«Πως θα τα καταφέρω, αν δεν έχω μια σταθερή δουλειά, να πάρω για παράδειγμα ένα στεγαστικό δάνειο; Πως θα παντρευτώ; Πως θα αγοράσω κάτι που κοστίζει ακριβά; Δεν υπάρχει μέλλον».
Ο νεαρός Lorente είναι ένας από τους εγκλωβισμένους της «χαμένης γενιάς» των εικοσάρηδων Ισπανών, που δεν έχουν δουλειά, και που δεν έχουν καμία προοπτική. Οι μισοί σχεδόν από τους Ισπανούς ηλικίας 16-24 είναι άνεργοι. Ένα ποσοστό, που είναι το υψηλότερο ανάμεσα σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Είναι μια συγκλονιστική εικόνα, μιας σημαδεμένης νεολαίας, που απειλεί να διαρρήξει τον κοινωνικό ιστό της χώρας για πολλά χρόνια στο μέλλον. Που καταστρέφει όνειρα, διαλύει οικογένειες, και που διαβρώνει την άλλοτε ευμάρεια ενός όλο και πιο γερασμένου πληθυσμού.
Όπως λέει η εργατολόγος Gayle Allard, «τίθεται σε κίνδυνο το κοινωνικό κράτος… όσοι νέοι μπαίνουν σήμερα στην αγορά εργασίας, ανήκουν σε μια χαμένη γενιά. Χάνουν το πλεονέκτημα της νιότης τους, καθώς και την ζέση τους. Όλα αυτά ποτέ δεν επανέρχονται, αφού χάνονται για πάντα».
Τα ποσοστά ανεργίας είναι πρωτοφανή: 48.6% για τους Ισπανούς μεταξύ 16-24 χρόνων, και 39% για αυτούς μεταξύ 20-29. Πρόκειται για συγκλονιστικά ποσοστά, με σκληρές συνέπειες για μια χώρα που συνήθισε στην ευμάρεια, βασιζόμενη σε μια άνθηση των ακινήτων, που όμως κατέρρευσε το 2008.
Τώρα, υπάρχει ο κίνδυνος οι 1.6 εκατομμύρια νέοι σε ηλικία άνεργοι, σε μια χώρα 47 εκατομμυρίων κατοίκων, να μην έχουν ποτέ καμιά ευκαιρία για επαγγελματική σταδιοδρομία. Είναι πολύ πιθανό, να μην μπορέσουν να αποκτήσουν δικό τους σπίτι, ή καταθέσεις, μέχρι να γίνουν τουλάχιστον 40 ετών.
Και τότε είναι που θα χρειαστεί να πληρώσουν ακόμη πιο μεγάλους φόρους, προκειμένου να διατηρηθεί το κοστοβόρο ισπανικό κράτος πρόνοιας.
Πέραν αυτού, θα πρέπει να αναβάλλουν την τεκνοποίηση, ή να κάνουν λιγότερα παιδιά από τους γονείς τους, μειώνοντας ακόμη περισσότερο την ήδη συρρικνούμενη γεννητικότητα μιας χώρας που όλο και γερνάει πληθυσμιακά. Αυτό σημαίνει πως όλο και λιγότεροι θα είναι επιφορτισμένοι με το κόστος της φροντίδας των πάμπολλων συνταξιούχων.
«Πρόκειται για μια ιστορική απώλεια…», λέει η Allard. «Η οικονομία δεν έγινε πιο παραγωγική, αν και ήταν διαθέσιμοι αρκετοί εκπαιδευμένοι και μορφωμένοι νέοι. Δεν θα εκπλαγώ αν όλοι αυτοί επαναστατήσουν απέναντι στα νέα φορολογικά βάρη».
Ήδη επικρατεί πολύ θυμός και μεγάλη αγανάκτηση στους νέους της Ισπανίας. Χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους, και έστησαν αντίσκηνα στα πάρκα και στις πλατείες των ισπανικών πόλεων πέρσι την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Πρόσφατα σημειώθηκαν ταραχές, όταν φοιτητές που διαδήλωναν στην Βαλένθια εναντίον της λιτότητας, συγκρούστηκαν με την αστυνομία, προκαλώντας διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα, εναντίον της αστυνομικής βίας.
