κοντά στο Βελβεντό της Κοζάνης, σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Οι βασικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί και ήδη στην περιοχή του Κόκκινου Φαραγγιού έχει δημιουργηθεί ένα κολοσσιαίο φράγμα, ύψους 130 και μήκους 550 μέτρων. Όπως ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα, η ΔΕΗ, που είναι και η ιδιοκτήτρια του έργου, θα κλείσει τα θυροφράγματα του Ιλαρίωνα τον προσεχή Ιούλιο, δημιουργώντας έτσι μία από τις μεγαλύτερες λίμνες της Ελλάδας.
Ο τεχνητός υδροφόρος ορίζοντας θα καλύψει συνολικά 21,9 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικής έκτασης, θα έχει μήκος 25 χλμ. και πλάτος από 300 έως και 1.000 μ., ενώ η περιεκτικότητά του θα φτάνει τα 412 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.
Το έργο έχει τεράστια αναπτυξιακή σημασία για ολόκληρη τη Μακεδονία, καθώς μέρος του υδάτινου όγκου της τεχνητής λίμνης θα εκτραπεί, μέσω σηράγγων, για την ύδρευση της Θεσσαλονίκης. Το φράγμα θα έχει τόσο αρδευτικό, όσο και ενεργειακό χαρακτήρα, καθώς θα περιλαμβάνει δύο υδροστροβίλους, με συνολική υδροηλεκτρική ισχύ που θα αγγίζει τα 157 MW. «Εκτός από αυτά, θα δώσει σίγουρα και ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας. Η νέα λίμνη του Ιλαρίωνα πρόκειται να αποτελέσει ένα φυσικό αξιοθέατο, το οποίο θα πρέπει να αξιοποιηθεί με τις αρχές του οικοτουρισμού», δηλώνει ο δήμαρχος Σερβίων - Βελβεντού Βασίλης Κωνσταντόπουλος. Η άποψη των σημαντικότερων οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αλλά και ακαδημαϊκών για τις επιπτώσεις του έργου στο φυσικό τοπίο είναι εντελώς διαφορετική.
Κατακερματισμός
Το φράγμα του Ιλαρίωνα θα είναι το τέταρτο διαδοχικό που θα τοποθετηθεί στο μήκος του ποταμού Αλιάκμονα, μετά από αυτά των Ασωμάτων και της Σφηκιάς, που βρίσκονται στον νομό Ημαθίας, καθώς επίσης και το φράγμα του Πολυφύτου, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από το νέο έργο. Η ΔΕΗ, μάλιστα, έχει σχεδιάσει και την κατασκευή ενός πέμπτου φράγματος, στην περιοχή Ελάφι, έξω από τα Γρεβενά, έργο το οποίο βρίσκεται στη διαδικασία έγκρισης της μελέτης των Περιβαλλοντικών Ορων. Τοπικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν πως πλέον ο Αλιάκμονας απειλείται να αλλάξει εντελώς χαρακτήρα. Τα φράγματα ανακόπτουν τη ροή του και το οικοσύστημά του έχει μετατραπεί, από ποτάμιο, σε λιμναίο. «Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις ότι αν ανακόπτεις έναν ποταμό σε τέσσερα με πέντε σημεία, τότε η αλλοίωσή του είναι δεδομένη. Τα φράγματα είναι μια παρέμβαση μεγάλης κλίμακας στη φύση, η οποία γίνεται με οικονομικό γνώμονα, χωρίς να έχει υπολογιστεί το περιβαλλοντικό κόστος», δηλώνει ο Λάζος Τσικριτζής, καθηγητής Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας στα ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης.
«Η τεχνητή λίμνη που θα δημιουργηθεί θα κατακλύσει περιοχές ανυπολόγιστης φυσικής αξίας και θα οδηγήσει στον οριστικό κατακερματισμό ενός σημαντικού οικοσυστήματος», αναφέρει ο Γιώργος Ηλιόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης της οργάνωσης «Καλλιστώ». «Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Κόκκινο Φαράγγι του Αλιάκμονα, μια περιοχή που δυστυχώς δεν προλάβαμε να ερευνήσουμε διεξοδικά, λόγω της έναρξης των εργασιών. Η παρουσία ενδημικών φυτών εκεί είναι πάρα πολύ πιθανή, ενώ είναι σίγουρο ότι το σημείο επισκέπτονται σπάνια είδη ζώων, όπως λύκοι και καφέ αρκούδες. Δυστυχώς, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να ερευνήσουμε το σημείο, το οποίο θα πλημμυρίσει από τα νερά της λίμνης», καταλήγει ο Γ. Ηλιόπουλος.
«Επί πολλά χρόνια προσπαθούσαμε να δώσουμε στους αρμόδιους να καταλάβουν ότι δεν είναι αυτή η οδός της ανάπτυξης. Δυστυχώς, το φράγμα του Ιλαρίωνα είναι πλέον τετελεσμένο γεγονός. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ελέγξουμε ποιο ακριβώς θα είναι το μέγεθος της οικολογικής ζημιάς και πώς μπορούμε να το περιορίσουμε», προσθέτει ο Λ. Τσικριτζής.
«Αγνοούν την άγρια ζωή»
«Ο Αλιάκμονας είναι το ποτάμι με το μεγαλύτερο μήκος σε ελληνικό έδαφος. Με τα διαδοχικά φράγματα, του συμπεριφέρονται σαν να είναι η διώρυγα του Παναμά, αγνοώντας τη φυσική ζωή που υποστηρίζει», αναφέρει ο Λάζαρος Γεωργιάδης, βιολόγος και διευθυντής προγραμμάτων της οργάνωσης «Αρκτούρος», τονίζοντας ότι το φράγμα του Ιλαρίωνα κινδυνεύει να δώσει το χαριστικό πλήγμα στις αρκούδες της περιοχής. «Η δημιουργία της τεχνητής λίμνης αποκλείει από τις αρκούδες που βρίσκονται στις δύο όχθες του ποταμού να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και συνεπώς περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες αναπαραγωγής τους», προσθέτει ο διευθυντής του «Αρκτούρου», που εκφράζει τις αντιρρήσεις του για τον τρόπο αδειοδότησης του νέου κατασκευαστικού έργου. «Το ποτάμι είναι ένα ενιαίο οικοσύστημα και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Τώρα έχουν δημιουργήσει πολλά διαφορετικά φράγματα, κάνοντας ξεχωριστές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ στην πραγματικότητα θα έπρεπε να μελετήσουν τις συνολικές επιπτώσεις», καταλήγει ο Λ. Γεωργιάδης.
