής αλέσεως (9,7 γραμμάρια).
• Ολοκλήρωσε το γεύμα ή το δείπνο σου με ένα αχλάδι (4 γραμμάρια σε ίνες), ένα πορτοκάλι (3 γραμμάρια) ή ένα κίουι (2 1/2 γραμμάρια).
Μέρος τρίτο
ΝΑ ΓΥΜΝΑΖΕΣΑΙ ΠΙΟ ΣΩΣΤΑ
Ενοποιημένες ασκήσεις ή σιρκουί
Για τους περισσότερους άνδρες οι ενοποιημένες ασκήσεις -το να εναλλάσσεις γρήγορα τη μία άσκηση με την άλλη με πολύ μικρή διακοπή για ξεκούραση ενδιάμεσα- αντιμετωπίζονται ως το νόθο παιδί των ασκήσεων με βάρη και της αεροβικής γυμναστικής.
Και τούτο διότι δεν παράγουν έργο στο «χτίσιμο» των μυών και την ενδυνάμωση της καρδιάς, ανάλογο με αυτό που προσφέρουν οι δύο προαναφερθείσες ομάδες ασκήσεων όταν εκτελούνται ξεχωριστά. Αν λοιπόν αναρωτιέσαι γιατί να ασχοληθείς με αυτό το είδος γυμναστικής, ορίστε η απάντηση: Ακριβώς επειδή για να χάσεις βάρος οι ενοποιημένες ασκήσεις είναι ό,τι καλύτερο. Θα κάψεις θερμίδες, θα προσθέσεις λίγο όγκο στους μυς, θα κερδίσεις δύναμη και όλα αυτά θα τα πετύχεις γρηγορότερα από το να ασκηθείς με βάρη ή να ακολουθήσεις καρδιαγγειακή γυμναστική.
Επίσης λόγω της έντασης και του όγκου των επαναλήψεων θα βελτιώσεις την ευκρίνεια των μυών σου. «Επί της ουσίας θα κοπείς σε φέτες», λέει ο Vern Gambetta, προπονητής βελτίωσης και αποκατάστασης στη Σαρασότα της Φλόριντα, ο οποίος σε συχνή βάση προπονεί ολυμπιονίκες κι επαγγελματίες αθλητές χρησιμοποιώντας τις ενοποιημένες ασκήσεις ή τα σπριντ με διαλείμματα - τρεις φορές την εβδομάδα.
Γυμνάσου σε στάδια
Οι περισσότεροι από εμάς ανακαλύπτουμε ένα πρόγραμμα γυμναστικής, το οποίο αποφέρει αποτελέσματα για ένα μήνα και κολλάμε σε αυτό για 17 χρόνια. Οταν όμως ζητάμε από τους μυς να κάνουν το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά, τότε πρέπει να περιμένουμε ότι από κάποια στιγμή κι έπειτα θα πάψουν να ανταποκρίνονται με το ίδιο σθένος χρησιμοποιώντας ολοένα και λιγότερες μυϊκές ίνες.
Άς υποθέσουμε ότι σε καθημερινή βάση εξασκείσαι στις πιέσεις πάγκου κάνοντας μονίμως τρία σετ των δέκα επαναλήψεων και χρησιμοποιώντας τα ίδια (π.χ. 60) κιλά. Στην αρχή οι μύες θα ανταποκρίνονται στο βαθμό που περιμένεις, καθώς θα γίνονται μεγαλύτεροι και δυνατότεροι.
Όμως στην πορεία θα συνηθίσουν στη ρουτίνα της συγκεκριμένης άσκησης χρησιμοποιώντας ολοένα και λιγότερη μυϊκή μάζα για να εκτελέσουν την άσκηση. Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι σημαντικοί αθλητές αλλάζουν συχνά το πρόγραμμα της γυμναστικής τους κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Για να γίνουν ταχύτεροι και περισσότερο δυνατοί διαφοροποιούν τις ασκήσεις που εκτελούν, το σύνολο του βάρους που σηκώνουν, τον αριθμό των σετ και των επαναλήψεων που εκτελούν και τη διάρκεια ξεκούρασής τους ανάμεσα στα σετ.
Αλλάζουν τα πάντα με τέτοια συχνότητα, ούτως ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι μύες τους δεν θα εθιστούν στις ασκήσεις σε τέτοιο βαθμό που δεν θα ανταποκρίνονται πλέον σε αυτές.
Εάν αντιμετωπίσεις την απώλεια βάρους σαν άθλημα -και στο φινάλε έτσι πρέπει να το δεις, εφόσον στοχεύσεις στο να αλλάξεις την εμφάνιση αλλά και τις επιδόσεις του σώματός σου- εξυπακούεται ότι πρέπει να διαφοροποιείς συχνά τον τρόπο με τον οποίο γυμνάζεσαι εστιάζοντας σε ένα σκοπό τη φορά. Π.χ. πρώτα να μεγεθύνεις τους μυς, μετά να κάψεις λίπος (ή το αντίστροφο, η σειρά δεν έχει σημασία) έως ότου το σώμα σου να κάνει όσα εσύ περιμένεις από αυτό.