Κάποιοι Ισπανοί ανησυχούν για το μέλλον της νεαράς δημοκρατίας τους, που ξεκίνησε το 1978, μετά από δεκαετίες δικτατορίας. Αισθάνονται πως η δημοκρατία αυτή μπορεί να απειληθεί, αν μια ολόκληρη γενιά νέων Ισπανών, πειστεί ότι το μέλλον της θα είναι κατά πολύ χειρότερο από αυτά που πέτυχαν οι γονείς τους.
Όπως λέει ο 27χρονος πρόεδρος του Συμβουλίου Νεολαίας Ricardo Ibarra, «το μεγάλο ρίσκο είναι να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά που θα εγκαταλείψει την χώρα, ενώ όσοι μείνουν πίσω θα έχουν μειωμένα εκπαιδευτικά εφόδια, κάτι που θα καταδικάσει την Ισπανία σε μια μακροχρόνια κρίση… σε δέκα χρόνια από σήμερα θα έχουμε λαϊκισμό και όχι δημοκρατία, και αυτό θα είναι μια μεγάλη αχρείαστη σπατάλη».
Ο 23χρονος φοιτητής οικονομικών Segundo Gonzalez μας λέει πως οι μόνες προσφορές εργασίας που είχε μέχρι τώρα ήταν για ασήμαντες δουλειές, μέχρι οκτώ ώρες την εβδομάδα, και με μηνιαίο μισθό $400.
«Αν όσοι μπαίνουμε στην αγορά εργασίας μένουμε άνεργοι, ή αναγκαζόμαστε να μεταναστεύσουμε, ή βρίσκουμε μόνο εργασία με πολύ χαμηλή αμοιβή, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τις συντάξεις των γονιών μας… το μέλλον θα είναι θολό», λέει.
Ο Daniel Lorente, όπως πολλοί συνομήλικοί του σε ολόκληρη τη χώρα, συνεχίζει να ζει με την μητέρα του, και την άνεργη 28χρονη αδελφή του. Όπως λέει, η οικονομική κατάσταση της Ισπανίας, μάλλον θα τον αναγκάσει να ζει με την οικογένειά του, μέχρι να γίνει 40 χρόνων!
Όμως, με τα ποσοστά της ανεργίας να αγγίζουν το 23%, ακόμη και η στήριξη των οικογενειών μοιάζει να διαλύεται, αφού όλο και περισσότεροι νεαροί δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στο χαρτζιλίκι των γονιών τους, η και στην οικογενειακή στέγη.
Με τους μισθούς να είναι ιδιαίτερα χαμηλοί (έως και $1.325 τον μήνα), πολλοί πτυχιούχοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, εργαζόμενοι συχνά ως ξενοδοχοϋπάλληλοι, ή μπάρμαν στη Γερμανία, και στην Αγγλία.
Πέρσι, για πρώτη φορά στα τελευταία δέκα χρόνια, αυτοί που έφυγαν από την χώρα (508.000) ήταν περισσότεροι από όσους ήρθαν (418.000).
Ο Ibarra λέει πως η αδελφή του, που εργάζονταν σε τράπεζα και έβγαζε $24.000 τον χρόνο, μετανάστευσε στην Ελβετία, όπου και πάλι δουλεύει σε τράπεζα, με ετήσιο μισθό $80.000. Ένας φίλος του που εργάζονταν σε υπολογιστές, πήγε στην Σκοτία, και εργάζεται σε μπαρ.
«Η γενική αίσθηση είναι ότι αν κάποιος θέλει να έχει μια καλή ζωή, θα πρέπει να φύγει από την Ισπανία… οι νέοι φεύγουν, με τους περισσότερους από αυτούς να είναι πτυχιούχοι που δεν βρίσκουν δουλειά, ή που αυτή που βρίσκουν δεν είναι ανάλογη των προσόντων τους», λέει.
